نقش کلیدی جنگل‌ها در تعدیل اثرات تغییرات اقلیمی

عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی خوزستان، در وبینار «مدیریت تغییرات اقلیمی در حوزه جنگل‌ها» تأکید کرد که جنگل‌ها نقش کلیدی در تعدیل اثرات تغییرات اقلیمی دارند، اما این اکوسیستم‌ها در ایران با تهدیدات جدی مانند افزایش آتش‌سوزی‌ها و گسترش آفات مواجه هستند. وی بر لزوم طراحی سناریوهای اقلیمی، کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و توجه به تغییرات آب‌وهوایی در طرح‌های منابع طبیعی تأکید کرد

صبا پیرو، عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی خوزستان، طی یک وبینار علمی با عنوان «مدیریت تغییرات اقلیمی در حوزه جنگل ها» گفت: جنگل‌ها به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اکوسیستم‌های طبیعی، نقش کلیدی در تعدیل اثرات تغییرات اقلیمی ایفا می‌کنند. 

وی افزود: این اکوسیستم‌ها نه‌تنها به عنوان ذخیره‌گاه کربن عمل می‌کنند، بلکه در کاهش مخاطرات طبیعی مانند سیل‌ها و فرسایش خاک نیز مؤثر هستند. با این حال، تغییرات اقلیمی در سال‌های اخیر تهدیدات جدی برای جنگل‌های ایران ایجاد کرده است.

چالش‌های پیش‌روی جنگل‌های ایران

پیرو با اشاره به مطالعات انجام‌شده در حوزه تغییرات اقلیمی گفت: تحقیقات نشان می‌دهد که تغییر الگوهای آب‌وهوایی، افزایش دما و کاهش بارندگی‌ها در دهه‌های اخیر، منجر به تشدید آتش‌سوزی‌های جنگلی و گسترش آفات در جنگل‌های زاگرس شده است.

ایشان تصریح کرد: متأسفانه با چالش‌های مهمی مانند کمبود داده‌های ملی درباره ترسیب کربن در جنگل‌های کشور، مستندسازی ناکافی پیامدهای تغییر اقلیم و ضعف در آینده‌پژوهی مواجه هستیم که لزوم توجه جدی‌تر به این حوزه را نشان می‌دهد.

راهکارهای سازگاری با تغییرات اقلیمی

عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات با اشاره به پیشنهادهای مطرح‌شده در برنامه هفتم توسعه، گفت: برای افزایش تاب‌آوری جنگل‌ها در برابر تغییرات اقلیمی، باید سناریوهای تغییر اقلیم طراحی شود تا بتوان مخاطرات طبیعی مانند آتش‌سوزی، خشکیدگی درختان و شیوع آفات را پیش‌بینی کرد.

وی خواستار تهیه نقشه‌های خطر وقوع عوامل مخرب جنگل‌ها بر اساس شاخص‌های اقلیمی و همچنین بررسی ارتباط بین خشکسالی‌ها و تغییرات اقلیمی در جنگل‌های زاگرس و هیرکانی شد.

کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در مدیریت جنگل‌ها

پیرو در بخش دیگری از سخنان خود به ضرورت کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در فرآیندهای مدیریت جنگل اشاره کرد و اظهار داشت: باید تمامی فعالیت‌های مرتبط با حفظ، احیا و توسعه جنگل‌ها از نظر میزان انتشار کربن ارزیابی شوند و راهکارهایی برای بهینه‌سازی آن‌ها ارائه شود.

وی همچنین بر لزوم توجه به تغییرات اقلیمی در طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت تأکید کرد و گفت: در تمام مراحل طراحی، کاشت و نگهداشت این طرح، باید تأثیرات تغییر اقلیم و نیازهای اکولوژیکی گونه‌های جنگلی مورد توجه قرار گیرد تا امکان پایداری بلندمدت جنگل‌های جدید فراهم آید.

عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات در پایان تصریح کرد: با توجه به تأثیرات گسترده تغییرات اقلیمی بر جنگل‌های کشور، ضروری است برنامه‌ریزی‌های جامع و مبتنی بر پژوهش‌های علمی برای سازگاری با این تغییرات و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در دستور کار قرار گیرد. در غیر این صورت، شاهد تشدید تخریب جنگل‌ها و کاهش کارکردهای حیاتی آن‌ها خواهیم بود.