منابع طبیعی زیرساخت حیاتی پدافند غیرعامل کشور است

ابراهیم پیرزادیان در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا با بیان این‌که منابع طبیعی کشور شامل جنگل‌ها، مراتع، بیابان‌ها و اراضی ساحلی، ستون فقرات محیط زیست و یکی از ارکان اصلی امنیت ملی و پایداری سرزمینی به شمار می‌رود؛ افزود: این عرصه‌ها علاوه بر نقش کلیدی در تولید اکسیژن، ذخیره‌سازی کربن، تغذیه آب‌های زیرزمینی، جلوگیری از فرسایش خاک و تأمین امنیت غذایی، کارکردی حیاتی در تاب‌آوری جوامع انسانی در برابر تغییرات اقلیمی، بلایای طبیعی و تهدیدات انسانی دارد.

جانشین یگان حفاظت سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با تأکید بر این‌که در دهه‌های اخیر منابع طبیعی بیش از هر زمان دیگری با تهدیدات نوین مواجه‌ است؛ تصریح کرد: از آتش‌سوزی‌های گسترده و تغییرات اقلیمی گرفته تا زمین‌خواری، قاچاق چوب و زغال، تخریب مراتع، آلودگی زیستی در سواحل و حتی تهدیدات فناورانه و سایبری علیه سامانه‌های هوشمند حفاظت، همه می‌توانند امنیت اجتماعی، اقتصادی و حتی سیاسی کشور را تحت تأثیر قرار دهد.

پیرزادیان با اشاره به این‌که در چنین شرایطی، پدافند غیرعامل به‌عنوان یک ابزار راهبردی و پیشگیرانه اهمیت ویژه‌ای دارد؛ توضیح داد: پدافند غیرعامل در منابع طبیعی مجموعه‌ای از تدابیر سازمان‌یافته است که بدون استفاده از سلاح و ابزارهای نظامی، با بهره‌گیری از دانش، فناوری، مدیریت و مشارکت مردمی، به افزایش تاب‌آوری، کاهش آسیب‌پذیری و ارتقای قدرت بازدارندگی زیست‌محیطی کشور کمک می‌کند.

رویکرد یگان حفاظت

جانشین یگان حفاظت سازمان منابع طبیعی کشور با بیان این‌که یگان حفاظت به‌عنوان خط مقدم دفاعی در عرصه‌های ملی، رویکردی ترکیبی، چندلایه و آینده‌نگر را اتخاذ کرده است؛ افزود: این رویکرد در محورهای پیشگیری و کاهش آسیب‌پذیری، هوشمندسازی و فناوری‌محوری، توانمندسازی نیروها، مشارکت نهادی و آینده‌نگری دنبال می‌شود.

وی ادامه داد: شناسایی کانون‌های پرخطر مانند حریق، تخریب و قاچاق، اجرای طرح‌های پیشگیرانه، جانمایی هوشمند پایگاه‌های اطفای حریق و پاسگاه‌های حفاظتی با اصول پدافند غیرعامل و ایجاد حریم ایمنی در جنگل‌ها، مراتع و سواحل برای جلوگیری از توسعه تهدیدات، بخشی از اقدامات انجام‌شده است.

پیرزادیان گفت: یگان حفاظت همچنین با بهره‌گیری از پهپاد، سنسورهای حرارتی، GIS، GPS و تصاویر ماهواره‌ای به پایش تهدیدات می‌پردازد و توسعه سامانه‌های هشدار سریع و مرکز فرماندهی و کنترل را در دستور کار دارد.

وی یادآور شد: آموزش نیروها در زمینه مدیریت بحران، اطفای حریق و مقابله با تهدیدات زیستی و شیمیایی، ایجاد تیم‌های واکنش سریع، تقویت ضابطیت قضایی و افزایش اقتدار عملیاتی نیروها نیز از برنامه‌های توانمندسازی در این حوزه است.

مشارکت نهادی و آینده‌نگری

پیرزادیان با تأکید بر لزوم هم‌افزایی نهادی گفت: همکاری با ستاد کل نیروهای مسلح، فراجا، بسیج و سپاه برای تقویت لایه‌های حفاظتی، هماهنگی با قوه قضاییه برای تسریع در اجرای احکام مربوط به جرایم منابع طبیعی و جلب مشارکت شوراهای اسلامی، دهیاری‌ها و تشکل‌های مردم‌نهاد از جمله اقدامات ضروری در این زمینه است.

وی ادامه داد: در بخش آینده‌نگری، طراحی نقشه راه پدافند غیرعامل منابع طبیعی، تقویت دیپلماسی زیست‌محیطی، ایجاد بانک اطلاعاتی جامع تهدیدات نوین و رصد تهدیدات فرامرزی مانند آتش‌سوزی‌های مرزی یا آلودگی‌های ساحلی از اولویت‌ها محسوب می‌شود.

راهکارها

جانشین یگان حفاظت سازمان منابع طبیعی اظهار داشت: ایجاد شبکه ملی پدافند غیرعامل منابع طبیعی، توسعه زیرساخت‌های پشتیبانی، اجرای مانورهای تخصصی، راه‌اندازی سامانه مردمی گزارش‌گیری، جانمایی مراکز واکنش سریع اطفای حریق، الزام طرح‌های عمرانی به رعایت ملاحظات پدافند غیرعامل و ایجاد کمیته دائمی پدافند غیرعامل منابع طبیعی، از جمله راهکارهایی است که می‌تواند صیانت پایدار از عرصه‌های جنگلی، مرتعی، بیابانی و ساحلی کشور را تضمین کند.

خبرنگار: شهرزاد مسعودی