صادرات 75 درصد زعفران ایران به آن سوی مرزها

احمد نادری در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا بیان کرد: سطح زیر کشت زعفران استان حدود 91 هزار هکتار است، که 2.5 درصد سطح زیرکشت محصولات باغی آبی استان را به خود اختصاص داده است. ضمنا استان خراسان رضوی حدود 2.75 درصد سطح زیر کشت زعفران کشور را به خود اختصاص داده است.

وی ادامه داد: بیش از 92 درصد زعفران دنیا در کشور ایران تولید می‌شود و استان خراسان رضوی با تولید بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ تن در سال بسته به شرایط اقلیمی به خصوص به لحاظ  میزان بارندگی و شرایط وقوع سرمازدگی و خشکسالی بیش از 70 درصد زعفران تولیدی در کشور را به خود اختصاص می‌دهد. با توجه برآوردهای انجام شده، حدود هشت درصد ارزش ناخالص تولیدات بخش کشاورزی استان مربوط به زعفران است.

نادری افزود: با توجه به سطح زیرکشت فعلی و محدودیت‌های منابع آبی و خاکی استان، کاهش روزافزون نیروی کارگری در بخش کشاورزی و از طرفی ضرورت توجه به تولید محصولات اساسی و راهبردی مانند غلات و علوفه، در حال حاضر برنامه‌ای برای توسعه سطح زیر کشت زعفران نداریم.

وی اضافه کرد: تمام فعالیت‌های اجرایی، آموزشی، تحقیقی و ترویجی این مدیریت و سازمان بر روی افزایش بهره‌وری و  تولید در واحد سطح متمرکز شده است.

احمد نادری توضیح داد: بیش از 85 درصد صادرات زعفران کشور از گمرکات استان خراسان رضوی انجام می‌شود و زعفران استان و کشور به ۵۶ کشور جهان صادر می‌شود. ۱۰ کشور اول امارت متحده عربی، اسپانیا، هنگ کنک، ویتنام، ایتالیا، افغانستان، قطر، هند، آلمان و فرانسه هستند.

وی گفت: ضمنا به‌طور میانگین سالانه حدود 25 درصد زعفران تولیدی کشور در بازار داخل تجارت می‌شود و 75 درصد مابقی آن صادر می‌شود.

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی اضافه کرد: از اهم چالش‌های حوزه صادرات زعفران می‌توان به عدم کشف و تعیین قیمت پایه ارزش گمرکی در امر صادرات اشاره کرد، به‌طوری که بالا بودن نرخ باعث می‌شود صادرکنندگان با مشکل رفع تعهد ارزی مواجه باشند. همچنین فرآیند صادرات سودآوری مناسبی برای آن‌ها به همراه نداشته باشد و تمایلی به صادرات آن نباشد، ضمن اینکه زمینه را برای قاچاق زعفران از مبادی غیر رسمی را زیاد می‌کند و از طرفی پایین بودن آن می‌تواند به کاهش قیمت زعفران و ضرر و زیان تولید کننده تمام شود.

وی افزود: رفع موانع صادراتی با حذف تعرفه‌های صادراتی مانند چین و هندوستان، رقابت منفی و ناسالم بین صادرکنندگان که منجر به پایین آمدن قیمت زعفران ایران در دنیا شده است و نداشتن برند ملی زعفران از مهم‌‎ترین محدودیت‌های صادراتی کشور است. که به واسطه نیازمندی به دیپلماسی اقتصادی و فرهنگی و هزینه‌های بالای نمایشگاه‌های بین‌المللی ضروری است دولت به این مهم توجه بیشتر داشته و حمایت مالی مناسب در نظر بگیرد.

وی یادآور شد: زعفران از جمله گیاهان کم‌آب بر است که در مقایسه با اکثر محصولات زراعی و باغی دیگر، نیاز آبی کمتری دارد.

وی ادامه داد: اما به جهت تولید اقتصادی، حداقل نیازمند چهار هزار متر مکعب آب در طول دوره رشد است. متاسفانه یکی از دلایل پایین بودن میانگین عملکرد مزارع استان همین مسئله کم آبیاری انجام شده در مزارع است.

وی افزود: از دیگر دلایل نیز محدودیت‌های کمی و کیفی منابع آبی و افزایش سطح زیز کشت‌های مازاد بر میزان آب قابل دسترس است.

احمد نادری بیان کرد: مهم‌ترین راهکار قابل اجرا برای افزایش کارآیی مصرف آب در مزارع زعفران استفاده از سیستم‌های آبیاری نوین تحت فشار است که می‌توان با اجرای آن حدود هزار متر مکعب در هکتار صرفه جویی آب انجام داد. با مدیریت مصرف آب در مزارع از تنش‌های آبی جلوگیری می‌شود و میانگین تولید در واحد سطح افزایش می‌یابد.