ازدیاد گراز و نابودی پلنگ اکوسیستم گلستان را برهم زده است

امیر عبدوس مدیرکل محیط‌زیست استان گلستان در گفت‌وگو با «ایانا» بابیان اینکه هر دخالت در اکوسیستم به شکل مستقیم و غیرمستقیم تبعاتی را بر زندگی انسان‌ها خواهد داشت، می‌گوید: کشاورزان از حمله گرازها به مزرعه‌هایشان گله می‌کنند این در حالی است که گرازها در زیستگاه خود زندگی می‌کنند و ما با تخریب آن، محدوده زندگی آن‌ها را کوچک کرده و به این زیستگاه‌ها ورود پیدا کرده‌ایم.

او می‌افزاید: برای مدیریت یک پدیده باید ابعاد مختلف آن را در نظر بگیریم. در خصوص تخریب‌هایی که توسط گراز صورت می‌گیرد نیز نباید به این گونه جانوری به عنوان یک آسیب نگاه کنیم بلکه باید فواید آن را هم در نظر بگیریم.

مدیرکل محیط‌زیست استان گلستان ادامه می‌دهد: حذف ببر و کاهش تعداد پلنگ‌ها از طبیعت به عنوان دشمن طبیعی گرازها سبب افزایش جمعیت گرازها شده است. از سوی  دیگر به واسطه مسلمان بودن جامعه محلی شکار آن‌ها مشابه سایر گونه‌ها صورت نمی‌گیرد و همین امر سبب شده است مشکلاتی برای کشاورزان ایجاد شود اما حذف گرازها از طبیعت تبعات گسترده‌تری برای جامعه محلی حاشیه زیستگاه‌های این گونه به همراه دارد.

عبدوس می‌گوید: گرازها از معدود طعمه‌های باقی‌مانده برای پلنگ‌ها هستند و اگر از زیستگاه‌های خود حذف شوند رژیم غذایی پلنگ از گراز به دام، مرال و شوکا به عنوان گونه‌های مورد توجه انسان تغییر می‌یابد. پلنگ‌ها با کمبود طعمه‌های طبیعی خود به‌ناچار به دام‌های اصلی خسارت می‌زنند، در واقع گراز  سدی در برابر حمله پلنگ به دام است.

او در عین حال گراز را شخم زننده جنگل می‌داند و عنوان می‌کند: این کار سبب می‌شود دانه‌ها زیرخاک برود و میکروارگانیسم‌های خاک فعال شوند. جنگل با این فرآیند زادآوری خود را به دست می‌آورد و با حذف گرازها ما شاهد توقف این روند خواهیم بود.

این مقام مسئول معتقد است جنگلی که گونه جانوری نداشته باشد محکوم‌ به فناست و ادامه می‌دهد: جنگل، درخت‌زار نیست بلکه یک اکوسیستم است که شامل گونه های جانوری، گیاهی، آب‌وهوا می‌شود. در این کوسیستم تمام این موارد باهم روابط پیچیده دارند و خسارت و حذف هر بخش‌ بر سایر حوزه‌ها تأثیرگذار است.

عبدوس با اشاره به اینکه در هر برنامه‌ای که برای مدیریت گراز مطرح می‌کنیم باید تاثیر این گونه بر طبیعت را در نظر بگیریم می‌گوید: سازمان محیط‌زیست بر اساس دستورالعملی که دارد بر اساس شکایت کشاورزان مجوزهایی را برای شکار گراز صادر می‌کند.

او می‌افزاید: در روستاها افراد معتمد به عنوان میرشکار به اداره کل محیط‌زیست استان و اداره های شهرستان‌ها معرفی می‌کند که در مواقعی که گونههای زیان‌کار به جامعه بومی نزدیک می‌شوند آن‌ها را دور کنند و اگر احیانا شرایطی به وجود آمد که خطر جدی از ناحیه حیات وحش برای آن‌ها وجود داشت اقدام‌های لازم را به انجام برسانند.

مدیرکل محیط‌زیست استان گلستان در همین رابطه از صدور پروانه‌های شکار برای اقلیت‌های مذهبی خبر می‌دهد و می‌گوید: متقاضیان با مراجعه به اداره کل محیط‌زیست و اداره های شهرستان‌ها می‌توانند مجوز و پروانه شکار دریافت کنند و اولویت با مناطقی است که در آن‌ها  گراز  به کشاورزان خسارت وارد شود.

در برخی مناطق، جمعیت گرازهایی که به کشاورزان خسارت می‌زدند بیش از پروانه‌های صادر شده بود و همین امر سبب می‌شد تا آن‌ها شکار و در طبیعت رها شوند، این مقام مسئول می‌گوید: در استان گلستان ما چنین پدیده‌ای را شاهد نبوده‌ایم و تمام پروانه‌ها به اقلیت‌های مذهبی داده‌شده است.