اجرای آبیاری تحت فشار، ضرورتی انکار ناپذیر در بخش کشاورزی آذربایجان غربی

به گزارش خبرنگار ایانا در استان آذربایجان غربی، بخش کشاورزی با 92 درصد، بزرگترین مصرف کننده آب به شمار می رود و بیش از 80 درصد منابع آب هم به دلیل استفاده نکردن از تکنولوژی های پیشرفته آبیاری و رعایت نکردن الگوی کشت صحیح در مناطق مختلف، در این بخش به هدر می رود.

در بسیاری از مناطق آذربایجان غربی همچنان کشاورزان از شیوه‌ های سنتی برای کشت و آبیاری محصول استفاده می ‌کنند و این روش ها بیشترین سهم مصرفی آب را به دنبال دارد.

کشاورزی در اواخر دهه 80 شمسی، محور توسعه آذربایجان غربی عنوان شد و بر همین اساس این بخش بدون ضابطه و غیرکارشناسی گسترش یافت؛ بر همین اساس افزایش سطح زیر کشت اراضی کشاورزی بدون توجه به استفاده از شیوه های نوین آبیاری، مصرف آب را در این حوزه به صورت سرسام آوری افزایش داد.

چند سال خشکسالی و کاهش بارندگی از یک سو و توسعه بی رویه کشاورزی نیز از سوی دیگر موجب کاهش آب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه شد و روند خشک شدن آن را تشدید کرد.

برای اطلاع از آخرین اقدامات وضعیت اجرای طرح آبیاری تحت فشار در اراضی کشاورزی استان گفتگویی با اکبر کرامتی رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی انجام داده ایم.

16هزار هکتار اجرای آبیاری تحت فشار در مرحله طراحی و اجراست

رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی در خصوص آخرین وضعیت توسعه سامانه های  نوین آبیاری تحت فشار در سطح استان گفت: تاکنون 70 هزار هکتار سیستم های آبیاری تحت فشار خرده مالکی در استان اجرایی شده است و امسال نیز پیش بینی می شود چهار و 500 هکتار نیز اجرا و به بهره برداری برسد.

وی با بیان اینکه از سال 92 تاکنون بیش از 25هزار و 153 هکتار از اراضی کشاورزی استان به سامانه آبیاری تحت فشار مجهز شده اند، افزود: این میزان معادل 36 درصد از اراضی کشاورزی است که با اجرایی شدن آن شاهد افزایش 40 درصدی راندمان آبیاری در بخش کشاورزی بوده ایم.

کرامتی صرفه جوئی  308 میلیون متر مکعب  در مصرف آب، متوسط پتانسیل افزایش عملکرد محصول بیش  از 30 درصد  و متوسط  پتانسیل  کاهش مصرف سم و کود  شیمیایی 25 درصد، بهره مندی 8300 نفر بهره بردار و اشتغال 14 هزار نفر به صورت مستقیم و اشتغال غیر مستقیم  28 هزار نفر را از مهمترین مزایای اجرای این طرح عنوان کرد.

رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی با بیان اینکه در سالهای اخیر اجرای طرح  های نوین آبیاری با هدف کمک به احیای دریاچه ارومیه شتاب بیشتری گرفته است، افزود: در حال حاضر در سطح 16 هزار هکتار از اراضی کشاورزی آبیاری تحت فشار از مرحله نقشه برداری، طراحی و در حال اجرا است.

5800 هتکار امسال شبکه های فرعی آبیاری و زهکشی در استان به بهره برداری می رسد

کرامتی در خصوص اجرای طرح آبیاری تحت فشار در حوزه آبریز دریاچه ارومیه نیز گفت: این طرح در سه حوضه ارس، دریاچه ارومیه و زاب تا آخر سال 1391 به مقدار12 هزار و 619 هکتار اجرایی شده است و از سال 92 تاکنون نیز با تخصیص اعتبارات احیای دریاچه در 5 هزار و 800 هکتار از اراضی کشاورزی استان شبکه های فرعی آبیاری و زهکشی در حال اقدام است.

وی با بیان اینکه اعتبار هزینه شده  تاکنون  مبلغ 2160 میلیارد ریال بوده واجرای طرح با هدف افزایش  راندمان آبیاری انجام می شود عنوان کرد: با اتمام این طرح  معادل 14 میلیون متر مکعب در مصرف آب صرفه جویی می شود .

کرامتی گفت: شبکه های فرعی آبیاری و زهکشی  در استان آذر بایجان غربی در  حسنلوی نقده،  زولا و دریک سلماس،  قره باغ ارومیه، بادین آباد و بالابان  گرداشوان، کانی اشکوت، زنگ آباد و ریگ آباد پیرانشهر و قنبرکندی پلدشت، ساروق تکاب،  پایاب سد مهاباد، پایاب بند نوروز لوی میاندوآب و حوضه رود خانه نازلو خاتمه یافته و یا در حال اجرا است.  

رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی ادامه داد: سالجاری در برنامه عملیاتی  بخش آب و خاک پیش بینی شده در صورت تخصیص اعتبارات موردنیاز پروژه های مصوب احیای دریاچه ارومیه پروژهای شبکه های فرعی آبیاری و زهکشی در پایاب سد نورورلوی میاندوآب به میزان دو هزار و 550 هکتار، پایاب سد مهاباد یک هزار و 950 هکتار و حوضه نازلوی ارومیه یک هزار و 335هکتار در مجمع پنج هزار و 800 هکتار افتتاح و به بهره برداری برسد .

