سه چالش پیش روی افزایش تولید دانه روغنی در کشور

سعد اله منصوری در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا بیان کرد: تولید دانه‌های روغنی در کشور عمدتا بر مبنای گیاهان کلزا، آفتابگردان، گلرنگ، کنجد و کاملینا انجام می‌شود و اگر مجموعه این گیاهان در نظر گرفته شود، حداکثر 10 درصد روغن مورد نیاز در کشور تولید می‌شود.

وی ادامه داد: به‌رغم تمام تلاش‌ها در دو دهه گذشته، همیشه موضوع دانه‌های روغنی به‌عنوان یکی از چالش‌های مهم کشاورزی بوده است و هنوز 90 درصد روغن مورد نیاز از خارج کشور وارد می‌شود.

مجری طرح دانه‌های روغنی وزارت جهاد کشاورزی عنوان کرد: کشورهای اطراف وضعیت مشابهی با ما دارند و نشان‌دهنده این است که تولید روغن در منطقه ما با چالش مواجه است. تولید روغن در مناطق خشک و نیمه خشک حتما باید الگوی متفاوتی از مناطقی که بارندگی متوسط یا پر آب در دنیا دارند، داشته باشد.

 منصوری تاکید کرد: برنامه های مختلفی در دو دهه گذشته برای توسعه کشت دانه‌های روغنی در کشور ارائه شده که با پیشرفت و چالش‌هایی همراه بوده‌اند.

وی در ادامه با بیان اینکه چالش‌های پیش روی تولید روغن در کشور به سه گروه تقسیم می‌شوند، اضافه کرد: این مسائل به چالش‌های محیطی و اقلیمی، فنی و تکنیکی، اقتصادی و بازرگانی تقسیم‌بندی می‌شوند.

مجری طرح دانه‌های روغنی وزارت جهاد کشاورزی ادامه داد: در چالش اقلیمی محدودیت‌های بسیاری وجود دارد زیرا گیاه کلزا، گلرنگ و کاملینا گیاهان روغنی پاییزه هستند و از ابتدای سال زراعی (15شهریور) کشت آنها آغاز می‌شود و برداشت آنها در سال بعدی صورت می‌گیرد که تقریبا مشابه گندم است اما عمدتا زراعت گیاهان کنجد، سویا و آفتابگردان در یک دوره کوتاه انجام می‌شود.

منصوری اضافه کرد:  تلاش‌هایی در زمینه فنی و تکنیکی اعم از بذر و نهاده با یک روند پویا در حال انجام است.

وی گفت: موضوع بازرگانی و خرید به‌هنگام و آسان، پرداخت سریع و قیمت معقول و منطقی سه چالش اساسی توسعه دانه‌های روغنی در کشور است. کلزا محور توسعه روغن در کشور است و همزمان با کشت گندم اتفاق می‌افتد اگر قیمت آن کمتر از دو برابر گندم باشد، برای زارعان به‌صرفه نیست. بنابراین زارعان از کشت کلزا فاصله می‌گیرند و کشت گندم انجام می‌دهند.

مجری طرح دانه‌های روغنی وزارت جهاد کشاورزی عنوان کرد: اگر بخواهیم کشت کلزا ادامه پیدا کند، باید از قیمت دو برابر گندم عبور کنیم تا با جذابیتی که برای زارعان اتفاق می‌افتد، توسعه کشت محقق شود.همچنین اگر قیمت بیش از 2 الی 2.5 برابر باشد از قیمت جهانی بالاتر می‌رود و بالاتر از قیمت واردات کلزا می‌شود که روان کردن  آن در اقتصاد کشور نیاز به برنامه‌ریزی دارد.

منصوری با اشاره به راهکارهای این چالش گفت: برای واردات روغن تعرفه‌گذاری شود و همچنین به کسانی که تولیدات روغنی داخل را خریداری می‌کنند در دامنه تعرفه تخفیف داده شود تا از این محل برای تشکل‌ها یا  افرادی که با قیمت بالاتری نسبت به واردات تولید داخل را خریداری می‌کنند، جبران هزینه شود. همچنین مطلوب است ارز نیمایی در اختیار کسانی قرار گیرد که اول تولید داخل را خرید می‌کنند .

کاملینا به‌عنوان روغن تک محصولی قابل استفاده نیست

مجری طرح دانه‌های روغنی وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه کاملینا گیاه روغنی است که بسیار به سرما، خشکی و شوری مقاومت دارد، بیان کرد: این گیاه می‌تواند مشکلی که گیاه کلزا برای «به روزت رفتن» (زمانی که گیاه شش برگی یا هشت برگی می‌شود) دارد، رفع کند. یعنی در مناطق سردی که بارندگی و سرما همزمان ایجاد می‌شود، می‌توان کاملینا کشت شود. همچنین به دلیل اینکه شرایط دیم است و نمی‌توانیم در فصل بهار آبیاری انجام شود به خشکی و شوری مقاوم است، می‌توان رشد کاملینا را با اطمینان بیشتر انجام شود.

 مجری طرح دانه‌های روغنی وزارت جهاد کشاورزی بیان کرد: البته نباید در کاشت گیاهان روغنی، کاملینا جای کلزا را بگیرد زیرا از نظر کیفی با گیاه کلزا قابل رقابت نیست. کاملینا به‌عنوان روغن تک محصولی قابل استفاده نیست و باید به‌عنوان روغن ترکیبی در خوراک انسان استفاده شود.