85 درصد اراضی کشاورزی آذربایجان شرقی منطبق بر الگوی کشت

به گزارش خبرنگار ایانا در آذربایجان شرقی، اکبر فتحی در برنامه تلویزیونی کاوش شبکه سهند(میزگرد) که با حضور یوسف غفارزاده مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان برگزارشده بود گفت: کشور ما یک‌سوم میانگین بارندگی دنیا، بارندگی دارد و تبخیر هم سه برابر میزان تبخیر متوسط جهانی است. در سال‌های اخیر که شرایط اقلیمی تغییر کرده است، میزان تبخیر افزایش‌یافته و میزان بارندگی نیز نسبت به قبل کاهش‌یافته است.

وی افزود: از ابتدای تشکیل وزارت فلاحت برای اینکه چگونه از آب به‌صورت بهینه در کشاورزی استفاده شود، برنامه وجود داشته است اما بسیاری از این برنامه‌ها برای کشاورز الزام‌آور نبوده است و این یک خلأ قانون است که همیشه با آن روبرو بوده‌ایم.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی گفت: امنیت غذایی باید تأمین شود و آب نیز برای آن مصرف خواهد شد اما به دنبال این هستیم که آب به‌صورت بهینه مصرف شود.

وی ادامه داد: برای تحقق تولید حداکثری با مصرف کمترین میزان آب، از ابتدای ایجاد وزارت فلاحت، برای هر بخش وظایفی برای استفاده بهینه از آب تعریف‌شده بود.

فتحی یکی از راهکارهای استفاده بهینه از منابع آب در کشاورزی را الگوی کشت دانست و گفت: در الگوی کشت بهترین محصولات قابل‌کشت برای هر منطقه را بر اساس خصوصیات آن شناسایی و به بهره‌برداران و کشاورزان معرفی و توصیه می‌کنیم. اما اگر کشاورزی به این توصیه‌ها عمل نکرد، پیامدی برای او نخواهد داشت، این توصیه بیشتر حالت ترویجی دارد و زمان زیادی صرف خواهد شد تا این الگوی کشت به یک فرهنگ تبدیل شود.

وی ادامه داد: در این زمینه از نگاه سلبی قوانین قابل‌توجهی وجود ندارد و حتی از جنبه ایجابی نیز مشوق‌هایی که وجود دارد نمی‌تواند انگیزه‌ای درخور و شایان برای کشاورزان در زمینه‌های مانند سامانه‌های نوین آبیاری و اجرای الگوی کشت ایجاد کند. اگر بخواهیم در این زمینه موفقیت‌‌هایی داشته باشیم باید الزامات قانونی در این حوزه ایجاد شود.

رئیس سازمان جهادکشاورزی استان با اشاره به اینکه هرمنطقه‌ای برای یک سری محصولات استعداد دارد، گفت: برخی محصولات مانند گندم و نهاده‌های دامی، محصولات راهبردی هستند و فارغ از میزان ارزشی که دارند، هرکشوری مکلف است برای اینکه قوت غالب مردم را تولید کند، بخشی از اراضی را به کشت این محصولات اختصاص دهد.

فتحی توضیح داد: سنتی بودن کشاورزی و خرد و کوچک بودن اراضی کشاورزی از عواملی است که باعث کاهش بهره‌وری استفاده از آب در محصولات کشاورزی می‌شود و یکی از مشکلاتی است که در بخش کشاورزی وجود دارد و قیمت تمام‌ شده محصول را بالا می‌برد و هم امکان مدیریت نهاده‌های کشاورزی را سلب می‌کند.

وی ادامه داد: مکانیزه کردن کشاورزی در اراضی بزرگ بسیار راحت‌تر است و از نظر هزینه تمام ‌شده نیز در مقایسه با اراضی خرد، صرفه اقتصادی بیشتری دارد و به همین دلیل است که یکی از مواردی که برای آن برنامه‌ریزی کرده‌ایم سیاست‌‌های یکپارچه ‌سازی اراضی کشاورزی است که می‌تواند این مشکل را حل کند و هم در حوزه الگوی کشت و هم در زمینه تأمین زیرساخت‌ها مانند سامانه‌های نوین آبیاری سرمایه‌گذاری شود.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی گفت: جهاد کشاورزی تنها سیاست‌گذاری‌ها را انجام داده و توصیه‌های لازم و آموزش در حوزه کشاورزی را ارائه می‌کند، اما این کشاورزان هستند که با تولید محصولات امنیت غذایی را فراهم می‌کنند. اگر به این باور رسیده‌ایم که مواردی مانند رعایت الگوی کشت و استفاده از سامانه‌های نوین آبیاری یک الزام و ضرورت است باید همه قوا برای این مسئله دست‌به‌دست هم دهند.

