افزایش خسارت آفات مکنده به دلیل بروز خشکسالی

محمد رضی نتاج در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا در خصوص بیماری‌ها و آفات پنبه و راه‌های مقابله با آنها بیان کرد: در سال‌های اخیر با روند جهانی افزایش دما، خشکی و کمبود آب رفتار آفات و بیماری‌ها نیزتغییر پیدا کرده است.

وی با بیان اینکه تنوع بیماری‌ها در کشور ما در مقایسه با بسیاری از کشورهای پنبه‌خیز دنیا محدودتر است، ادامه داد: از مهمترین بیماری‌های مشکل ساز در پنبه به عوامل مرگ گیاهچه می‌توان اشاره کرد که با کاشت بذر در زمین تا یک ماه بروز پیدا می‌کند. همچنین پژمردگی ورتیسیلیومی بیماری مشکل‌ساز دیگری است که می‌توان به آن اشاره کرد.

رئیس بخش گیاهپزشکی موسسه تحقیقات پنبه کشور بیان کرد:  در برخی مناطق کشت همچون استان‌های گلستان، مازندران، فارس واردبیل پژمردگی ورتیسیلیومی می‌تواند موجب مشکلاتی شود و از آنجا که قارچ عامل بیماری دامنه میزبانی بسیار وسیعی در بین گیاهان زینتی، جنگلی و زراعی دارد، بهترین راهکار استفاده از ارقام مقاوم و متحمل است.

وی ادامه داد: در این راستا پیش از معرفی ارقام پنبه، ارزیابی مقاومت انجام شده و سپس به مناطق مستعد بیماری ارقام مقاوم معرفی می‌شوند. به‌عنوان مثال رقم گلستان که در بسیاری از مناطق گلستان و استان فارس کشت می‌شود، رقمی متحمل بوده و عملکرد خوبی دارد.

استادیار بیماری‌های گیاهی اضافه کرد: پس از آن نیز تناوب زراعی با غلات پیشنهاد می‌شود زیرا غلات میزبان نیستند و با یک تناوب یک ساله، جمعیت عوامل بیماری‌زا در خاک کاهش پیدا می‌کند.

رضی نتاج بیان کرد: در مزارعی که به‌صورت مداوم پنبه کشت شود، با حضور عامل بیماری در خاک، به تدریج جعیت آن افزایش پیدا می‌کند و پس از چند سال به‌عنوان یک مشکل اصلی نمایان می‌شود، بنابراین بهترین راهکار استفاده از ارقام مقاوم و متحمل و همچنین رعایت تناوب زراعی با گیاهان غیرمیزبان نظیر گندم است.

افزایش آفات مکنده در سال‌های اخیر

استادیار بیماری گیاهی در خصوص مهمترین آفات پنبه گفت: مهمترین آفات پنبه کرم غوزه است اما در سال‌های اخیر  با افزایش دما و کاهش منابع آب و بروز خشکی، اهمیت آفات مکنده بسیار بیشتر شده است.

رئیس بخش گیاهپزشکی موسسه تحقیقات پنبه کشور افزود: تقریبا هر ساله آفت تریپس در اوایل فصل موجب بروز خسارت می‌شود و در زمان گل‌دهی آفت سنک پدیدار می‌شود و موجب ریزش گل و غوزه می‌شود.

رضی نتاج با بیان اینکه برای آفت تریپس بهترین راهکار ضد عفونی بذر است، گفت: در این خصوص سمومی نیز امتحان شده است  و در دستورالعمل‌ها نیز قید شده است. این دستورالعمل‌ها با همکاری موسسه گیاه پزشکی و سازمان حفظ نباتات تدوین می‌شود.

وی افزود: ضدعفونی و پوشش دهی بذر به‌طور کامل مهمترین شرط برای نابودی آفت تریپس است. پس از آنکه بذر سبز شد، نیاز است گیاهچه در داخل مزرعه پایش شود و اگر جمعیت تریپس زیاد بود کنترل جمعیت تریپس با سم پاشی ضرورت دارد.

استادیار بیماری‌های گیاهی اضافه کرد: شرایط ایجاد آفت کرم غوزه تقریبا از زمانی که پنبه کاشته می‌شود وجود دارد اما بیشترین خسارت زمانی که گل و غوزه پدیدار می‌شود، به‌وجود می‌آید. زیرا به غوزه‌ها حمله و غوزه را سوراخ می‌کند و عملا باعث افت کیفی و کمی محصول می‌شود.

رضی نتاج ادامه داد: در این خصوص آزمایش برخی سموم و افزودن آنها به دستورالعمل‌های کنترل آفت و کنترل بیولوژیک نظیر استفاده از زنبورهای براکون و تریکوگراما و همچنین سم بیولوژیک بی‌تی توصیه می‌شود که استفاده بهینه از کنترل بیولوژیک موجب کاهش آلودگی‌های زیست محیطی ناشی از مصرف سموم شیمیایی و حفظ دشمنان طبیعی آفات می‌شود.