اجرای طرح بهبود معیشیت مرزنشینان آذربایجان غربی

مدیر اب و خاک و امور فنی مهندسی جهاد کشاورزی اذربایجان غربی نیز در خصوص طرح تجهیز و نوسازی اراضی  زیر سدها و شبکه های مدرن در استان گفت: این طرح در دشت زنگنه پلدشت به مساحت سه هزار و 750 هکتار اجرا شده و پیشرفت فیزیکی پروژه معادل 80 درصد است.

آرین با بیان اینکه بهبود وضع معیشت ساکنین منطقه  و ارتقا درآمد و سطح زندگی مرزنشینان از مهمترین اهداف اجرای این طرح است، افزود: عملیات اجرا شده تا کنون شامل بخش اول  احداث ایستگاههای پمپاژ 1و2و3  است که به بهره برداری رسیده  وبخش دوم به مساحت 600 هکتار در حال بهره برداری بوده بخش سوم و چهارم نیز به  ترتیب به مساحت 1600 هکتار و 1550 هکتار در حال اجرا  است.

وی در خصوص اجرای عملیات آب و خاک در عرصه تشکل های کشاورزی و احیا و توسعه کشاورزی، اظهار کرد: طرح احیا و توسعه کشاورزی در اراضی آراز 3 به مساحت یک هزار و 520 هکتار در جوار روستای قنبر کندی و حسن کندی پلدشت با هدف تبدیل اراضی بایر به اراضی کشاورزی قابل کشت و ایجاد اشتغال و درآمد و اجرای روش های نوین ابیاری با پیشرفت 78.5 درصد در حال اجراست.

آرین خاطرنشان کرد: همچنین طرح  دیگر اجرای عملیات آب و خاک در اراضی اوچ تپه میاندوآب  به مساحت کل 2000 بوده که به صورت پایلوت در 160 هکتار اجرایی شده و عملیات اجرایی شامل احداث 5 کیلومتر از اجرای آبیاری کم فشار – احداث ایستگاه پمپاژ نیز در حال اجراست.

831 رشته قنات در آذربایجان غربی وجود دارد

مدیر آب و خاک و امور فنی مهندسی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی در زمینه احیا و مرمت قنوات استان گفت: در استان آذربایجان غربی تعداد831 رشته قنات وجود دارد که در راستای  سیاست بازسازی و احیای  قنوات تا کنون  تعداد 373 رشته قنات از ابتدا ی اجرای طرح تا کنون  لایروبی و مرمت شده است.

وی یادآور شد: همچنین در سالجاری تعداد 12 رشته از محل اعتبارات ملی و 6 رشته از محل اعتبارات استانی در با  هدف افزایش راندمان آبیاری در دست اجراست.

آرین در خصوص  اقدامات نرم افزاری در مدیریت آب و خاک در استان عنوان کرد: طرحهای شاخص شبکه فرعی آبیاری و زهکشی غرب و شمال غرب کشور، اعتبارات و عملکرد طرح تنظیم و مهار در استان آذربایجان غربی  ، طرح مهار و تنظیم آب های مرزی و احداث شبکه های آبیاری و زهکشی فرعی از سال 1394 تا 1400 از مهمترین اقدامات در این حوزه است.

وی با بیان اینکه طرح جامع شبکه های فرعی آبیاری و زهکشی آبهای مرزی استان آذربایجان غربی  با هدف مطالعه و اجرای طرح شبکه های فرعی و به منظور توسعه و بهبود کشاورزی از محل صندوق توسعه ملی به تصویب رسیده است، افزود: این طرح در قالب 25 پروژه به مساخت 61 هزار و 570 هکتار با اعتباری بالغ بر 21 هزار میلیاردریال در حال اجراست.

آرین شبکه های فرعی آبیاری و آبیاری تحت فشار در حوضه ارس و زاب شامل  شهرستانهای پلدشت، ماکو، شوط، چایپاره، خوی، چالدران  و پیرانشهر را از مهمترین طرح های در دست اجرا در حوزه آبیاری تحت فشار اعلام کرد و افزود: این طرح ها در قالب 25 پروژه از سال 1394 شروع شده و تاکنون 14 هزار و 360 میلیارد ریال اعتبار تخصیص و هزینه شده است که با پیشرفت 96.5 درصد در حال اجراست و معادل 58 هزار هکتار از عملیات اجرایی آن خاتمه یافته است.

عدم تامین اعتبار و آب مورد نیاز مهمترین مشکلات پیش روی طرح های آبیاری تحت فشار

مدیر آب و خاک و امور فنی مهندسی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی در خصوص مشکلات پیش روی طرح های اجرایی در حوزه آب و خاک افزود: مشکل پروژه ها در عدم اتمام شبکه اصلی توسط سازمان آب منطقه ای، تامین آب  وعدم تامین اعتبار برای پرداخت مطالبات و تکمیل پروژه ها است و در حال حاضر نیز کل اعتبار مورد نیاز برای اتمام پروژه ها و به بهره برداری رسیدن آنها 7 هزار میلیارد ریال است.

آرین تاکید کرد: عدم اتمام پروژه ها و بهربرداری از آنها موجب شده زمین های کشاورزی معطل مانده و موجب شده کشاورزان نتوانند نسبت به کشت محصولات اقدام کنند و این امر باعث نارضایتی کشاورزان را فرام کرده است.

وی یاد آور شد: اجرای طرح ها با در نظر گرفتن شرایط اجتماعی و بومی منطقه و بکارگیری نقشه های کاداستر به روز شده نسبت به ایجاد نظام های بهره برداری تشکل آب بران در جهت بالا بردن  بهره وری کشاورزی در منطقه اقدام نموده که این مهم نیز به نوبه خود در راستای جلوگیری از مهاجرت روستائیان و تثبیت جمعیت در مرزها و ایجاد اشتغال موثر بصورت مستقیم و غیر مستقیم  نقش بسزائی را ایفا خواهد کرد.