معاون پژوهش، فناوری و انتقال یافته‌های مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور:
نتایج پژوهش‌های تغییر اقلیم باید در برنامه‌ریزی‌های کلان کشور به‌کار گرفته شود
تهران- ایانا- معاون پژوهش، فناوری و انتقال یافته‌های مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، گفت: تغییر اقلیم دیگر یک هشدار محیط‌زیستی نبوده و تهدیدی واقعی برای کشاورزی، منابع طبیعی و امنیت غذایی ایران به شمار می‌رود.
به گفته معاون پژوهش، فناوری و انتقال یافته‌های مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور تغییر اقلیم در دهه اخیر به یکی از مباحث اصلی تأثیرگذار بر زندگی، سلامت انسان و پایداری زیست‌بوم تبدیل شده است.
خسرو ثاقب طالبی در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا اظهار داشت: «در سال‌های اخیر بی‌نظمی‌های شدیدی در الگوهای بارش، کاهش باران و برف و نیز افزایش دما رخ داده که آثار مستقیم بر پوشش گیاهی، خاک، میکروارگانیسم‌های خاک و چرخه‌های حیاتی اکوسیستم‌ها گذاشته است.»
به گفته او پدیده‌هایی مانند گرد و غبار، خشکسالی، سیل، بیابان‌زایی، آفات و بیماری‌های نوظهور در جنگل‌ها و مراتع، و همچنین آتش‌سوزی‌های گسترده از مهم‌ترین مخاطرات ناشی از تغییر اقلیم در کشور است.
ثاقب طالبی با اشاره به تأثیر این تغییرات بر جنگل‌های هیرکانی و زاگرس گفت: «آتش‌سوزی در این مناطق به‌مراتب افزایش یافته و اگرچه بخشی از آن ناشی از دخالت‌های انسانی است، اما تغییر اقلیم در تشدید آن نقش اساسی دارد؛ همچنین بی‌نظمی در بارندگی‌ها موجب فرسایش خاک، تخریب پوشش گیاهی و افزایش آسیب‌پذیری سرزمین شده است.»
معاون پژوهشی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، با بیان این‌که پدیده گرد و غبار نیز بخش وسیعی از کشور را تحت تأثیر قرار داده، گفت: «بخشی از این گرد و غبار منشأ خارجی دارد، اما بخش مهمی ناشی از خشک شدن تالاب‌ها و از بین رفتن پوشش گیاهی در داخل کشور است.»
او با اشاره به رعایت حقابه زیست‌محیطی در پایین‌دست سدها به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین راهکارها برای مقابله با پدیده گردوغبار جهت جلوگیری از خشک شدن تالاب‌ها و بسترهای طبیعی، گفت: «تجربه احیای کانون‌های گرد و غبار در اطراف اهواز نمونه موفقی از این رویکرد است؛ جایی که با تأمین بخشی از حقابه و اجرای عملیات احیا پوشش گیاهی، طی یکی دو سال عرصه تثبیت و از انتشار گرد و غبار جلوگیری شد.»
ثاقب طالبی ادامه داد: «این تجربه قابل تعمیم به مناطق دیگر از جمله محدوده تالاب صالحیه در استان‌های البرز و قزوین و تالاب میقان در استان مرکزی است که در صورت تخصیص اعتبار و اجرای طرح‌های احیایی، می‌توان از خسارات گسترده محیط زیستی و اقتصادی جلوگیری کرد.»
وی با تأکید بر تأثیر تغییر اقلیم بر بروز آفات و بیماری‌های جدید در جنگل‌ها و مزارع کشور، خاطرنشان کرد: «تغییر دما و شرایط اقلیمی زمینه را برای ظهور و گسترش آفات قرنطینه‌ای فراهم کرده است؛ برای نمونه در جنگل‌های شمال کشور، ابتدا قارچ عامل خشکیدگی شمشادها و سپس پروانه برگ‌خوار شمشاد خسارت گسترده‌ای به جنگل‌های بومی وارد کردد و هزاران هکتار از جنگل‌های شمشاد از بین رفت.»
رئیس کارگروه پیامدها و مخاطرات تغییر اقلیم بر کشاورزی و منابع طبیعی با اشاره به پیامدهای اقلیمی بر منابع ژنتیکی، گفت: «تغییرات اقلیمی بر گیاهان، دام، آبزیان و حتی زنبورعسل اثر گذاشته و برخی جمعیت‌ها در معرض خطر انقراض قرار گرفته است.»