فتحی تشکیل مراکز تحقیقاتی در حوزه کشاورزی را هم‌زمان با تشکیل وزارت فلاحت و کشاورزی دانست و گفت: مراکز تحقیقاتی که در حوزه آب، بذر، نهال، کود و ... در راستای بهینه مصرف کردن فعالیت می‌کنند. اگر بذر مناسبی شناسایی شود که مقاومت آن در برابر کم‌آبی بیشتر باشد، این فعالیت نیز در راستای مصرف بهینه آب است اما ورود این دانش به بخش کشاورزی زمان‌براست که علت آن جامعه بهره‌بردار حوزه کشاورزی است چراکه این جامعه عمدتاً پا به سن گذاشته و کم‌سواد است و به همین دلیل سرعت ورود دانش به بخش کشاورزی را نمی‌توان با حوزه‌هایی که عمده بهره‌برداران آن افراد با تحصیلات عالی هستند مقایسه کرد. مدیریت ترویج سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی نسبت به ماهیت حوزه کشاورزی و بهره‌برداران آن کلاس‌های آموزشی برگزار می‌کند و اقدامات بسیار خوبی نیز در این حوزه انجام‌شده است. با فعالیت‌های انجام شده در حوزه ترویج، میزان تولید محصول نسبت به بذرهای بومی در برخی مناطق بیش از سه برابر شده است که این از نشانه‌های ورود دانش به حوزه کشاورزی است.

وی افزایش تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه کشاورزی از سه شرکت به 34 شرکت را یکی از موفقیت‌های این حوزه دانست و گفت: 85 درصد اراضی کشاورزی استان منطبق بر الگوی کشت ابلاغی وزارت جهاد کشاورزی هستند که این ناشی از اجباری است که با مواردی از قبیل قرار گرفتن در حوضه آبریز دریاچه ارومیه و خشک بودن طبیعت برای کشاورزان استان ایجاد و مجبور کرده است که به سمت کشت محصولات با نیاز آبی کمتر سوق دهد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی بیان کرد: اراضی آبی در استان ما کم است و از یک‌میلیون و 400 هزار هکتار اراضی کشاورزی، حدود 250 هزار هکتار آبی و بقیه آن به‌صورت دیم است و باید قدردان کشاورزان و بهره‌برداران تلاشگر باشیم که از نزولات جوی به‌صورت بهینه برای تولید محصولات کشاورزی استفاده می‌کنند.

وی یادآور شد: از 250 هزار هکتار اراضی آبی نیز 70 هزار هکتار مجهز به سامانه‌های نوین آبیاری است و 60 هزار هکتار مجهز به شبکه‌های آبیاری و پایاب سدها است که شبکه‌های اصلی را شرکت آب منطقه‌ای احداث کرده است و شبکه‌های فرعی آن نیز به همت سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی احداث‌شده است.

فتحی ادامه داد: البته بیشتر این موارد تقاضامحور است و کشاورز و سرمایه‌گذار باید تقاضا دهد تا اراضی کشاورزی به سامانه‌های نوین آبیاری مجهز شود و وظیفه جهاد کشاورزی پشتیبانی از کشاورز و بهره‌بردار است. در حوزه سامانه‌های نوین آبیاری از محل کمک‌های فنی و اعتباری، 80 درصد هزینه‌ها توسط دولت پرداخت می‌شود و باید در این حوزه از کشاورزان درخواست داشته باشم تا تقاضای خود را ارائه دهند تا اعتبار این بخش جذب شود.

وی در پایان سخنان خود گفت: برنامه جامع در حوزه آب و کشاورزی وجود دارد اما الزامات اجرایی و قانونی برای اجرای برنامه باید وجود داشته باشد. بخشی از این برنامه را دولت اجرا می‌کند و بخشی را نیز مردم اجرا می‌کنند. بخشی که مردم باید اجرا کنند فاقد الزام قانونی مشخص است بنابراین برنامه به‌صورت کامل اجرایی نمی‌شود. در حوزه یکپارچه‌سازی اراضی کشاورزی نیز لایحه‌ای از طرف دولت تنظیم‌شده و به مجلس تحویل‌شده است و امیدواریم نمایندگان محترم مجلس در این حوزه با سعه‌صدر برخورد کنند و با تصویب سیاست‌های ایجابی و سلبی در این حوزه در کنار یکدیگر بتوانند یکپارچه‌سازی اراضی کشاورزی را محقق کنیم.