انبارهای کشور مملو از کالا‌های اساسی

به گزارش ایانا و به نقل از روزنامه ایران، سید جواد ساداتی‌نژاد، وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به وضعیت ذخایر کالاهای استراتژیک در کشور، گفت: در حوزه کالاهای اساسی ذخایر کشور مطلوب است و دغدغه‌ای برای تأمین کالاهای اساسی مردم نداریم. سید سعید راد، مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران نیز با تأکید بر اینکه تمامی مراکز ذخیره‌سازی کشور مملو از کالاهای اساسی هستند، افزود: محصولات اساسی مورد نیاز مردم عزیزمان به میزان مورد اطمینان در مراکز مختلف در اقصی نقاط کشور نگهداری می‌شوند. وی با اشاره به اینکه اظهار‌نظرهای غیرکارشناسی و بعضاً سیاسی در زمینه کمبود ذخایر کالاهای اساسی به نگرانی مردم عزیزمان دامن می‌زند، اظهار کرد: برای تأمین امنیت غذایی مردم عزیزمان با تمام توان تلاش می‌کنیم و انتظار داریم برخی افراد با اظهارات نادرست خود به امنیت روانی جامعه آسیب نزنند. هرچند برخی از کارشناسان اختلاف و خصومت شخصی این نماینده مجلس با ساداتی‌نژاد را زمانی که وی رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس بود عاملی برای این ادعا مطرح می‌‌کنند، اما در این گزارش قصد داریم صحت این ادعا را جویا شویم.

رخت بربستن قاچاق و تقاضای کاذب از بازار روغن

پس از تخصیص ارز 4200تومانی به واردات روغن، بازار این محصول اساسی با افزایش تقاضا روبه‌رو شد به طوری‌که در سال گذشته واردات این محصول به بیش از 2میلیون و 200هزار تن رسید و این در حالی است که نیاز واقعی بازار کشورمان به روغن حدود یک میلیون و 500هزار تن بوده است. به همین دلیل در سال گذشته بخش عظیمی از واردات روغن از بنادر جنوبی کشورمان ترخیص و بلافاصله پس از چند روز از مرزهای شرقی کشورمان به افغانستان و پاکستان قاچاق می‌‌شد به طوری‌که در پایان سال گذشته روزانه 5برابر بیشتر از مصرف معمول، روغن به استان سیستان‌وبلوچستان ارسال می‌‌شد. حال اما پس از اصلاح ارز ترجیحی، مصرف روغن در کشورمان به همان یک میلیون و 500هزار تن برگشته و از ماهی ۱۷۰ تا ۱۸۰هزار تن به حدود ۱۲۰هزار تن رسیده است. از طرف دیگر به دلیل نزدیک بودن قیمت روغن با قیمت این محصول در کشورهای افغانستان و پاکستان، قاچاق این محصول صرفه اقتصادی ندارد به همین دلیل طبیعتاً واردات روغن نسبت به سال گذشته با کاهش محسوسی روبه‌رو بوده است و با توجه به ظرفیت 5 میلیون تنی استحصال روغن نباتی کشورمان می‌تواند 5/3 میلیون تن روغن صادر کند.

 پیش بینی تولید 9 میلیون تن گندم در سال جاری

با توجه به  تغییرات اقلیمی و خشکسالی از طرفی و وقوع جنگ روسیه و اوکراین بسیاری از کشورهای جهان با مشکل کمبود گندم و آرد روبه‌رو شدند به طوری‌که لزوم افزایش ذخایر این محصول اساسی در همه کشورها از اهمیت وافری برخوردار بود. در سال گذشته میزان خرید تضمینی به رقم 4.7میلیون تن رسید، این در حالی است که مسئولان امیدوار بودند این میزان به 9میلیون تن برسد ولی این امر محقق نشد به همین دلیل در سال گذشته کشورمان 7میلیون و 75تن گندم از دیگر کشورها وارد کرد. ارزبری بالای واردات گندم و ادامه‌دار بودن خشکسالی و جنگ اوکراین، دولت سیزدهم را بر آن داشت تا اقدام به افزایش 130درصدی نرخ خرید تضمینی گندم از کشاورزان کند و قیمت آن را از 5هزار تومان در سال زراعی گذشته به 11هزار و 500تومان در سال زراعی جاری رساند. همین امر سبب شد تاکنون و در حالی که دو ماه به پایان برداشت گندم در کشور باقی مانده، میزان خرید تضمینی این محصول از کشاورزان به بیش از 5میلیون تن برسد و گزارش‌ها حاکی از آن است که میزان خرید تضمینی گندم در سال زراعی جاری به 7میلیون تن و میزان تولید آن به 9 میلیون تن برسد. از طرف دیگر وزارت جهاد کشاورزی اقدام به کشت قراردادی گندم در 2میلیون هکتار از اراضی کشور کرده تا میزان خودکفایی این محصول افزایش یابد. 

