بذرهای فضایی امنیت غذایی در شرایط خشکی را تضمین می‌کنند؟

به گزارش ایانا به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی فائو، گیاهان به‌طور طبیعی برای رشد در محیط اطراف خود تکامل می‌یابند، اما محصولات زراعی برای همگام شدن با سرعت فعلی تغییرات آب و هوایی تلاش می‌کنند. زمین در حال گرم‌تر شدن و جمعیت جهان در حال افزایش است، که باعث می‌شود کشاورزان در سراسر جهان برای برآوردن تقاضای غذا با مشکل مواجه شوند. برای حمایت از این کشاورزان و بهبود امنیت غذایی جهانی، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و فائو از طریق مرکز مشترک تکنیک‌های هسته‌ای در غذا و کشاورزی دانه‌هایی را به فضا فرستادند تا اثرات تشعشعات کیهانی را در تسریع سازگاری طبیعی و ژنتیکی آنها کشف کنند. بازگشت این دانه‌ها به زمین راه را برای شروع تجزیه و تحلیل نتایج این تاثیرات برای محققان هموار می‌کند.

این دانه‌ها در 7 نوامبر 2022 از پایگاه والوپس ناسا در ویرجینیا، ایالات متحده آمریکا به فضا پرتاب شدند و پس از گذراندن حدود 5 ماه در ایستگاه فضایی بین‌اللملی به زمین بازگردانده شدند. دانه‌های آرابیدوپسیس (Arabidopsis) و سورگوم Sorghum)) به این دلیل انتخاب شدند که بانک بزرگی از داده‌های علمی برای مقایسه وجود دارد. آنها اکنون سفر خود را به آزمایشگاه‌های مرکز تکنیک‌های هسته‌ای مشترک فائو و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در غذا و کشاورزی در سایبردورف اتریش آغاز می‌کنند و در آنجا از نظر ویژگی‌های مطلوب غربالگری و تجزیه و تحلیل خواهند شد.

پروژه محصولات کیهانی یک پروژه بسیار خاص است. رافائل ماریانو گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، گفت: این علمی است که می‌تواند در آینده‌ای نه چندان دور با کمک به رشد محصولات قوی‌تر و تغذیه افراد بیشتر، تأثیر واقعی بر زندگی مردم داشته باشد. دانشمندان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و فائو 60 سال است که دانه‌ها را جهش داده و هزاران محصول قوی‌تر را برای استفاده در جهان ایجاد کرده‌اند، اما این اولین بار است که ما در چنین زمینه هیجان‌انگیزی یعنی اختر زیست‌شناسی آزمایش می‌کنیم.

کیو دونگیو، مدیر کل فائو گفت: اکنون که این بذرها به زمین بازگشته‌اند، می‌توانیم اثرات تشعشعات کیهانی، ریزگرانش و دماهای شدید را ببینیم و آنها را با تحقیقات دیگر در آزمایشگاه‌های مشترک خود مقایسه کنیم این آزمایش پیشگامانه می‌تواند به توسعه محصولاتی کمک کند که قادر به سازگاری با تغییرات آب و هوایی و تقویت امنیت غذایی جهانی باشند.

بذرها قبل از رسیدن نهایی به آزمایشگاه‌ها تحت فرآیند قانون واردات گیاهان قرار می‌گیرند که یک الزام استاندارد برای حمل و نقل مواد گیاهی در سراسر مرزهای کشور است تا خطر ورود آفات جدید را به حداقل برساند.

تشعشع در آزمایشگاه‌ها معمولاً در ماشینی با استفاده از اشعه گاما و اشعه ایکس اتفاق می‌افتد که روند تغییرات ژنتیکی خود به خود را تسریع می‌کند. دانشمندان برای شناسایی صفات مثبت در دانه‌های پرتودهی شده و انتقال آن ویژگی‌ها به نسل‌های آینده گیاهان تلاش می‌کنند. به این ترتیب گیاهان با کیفیت‌های مطلوب از جمله مقاومت در برابر بیماری و تحمل به خشکی سریع‌تر تکامل می‌یابند. گستره وسیع و تشعشعات سنگین‌تر در فضا همراه با عوامل دیگر مانند ریزگرانش و دما می‌تواند باعث ایجاد تغییرات ژنتیکی شود که معمولاً در منابع تشعشعی روی زمین مشاهده نمی‌شود.

شوبا سیواسانکار، رئیس بخش اصلاح نباتات و ژنتیک در مرکز مشترک فائو و سازمان بین‌المللی انرژی اتمی گفت: این اولین مطالعه امکان‌سنجی فائو و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای تعیین تأثیر تشعشعات کیهانی، ریزگرانش و دماهای شدید بر ژنوم و زیست‌شناسی گیاهان به منظور ایجاد تنوع ژنتیکی کافی برای سازگاری بیشتر با تغییرات اقلیمی است.

ترجمه از محسن حدادی