مهمترین راهکارها برای کاهش خسارت عارضه خشکیدگی خوشه خرما

بهاره دامن‌کشان در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا با اشاره به علائم بروز عارضه خشکیدگی خوشه خرما بیان کرد: ابتدا میوه­ها پژمرده می‌شوند و همزمان با پژمرده­شدن میوه‌ها، نوک محور خوشه‌چه­ها خشک شده و سپس لکه‌های قهوه‌ای رنگی بر روی آن­ها ظاهر می‌شود و به­تدریج کل محور خوشه­چه و میوه‌ها خشکیده می‌شوند.

وی ادامه داد:  در برخی از ارقام (مثل مضافتی) روی دم خوشه اصلی نوار قهوه‌ای رنگی پیدا می‌شود.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات وآموزش کشاورزی ومنابع طبیعی کرمان در خصوص علت بروز این عارضه گفت: با توجه به اینکه همزمان با بروز عارضه، رطوبت نسبی هوا به طور ناگهانی کاهش داشته و توأم با وزش بادهای گرم و خشک است و با توجه به مطالعات انجام شده می‌توان نتیجه گرفت که افت ناگهانی رطوبت نسبی، وزش بادهای گرم و خشک و افزایش دما نقش مهمی در ایجاد و تشدید عارضه دارد.

دامن‌کشان افزود: بنابراین هر عاملی که باعث تعدیل دما و حفظ رطوبت محیط و افزایش مقاومت گیاه به شرایط نامساعد محیطی گردد، می­تواند در کاهش شدت عارضه مؤثر باشد.

 راهکارهای پیشگیری از عارضه خشکیدگی خوشه خرما

وی در پاسخ به این سوال که چه راهکارهای مدیریتی پیشنهاد می‌شود که باغداران با اعمال آن‌ها به کاهش خسارت عارضه کمک ‌کنند، گفت: باغداران با مدیریت مناسب باغ می‌توانند به کاهش خسارت عارضه کمک کنند.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات وآموزش کشاورزی ومنابع طبیعی کرمان اضافه کرد: میانه‌کاری با گیاهان پوششی نظیر یونجه و سورگوم در بین ردیف‌های کشت درختان نخل باعث تعدیل شرایط حرارتی و رطوبتی در باغات خرما می‌شود. به این ترتیب خسارت ناشی از افزایش دما و وزش بادهای گرم و خشک را در دوره بحرانی بروز عارضه کاهش می‌دهد.

دامن‌کشان ادامه داد: مدیریت صحیح آبیاری در نخلستان­ها به ویژه در دوره بحرانی ایجاد عارضه که هم­زمان با کاهش نسبی رطوبت در سطح نخلستان­ها است. به­دلیل تأمین رطوبت در سطح نخلستان درکاهش عارضه تأثیر به سزایی دارد.

وی با بیان اینکه یکی دیگر از راهکارهای موثر جهت کاهش خسارت عارضه خشکیدگی خوشه خرما استفاده از پوشش‌های خوشه است، ادامه داد: پوشش‌ها مانع از تابش مستقیم اشعه آفتاب و وزش بادهای گرم و خشک به خوشه‌ها و دم خوشه‌ها می‌شوند.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات وآموزش کشاورزی ومنابع طبیعی کرمان افزود: برای این موضوع می‌توان از انواع پوشش‌های سبد حصیری که از برگ‌های نخل خرما و یا نخل پاکوتاه داز تهیه شده، همچنین از پوشش پارچه‌ای سفید برای خوشه‌های خرما استفاده کرد. حتی با سایبانی که از برگ‌های نخل خرما تهیه می‌شود می‌توان پوشش مناسبی بر روی خوشه و دم خوشه ایجاد کرد و به کاهش شدت آفتاب و کمتر شدن تبخیر و تعرق میوه ها کمک کرد.

دامن‌کشان بیان کرد: احداث درختان بادشکن به ویژه در اطراف نخلستان­های جدیدالاحداث و در مسیر بادهای گرم و خشک غالب منطقه می‌تواند سبب کاهش تبخیر و تعرق از برگ­ها شده و نهایتا منجر به کاهش چروکیدگی در میوه‌ها خواهد شد.

وی افزود: از آنجایی‌که وزش بادهای گرم و خشک در دوره بحرانی ایجاد خسارت عارضه (تبدیل خارک به رطب) یکی از عوامل مهم افزایش خسارت عارضه بشمار می‌رود، احداث بادشکن می‌تواند تا حد قابل توجهی اثرات نامطلوب این عامل را کاهش دهد.

 عضو هیات علمی مرکز تحقیقات وآموزش کشاورزی ومنابع طبیعی کرمان ادامه داد: مبارزه با آفات درخت و خوشه‎های خرما به ویژه موش، زنجره، کرم میوه­خوار، کنه تارتن و سوسک های چوبخوار خرما بسیار مهم است. در صورت عدم مبارزه با آفات، حساسیت درخت و خوشه­ها به تنش‌های محیطی از جمله عارضه پژمردگی و خشکیدگی افزایش می‌یابد.

تغذیه‌ی صحیح درختان مهمترین راهکار جهت کاهش خسارت عارضه خشکیدگی

دامن‌کشان بیان کرد:  مهمترین راهکار قابل توصیه جهت کاهش خسارت عارضه خشکیدگی و بسیاری دیگر از مشکلات نخلستان‌های ما، تغذیه‌ی صحیح و مطلوب درختان است.

وی افزود:  تغذیه صحیح علاوه بر آنکه باعث افزایش کمیت و کیفیت محصول می‌شود، مقاومت گیاه را در مقابل آفات و امراض گیاهی و شرایط نامطلوب آب و هوا بویژه تنش‌های حرارتی و رطوبتی افزایش می‌دهد.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات وآموزش کشاورزی ومنابع طبیعی کرمان بیان کرد: در بحث تغذیه اولویت اول استفاده از کودهای دامی کاملا پوسیده است. مصرف منظم کودهای دامی به دلیل تأمین مواد غذایی و بهبود خصوصیات فیزیکی خاک توصیه می‎شود.

وی اضافه کرد: پس از آن استفاده از کودهای شیمیایی است که باید بر اساس آزمون خاک باشد. همچنین از جمله کودهای مورد نیاز می­توان به کودهای پرمصرف پتاسه، فسفره، ازته و کودهای کم مصرف مانند آهن، روی، مس و منگنز اشاره کرد. که پس از تهیه نمونه خاک به روش صحیح، باید بر اساس نتایج آزمون خاک نسبت به تغذیه درختان در دی تا بهمن ماه اقدام شود.

دامن‌کشان تصریح کرد: بنابراین میانه‌کاری در نخلستان، مدیریت صحیح آبیاری ، پوشش خوشه‌ها، تغذیه‌ی مناسب، مبارزه به موقع با آفات و درختان بادشکن از جمله راهکارهای مدیریتی جهت کاهش خسارت عارضه خشکیدگی خوشه خرما است.