وفور توزیع برنج در کشور

میزان ذخایر و عرضه برنج در بازار کشور با افزایش محسوسی روبه‌رو بوده است به طوری‌که برنج احتکار شده توسط کشاورزان و دلالان در انبارها به بازار تزریق شده و شاهد آغاز برداشت برنج در استان‌های شمالی کشور هستیم  و طبق آمار گمرک نیز تاکنون بیش از 500هزار تن برنج هندی، پاکستانی و تایلندی به کشور وارد شده است. در سال گذشته تولید برنج به دلیل خشکسالی با کاهش روبه‌رو شد، همین امر افزایش واردات این محصول  را دربرداشت، به همین  دلیل وزارت جهاد کشاورزی برنامه خودکفایی برنج و تأمین 3میلیون و 200هزار تن از این محصول را در پیش گرفته است. برای تحقق این امر زهکشی 300هزار هکتار از اراضی شمال کشور را با اعتباری معادل یک میلیارد دلار در دستور کار خود قرار داد. یکی دیگر از برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی برای تأمین امنیت غذایی و خودکفایی محصولات کشاورزی از جمله برنج، اجرای کشت قراردادی بود به طوری که در ابتدای فصل زراعی؛ بذر، کود و سم را رایگان دراختیار کشاورزان قرار می‌‌دهد، سپس در فصل برداشت با آنها تسویه می‌‌کند و این در حالی است که در فصل برداشت، محصول را به قیمت روز از کشاورز خریداری خواهد کرد. آخرین آمارها حاکی از آن است که  تاکنون کشت قراردادی برنج 56هزار هکتار در سه استان شمالی (مازندران 26هزار هکتار، گیلان و گلستان هر کدام 15هزار هکتار) نهایی شده و وزارت جهاد کشاورزی به دنبال آن است تا افق 1404 نزدیک به 20درصد از اراضی کشاورزی را به زیر کشت قراردادی ببرد.

خودکفایی در تولید شکر در آینده‌ای نزدیک

پس از اصلاح ارز ترجیحی میزان مصرف شکر با کاهش محسوسی روبه‌رو شده است به‌طوری که میزان مصرف این محصول در بهار سال جاری به 130 تا 140 هزار تن رسید این در حالی است که در بهار سال گذشته مصرف این کالای اساسی 210 تا 220 هزار تن بوده است. همین امر سبب شده میزان واردات شکر در سال جاری با کاهش 72 درصدی روبه‌رو شود و تا پایان خردادماه  ۱۰۹ هزار و ۱۶۴ تن به کشور وارد شود. از طرف دیگر آن طور که بهمن دانایی، دبیر انجمن کارخانجات تولیدکننده قند و شکر می‌گوید ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار تن شکر در حال خریداری و حمل به کشور است که این محموله‌ها در مرداد و شهریور که همزمان با فصل برداشت شکر داخل است وارد کشور می‌شود و نگرانی بسیار زیادی در این حوزه وجود دارد که شکرهای تولید داخل روی دست تولیدکنندگان بماند. به همین دلیل به نظر می‌رسد در بازار شکر نیز کشورمان با هیچ‌گونه کمبودی در بازار مواجه نباشد و حتی در سال‌های آینده نیز شاهد خودکفایی در این محصول باشیم.

در سه ماهه ابتدای سال جاری چقدر کالای اساسی وارد کشور شده است؟

براساس آمار گمرک، میزان ثبت سفارش کالاهای اساسی از جمله برنج، گندم و شکر از تاریخ یکم فروردین ۱۴۰۱ تا ۳۱ خرداد همین سال به شرح ذیل است، ثبت سفارش برنج در سال ۱۴۰۱ معادل یک میلیون و ۷۸ هزار و ۳۸۷ تن، ثبت سفارش شکر در سال ۱۴۰۱ معادل ۷۶۹ هزار و ۶۵۴ تن و ثبت سفارش گندم در سال ۱۴۰۱ معادل ۶۰۳ هزار و ۳۸۵ تن است. همچنین وزن ترخیص برنج درسال ۱۴۰۱ معادل ۴۹۳ هزار و ۶۵۸ تن، شکر در سال ۱۴۰۱ معادل ۱۰۹ هزار و ۱۶۴ تن و همین طور گندم در سال ۱۴۰۱ معادل یک میلیون و ۳۵۱ هزار و ۴۰۹ تن بوده است که وزن ترخیص گندم با رشد ۵۳ درصدی و برنج با رشد ۵۸ درصدی همراه بوده اما در حوزه شکر این رقم ۷۲ درصد منفی است.