شورای شهر ملبورن و درس‌هایی برای تهران
| سولماز حسینیون| دکترای تخصصی طراحی شهری از دانشگاه ملبورن|
شهروند : این روزها در کنار انتخابات ریاست‌جمهوری بحث شوراها داغ است، قرار است در یک سری فرآیندهای دموکراتیک سرنوشت خود را به دست عده‌ای بسپاریم که برای ما و به جای ما تصمیم بگیرند. از سوی دیگر به دلیل فجایعی مانند پلاسکو، حساسیت‌ها بر تخصص یا تخصص نداشتن اعضای شوراها زیاد شده و کمپین‌هایی برای رأی‌دادن به متخصصان راه افتاده است، که خطر جدی افتادن از سوی دیگر بام و فراموش کردن تعهد در مقابل تخصص را مطرح می‌کند. شاید ریشه اصلی اینجاست که ما مردم خود نمی‌دانیم باید از عضو شورای شهر چه بخواهیم؟ چند بار چه به‌عنوان متخصص یا به‌عنوان شهروند از خود سوال کرده‌ایم واقعا وظیفه اصلی یک شورا چیست؟ یکی از راه‌ها، نگاهی به تجربه موفق شوراهای شهرهای دیگر دنیا است که توانسته‌اند شهرهایی با کیفیت جهانی برای شهروندان خود ایجاد کنند، ملبورن یکی از بهترین و باکیفیت‌ترین شهرهای جهان است و چند‌سال است نام آن در میان بهترین شهرهای جهان برای زندگی و کار مطرح شده است. سوال این است که چگونه یک شهر می‌تواند در کوتاه زمانی به چنین موفقیت پایداری دست یابد؟ شاید نگاهی ساده و اولیه به شورای این شهر و نحوه اداره مردمی آن برای ما ایرانیان نیز درس‌های خوبی دربر داشته باشد. شورای این شهر از متخصصین صرف تشکیل شده است، بلکه این شورا به خوبی از بدنه متخصص جامعه به‌عنوان بازوی علمی تخصصی استفاده کرده است تا در تمام مراحل وجدان بیدار شورا باشد.
شهر ملبورن اکنون حدود ۴.۵میلیون نفر جمعیت دارد با شورایی کارامد و مردمی به تعداد ۱۱ نفر که یکی از آنهاشهردار ملبورن است. این گروه می‌توانند نمایندگان احزاب بوده یا مستقل یا ازطرف نهادهای فعال در عرصه‌های شهری باشند. شهردار شهر منتخب مردم بوده و با حداکثر آرای مردمی انتخاب می‌شود و می‌بایست در تمام مراحل و برای تمام ابعاد کالبدی فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی شهر برنامه مدون و شفاف ارایه کند. حضور در انتخابات و دادن رأی نیز برای ساکنان شهر و شهروندان امری اجباری است.
هریک از این اعضا در عین حال مسئول یکی از حوزه‌های کاری مرتبط با شهرملبورن هستند. علاوه براین، یک بازوی اجرایی تخصصی در کنار شورا به نظارت تخصصی حرفه‌ای در امور شهری و هدایت و بازنگری و نظارت بر کار شورا و اسناد و مصوبات تهیه شده توسط آنها است. این بازوی تخصصی بر خلاف شورای کوچک و کم تعداد شهر دارای ۱۴ نفر عضو کلیدی هدایت گر است که هریک دارای تیم‌های تخصصی مجزا برای نظارت، کارشناسی و هدایت صحیح کارها و نیز ارتباط با تمام نهادهای مداخله گر در امر اداره شهر هستند. به عبارتی این شورا از بازوهای تخصصی بسیار قوی برای هدایت امور برخوردار است.
وظیفه اصلی شورای کلان شهر ملبورن تهیه اسناد راهبردی برای شهر و نیز تعریف و هدایت پروژه‌های کلیدی شهر است . تمام مراحل تهیه این اسناد در معرض دید، قضاوت و اظهارنظر تمام شهروندان بوده و علاوه بر این تمام اسناددر جلسات عمومی که در نقاط مختلف شهر تهیه می‌شوند توضیح داده شده و برای بازه‌های زمانی چه به صورت الکترونیک در سایت شورا و چه به صورت کاغذی در دفاتر محلی شوراهای منطقه‌ای در معرض دید و قضاوت شهروندان قرار می‌گیرند. حوزه مرکزی شهر ملبورن از سه شهر متصل، شهر ملبورن، شهر یارا و شهر پورت فیلیپ تشکیل شده است. علاوه بر این، کلیت مجموعه کلانشهر ملبورن دارای ۶ منطقه شهری و ۳۶ شورای منطقه‌ای است که ۳ شورا مربوط به حوزه مرکزی شهربوده و شوراهای محلی دیگر ذیل ۵ منطقه کلان شهری قرار دارند. بسیاری از تصمیمات و اقدامات محلی در حوزه اختیارات همین شوراها بوده و تصمیم گیری در آنهابا رأی و نظارت مردم محلی انجام می‌شود. هرطرح شهری (و حتی ساخت یک بنا یا حتی تغییر کاربری و تغییر ساعات کاری آنها)می بایست در یک بازه زمانی با اعلامیه‌هایی در معرض دید همه افراد محله و شهر قرار گیرد و هرکسی اجازه دارد مخالفت خود را اعلام کند و در صورتی‌که فرد ارایه دهنده طرح و مالک نتوانند معترضین را با دلایل منطقی و علمی قانع کنند طرح متوقف خواهد شد.
مهمترین نکته در فرایند انتخابات اعضای شورا، کارها و اقدامات و اسناد، شفافیت است. تمام مراحل انتخابات، سوابق کاندیدا‌ها و برنامه کاری شان برای شهر بر مبنای شناخت واقعی‌شان از شهردراختیار تمام شهروندان قرار دارد. تمام جلسات با شفافیت کامل برگزار شده و مردم از تمام مراحل تصمیم‌گیری‌ها، مباحثات و اسناد تهیه شده در جریان قرار می‌گیرند. مطالبه اصلی ما باید شفافیت و مطالبه صحیح ازاعضا در تمام مدت زمان پیش از انتخابات، پس از انتخاب شده و حین انجام وظیفه اعضا در مرحله اول و در مرحله بعد، آشنایی با حدود و صغور وظایف و مطالبه شهروندی از آنها است. تنها در این صورت است که می‌توان ادعا کرد فرایندی دموکراتیک رخ داده و شهروندان در اداره امور شهرشان مداخله دارند.
دیدگاه تان را بنویسید