استرالیا اولین کشور توسعه‌یافته‌ای است که درگیر پدیده خشکسالی شد
راه‌حل‌های استرالیایی برای خشکسالی آفریقایی
ملبورن برای رهایی از کم‌آبی کارخانه شوره‌زایی و تجهیزات انتقال آب از رودخانه گلبورن را ساخت
اد مک کارکن/ گاردین: در دهه اول قرن بیستم، استرالیا با یک خشکسالی بزرگ روبه‌رو شد، پژوهشگران این حادثه را «خشکسالی قرن» نام نهادند. کارشناسان در خارج از کشور، استرالیا را اولین کشور توسعه‌یافته‌ای که درگیر پدیده خشکسالی شده است، نامیدند. این اتفاق مؤسسه‌ها و دانشگاه‌های بزرگ شهر را در خط مقدم تحقیق و راه‌های مقابله با بحران قرار داد. آنها یک سلسله تحقیقات جامع را در زمینه امنیت آب شروع کردند.
در کیپ‌تاون آفریقای جنوبی مردم دور یک شیر آب جمع شده‌اند تا به‌نوبت ظرف‌های خود را پر کنند. پیش‌بینی شده بحران خشکسالی به‌گونه‌ای پیش می‌رود که حتی امکان خشک شدن همین شیرهای معدود آب در شهر نیز وجود دارد.
در اواخر سال 1970 سدی روی رودخانه سندرند ساخته شد که بزرگ‌ترین مخزن آبی در غرب آفریقای جنوبی به شمار می‌آید. این سد که سالانه توانایی نگهداری 480 میلیون مترمکعب آب را در خود دارد، در حال خشک شدن است. در میانه گرمای تابستان، دکتر کندی سونا (استاد دانشگاه ملبورن در استرالیا) از میان تاکستان‌های دره Franschhoek در نزدیکی کیپ تاون به سمت رودخانه سندرند حرکت کرد. دکتر کندی سونا پژوهشگر سیستم‌های غذایی پایدار که برای شرکت در یک کنفرانس به آفریقای جنوبی سفر کرده بود، بر اساس مشاهدات خود درباره این رودخانه و بحران‌های پیش روی آن می‌گوید: نمایندگان این شهر باید به این فکر کنند که اگر سد بزرگ شهر بی‌آب شود، چه برنامه‌ای برای آب‌رسانی به مردم دارند.
شهر کیپ‌تاون از سال 2015 با خشکسالی دست‌وپنجه نرم کرده و از سوی دیگر جمعیت آن از سال 1995 تقریباً دو برابر شده و از 2.4 میلیون نفر به 4.3 میلیون رسیده است. فشار بر سیستم آب شهری به‌شدت افزایش یافته و در پایان فصل خشک در سال گذشته، آب پشت سد کمتر از 13 درصد شده است. دولت محلی می‌گوید مردم باید تا ماه می کم‌آبی را تحمل کنند چراکه تا آن زمان آب در شهر سهمیه‌بندی خواهد شد. در طرحی که ارتش ارائه کرده تنها روزانه 25 لیتر آب به هر فرد اختصاص خواهد یافت. در آفریقای جنوبی کارشناسان معتقدند بحران خشکسالی در کیپ تاون به‌زودی به سایر شهرها می‌رسد.
مدل‌سازی مقابله با خشکسالی در استرالیا
بحران خشکسالی در آفریقای جنوبی، آنها را به فکر استفاده از الگوی غلبه بر «خشکسالی قرن» در دهه اول قرن بیستم، استرالیا انداخته است. پژوهشگران این حادثه را «خشکسالی قرن» نام نهادند و ابعاد حادثه آن‌قدر بزرگ بود که شهرهای بزرگی چون ملبورن، یک سال از آب محروم بود. این اتفاق مؤسسه‌ها و دانشگاه‌های بزرگ شهر را در خط مقدم تحقیق و راه‌های مقابله با بحران قرار داد. آنها یک سلسله تحقیقات جامع را در زمینه امنیت آب شروع کردند.
کندی سونا می‌گوید: «کارشناسان در خارج از کشور، استرالیا را اولین کشور توسعه‌یافته‌ای که درگیر پدیده خشکسالی شده است، نامیدند.» او ادامه می‌دهد: «جهان به تماشا نشسته بود تا ببیند راهکارهای استرالیا برای مقابله با خشکسالی چیست چراکه این موضوع زندگی 90 درصد روستاییان را تحت‌تأثیر قرار داده بود.»