او با بیان این‌که گیاهان به دلیل نداشتن امکان جابجایی، مستقیماً از افزایش دما، کاهش بارندگی و تغییر خط برف تأثیر می‌پذیرند؛ تصریح کرد: «خط برف در کشور در سال‌های اخیر چند صد متر بالاتر رفته و این موضوع بر منابع آبی، پوشش گیاهی و تجدید حیات طبیعی اثر منفی گذاشته است.»
ثاقب طالبی تأکید کرد: «راهکارهایی چون استفاده از گونه‌های مقاوم به خشکی و گرما، بهبود سیستم‌های آبیاری، اصلاح جنگل‌کاری‌ها و تقویت پوشش‌های مرتعی سازگار با شرایط جدید از جمله اقدامات ضروری برای مقابله با تغییر اقلیم بوده و مقابله مؤثر با این پدیده نیازمند هم‌افزایی ملی میان نهادهای پژوهشی، اجرایی و آموزشی است.»
رئیس کارگروه محور دوم همایش ملی تغییر اقلیم با عنوان «مخاطرات و پیامدهای تغییر اقلیم بر کشاورزی و منابع طبیعی»، درباره هدف از برگزاری همایش تغییر اقلیم گفت: «این همایش با هدف نشان دادن اهمیت اثرات تغییر اقلیم بر کشاورزی، منابع طبیعی و امنیت غذایی کشور با تأکید وزارت جهاد کشاورزی و به همت سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (تات)، با شش محور در روزهای دهم و یازدهم آذرماه برگزار می‌شود.»
او بیان کرد: «کارگروه مخاطرات و پیامدهای تغییر اقلیم بر کشاورزی و منابع طبیعی با حضور نمایندگان دستگاه‌های اجرایی، آموزشی، پژوهشی ازجمله گروه مخاطرات طبیعی پژوهشکده سوانح طبیعی، دفتر مدیریت بحران و پدافند غیرعامل وزارت جهاد کشاورزی و گروه مطالعات دیپلماسی زیست محیطی دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه تشکیل شده و نگاه جامعه‌نگر و بین‌بخشی در آن حاکم است تا بتوان نتایج همایش را به تصمیم‌گیری‌های کلان و برنامه‌ریزی‌های اجرایی کشور پیوند داد.»
او ادامه داد: «سخنرانان دعوت‌شده در این کارگروه علاوه بر تحلیل وضعیت موجود، به ارائه پیشنهادهای عملی و راهکارهای اجرایی خواهند پرداخت؛ برای نمونه در حوزه مقابله با آتش‌سوزی، پیشنهاداتی چون ایجاد آتش‌بر، تقویت تجهیزات سازمان منابع طبیعی و آموزش نیروهای انسانی مطرح شده است.»
به گزارش ایانا، همایش ملی «تغییر اقلیم، مدیریت پایدار کشاورزی و منابع طبیعی» با هدف ارائه آخرین یافته‌های تحقیقاتی، تبادل تجربیات و توسعه همکاری‌های ملی و بین‌المللی در حوزه کشاورزی و منابع طبیعی، ۱۰ و ۱۱ آذر ۱۴۰۴ در تهران برگزار می‌شود.
این همایش شامل شش کارگروه تخصصی با عناوین محور اول، تغییر اقلیم؛ آشکارسازی، پیش‌نگری و پیش‌بینی متغیرهای هواشناسی و توسعه سامانه‌های هشدار، محور دوم، پیامدها و مخاطرات تغییر اقلیم و اثرات آن بر کشاورزی و منابع طبیعی، محور سوم، ابعاد اجتماعی، نظام‌های بهره‌برداری و آموزش و ترویج، محور چهارم، امنیت غذایی، حکمرانی، سیاستگذاری و معاهدات، محور پنجم، سازگاری با تغییر اقلیم در کشاورزی و منابع طبیعی با تأکید بر دانش بومی، فناوری‌های نوین و هوشمند و درنهایت محور ششم سرمایه‌گذاری، تجارت، زنجیره ارزش و پیامدهای اقتصادی است.
خبرنگار: شهرزاد مسعودی
دیدگاه تان را بنویسید