زنان روستایی و ظرفیت های گردشگری روستایی و عشایری
گردشگری بهعنوان صنعتی جهانی مشاغل متعددی را در سطح جهان پدید آورده است و با بسیاری از حرفهها ارتباط مستقیم و غیرمستقیم دارد. برخلاف تصور بسیاری، زنان نقش بزرگی را در این صنعت بازی میکنند. طبق آمارهای سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) بین ٦٠ تا ٧٠درصد کارکنان صنعت گردشگری در سراسر جهان زنان هستند.
فاطمه رضاپور
گردشگری بهعنوان صنعتی جهانی مشاغل متعددی را در سطح جهان پدید آورده است و با بسیاری از حرفهها ارتباط مستقیم و غیرمستقیم دارد. برخلاف تصور بسیاری، زنان نقش بزرگی را در این صنعت بازی میکنند. طبق آمارهای سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) بین ٦٠ تا ٧٠درصد کارکنان صنعت گردشگری در سراسر جهان زنان هستند. بر این اساس دانستن اینکه صنعت گردشگری میتواند چه تاثیرات مثبتی بر زندگی زنان در سطح بینالمللی داشته باشد، برای هر گردشگر و مسافری جالب است.
اکنون گردشگری روستایی- عشایری و همچنین گردشگری طبیعتگردی نسبت به سایر انواع گردشگری طرفداران بیشتری دارد. درحالیکه بسیاری از مقصدهای گردشگری شهری اشباع شده و بارها مورد بازدید قرار گرفتهاند، این مقصدهای بکر روستایی و طبیعی هستند که مورد توجه واقع شده است. گردشگران بسیاری علاقهمند حضور در جوامع محلی و آشنایی با آداب و رسوم و سبک زندگی متفاوت این جوامع هستند. زنان روستایی، زنان قدرتمندی هستند که بخش عمدهای از مسئولیتهای زندگی را به عهده دارند و بهخوبی تمام کارها و مسائل را مدیریت میکنند.
اما اغلب این زنان از تواناییهای خود بیخبر بوده و در بیشتر موارد بسیار آسیبپذیر نشان میدهند. گسترش گردشگری در جوامع محلی و ایجاد مشاغل غیررسمی گردشگری به زنان روستایی فرصت میدهد در کنار رسیدگی به امور روزمره خانه و خانواده بتوانند از مزایای درآمدهای اقتصادی چون فروش صنایعدستی بهره برده و استاندارد زندگی خود و خانوادهشان را بهبود بخشند. اما باید به این نکته توجه داشت مشاغل گردشگری یکسره پدیدآورنده فرصتهای مثبت برای زنان نیست. در صورتی که این مشاغل از سوی کارفرمایان نامناسب و سودجو هدایت شوند، اغلب به زنان نسبت به مردان درآمد کمتری تعلق میگیرد و در مواردی که این کارفرمایان از اعضای خانواده باشند، معمولا زنان در مقابل کارهایی چون تولید صنایعدستی، تهیه خوراکهای محلی و همچنین رسیدگی به امور اقامتگاههای شخصی هیچ پولی دریافت نمیکنند.
بر این اساس بهتر است کسب و کارهای غیررسمی گردشگری از سوی مسئولان کنترل شده و با برنامههای مدون و مدیریت صحیح شکل رسمی به خود بگیرند. استان البرز که جدیدترین استان کشور است برای زنان خود برنامههای تازهای دارد. در این استان صنایع دستی زنان تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
اما طرحی از طرف اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری ارایه شده است که براساس آن از این به بعد صنایعدستی زنان مورد توجه قرار گرفته شود و با توجه به ظرفیتهای بالای استان البرز در حوزه صنایعدستی از روستاهای این استان آغاز میشود. فرآیند اجرای طرح اقتصاد صنایعدستی استان البرز آموزش، بستری برای تولید و بازاریابی و فروش است که موضوع ایجاد بازارچههای دایمی در این شهرستان مورد تأکید قرار گرفته است. زنان استان البرز خصوصا در منطقه ساوجبلاغ سابقه حضور در بازار صنایعدستی را داشتهاند و اگر برای آنان برنامهریزی مناسبی صورت بگیرد میتواند حرفهای زیادی در این زمینه داشته باشند.
بنا به اعلام مدیرکل اموربانوان و خانواده استانداری برگزاری نشستهای ویژه با زنان کارآفرین، فعال اقتصادی و بررسی مشکلات این افراد حاکی از آن است که یکی از مشکلات در زمینه توسعه صنایعدستی نبود بازارچههای دایمی بوده است. اکنون اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری البرز با هماهنگیهای انجام شده غرفهای را به صورت رایگان برای فروش محصولات صنایعدستی بانوان در کاخ مروارید کرج اختصاص داده که امیدواریم از این ظرفیتها بهره بیشتری ببریم.
بهنظر میرسد در شرایط فعلی باید در بخش مشاغل روستایی سهمی را برای زنان درنظر گرفت. چون معیشت روستاییان خصوصا در استان البرز اینروزها چندان حال و روز مناسبی ندارد. خصوصا مهاجرت بیرویه به شهرها در این استان آمار بسیار بالایی دارد. از همین رو یکی از راهکارهای حفظ جمعیت روستایی در خود روستاها این است که برای توسعه پایدار آنان برنامهریزی مناسب صورت بگیرد. از اینرو دخیلکردن زنان در صنعت گردشگری ازجمله صنایعدستی میتواند راهکار مفیدی در این زمینه باشد.
دیدگاه تان را بنویسید