در نتایج به‌دست‌آمده درباره امنیت غذایی و انتشار گازهای گلخانه‌ای یک توصیه مهم وجود داشت. در مدل‌سازی دانشگاه ملبورن مشخص شد که بین تغییر در استفاده از سوخت تجدیدپذیر به‌جای سوخت‌های فسیلی در تولید برق و استفاده از آب در بخش کشاورزی یک رابطه شگفت‌انگیز وجود دارد. کندی می‌گوید: «اگر شما تولید انرژی را تا حد 100 درصد از منابع تجدیدپذیر افزایش دهید در آینده به همان میزان می‌توانیم آب مصرفی در بخش کشاورزی را ذخیره کنیم.»
تکنولوژی و مدیریت آب
در استرالیا برخی مردم باغ‌های خود را توسط مخازن جمع‌آوری آب یا سیستم‌های غیرمتمرکز آبیاری می‌کنند، کندی معتقد است گسترش سیستم‌های غیرمتمرکز راه‌حل دیگر در این زمینه است. این سیستم‌ها اجازه می‌دهد مردم فاصله میان جمع‌آوری آب باران و استفاده از آن را کاهش دهند. این استاد دانشگاه ملبورن اعتقاد دارد، راه‌حل تکنولوژیک باعث افزایش آگاهی مردم از پدیده خشکسالی نیز شده است. البته امنیت آب هزینه‌های زیادی دارد به این معنا که ممکن است حوادث طبیعی روی پروژه‌های تحقیقاتی اثر بگذارد. پروفسور اندرو وسترن از گروه هیدرولوژی بخش مهندسی دانشگاه ملبورن در حال شبیه‌سازی برای کمک به مقامات محلی برای جلوگیری از خشکسالی در خلیج ملبورن است. او می‌گوید مخازن جمع‌آوری آب به‌تنهایی برای کشورهایی که هوای متغیری مانند استرالیا و آفریقای جنوبی دارند، مناسب و کافی نیست.
اندرو وسترن می‌گوید در ملبورن کارخانه شوره‌زایی (آب‌شیرین‌کن) و تجهیزات انتقال آب از رودخانه گلبورن ساخته شده است. هزینه احداث این دو مجموعه بسیار بالا بود و حدود 3.1 میلیارد دلار برای استرالیایی‌ها خرج برداشت. حتی برخی جریان‌های سیاسی هم مخالف احداث این دو مجموعه بودند، اما همین مجموعه در حال حاضر آب نیمی از شهر ملبورن را تأمین می‌کند. پروفسور وسترن می‌گوید کارش آن است که به مقامات شهر کمک کند تا هزینه فایده استفاده از مداخلات تکنولوژی در بهره‌برداری از آب را توجیه کند.
آموزش در خانواده
مینکاشی آرورا استاد ارشد مهندسی محیط‌زیست، یک سری مدل‌های شبیه‌سازی را در مصارف خانگی مانند پخت‌وپز، شست‌وشو و استحمام ترسیم کرده است. او توصیه می‌کند خانه‌های شهری باید دو جریان مختلف آب داشته باشند. آب آشامیدنی برای مصارف خانگی و آب غیرآشامیدنی. او توصیه می‌کند از آب باران و پساب‌های خانگی برای مصارف غیرشرب استفاده شود.
پروفسور جان بارنت استاد بخش مهندسی دانشگاه ملبورن دراین‌باره می‌گوید: تغییر کیفیت آب در مصرف باید مبتنی بر نوع مصرف باشد. بارنت اعتقاد دارد استفاده از آب باران در مصارف خانگی خطر سیل در رودخانه‌ها را نیز کاهش می‌دهد.
از سوی دیگر بخش مهندسی دانشگاه ملبورن تحقیقات گسترده‌ای را روی تنوع و کیفیت آب مصرفی آغاز کرده است تا بتواند با تبدیل آب فاضلاب به آب آشامیدنی، میزان بهره‌وری از آن را افزایش دهد. بخش مهندسی شیمی دانشگاه ملبورن نیز کار روی تنوع ترکیب آب را انجام می‌دهد. این تیم به دنبال پیشرفت و تبدیل فاضلاب به آب آشامیدنی است. بارنت می‌گوید: تغییر در الگوهای مصرف و کنترل بحران خشکسالی، یک برنامه درازمدت و نیازمند مشارکت جامعه است و در بیشتر مواقع سیاست‌مداران با برنامه‌های کنترل بحران خشکسالی مخالف هستند؛ زیرا هم هزینه زیادی روی دست دولت‌ها می‌گذارد و هم آنکه پوپولیست‌ها فقط امروز را می‌بینند نه آینده را.
دیدگاه تان را بنویسید