نمی‌توان کشاورز را وادار کرد که نکارد!
سال به سال دریغ از پارسال! اگر در سال‌های گذشته، هنگام فصل درو، افت میزان محصول در مزارع مشخص می‌شد و نتایج خسارت‌های خشکسالی نمود پیدا می‌کرد، امسال همان ابتدای بهار، خشکسالی آب پاکی را روی دست گندمکاران ریخت!
به گزارش ایسنا منطقه فارس، نهم فروردین ماه امسال و زمانی که دومین حق‌آبه کشاورزان رهاسازی نشد، ته دل گندم‌کارانی که مزارع‌شان زیر دست رودخانه کربال و در آبشخور سد درودزن قرار داشت، خالی شد. اگرچه باران‌های گاه و بیگاه، نگذاشت قبل از رسیدن فصل برداشت، رنگ از رخ گندم‌های سبز شده و سر برآورده از خاک، بپرد.
کنکاش آرشیوها نشان می‌دهد که متولیان آب، در سازمان منطقه‌ای آب فارس این هشدار را از ماه‌های پایانی سال قبل داده بودند که رهاسازی آب از سد درودزن با دشواری‌هایی همراه خواهد بود. اما انگار چشم همه به آسمان بود که دستور رهاسازی 100 میلیون مترمکعب آب را قبل از پایان سال 94 صادر و این دستور را اجرایی کردند.
اما امسال هم بعض آسمان نترکید و فارس کم‌آب‌تر از سال گذشته، وارد دهمین سال از سال‌های متوالی خشکسالی شد تا آخرین بقایای رمق زمین هم کشیده شود بلکه مسئولان چاره‌ای بیندیشند و راهی را در پیش بگیرند تا خسران بیش از این دامن مردم را نگیرد!
در پی خبری شدن مشکلات کشاورزان گندم‌کار شهرستان‌های مرودشت و خرامه، ستادی تحت عنوان پیگیری، مطالبه‌گری و گفتمان‌سازی اقتصاد مقاومتی توسط بسیج دانشجویی دانشگاه‌های استان فارس تشکیل و دنبال کردن برگزاری جلساتی شد که یافتن راهکاری برای حل مشکل در ابعاد مختلف کوتاه و دراز مدت را دنبال می‌کرد.
پیش از این، آن ستاد دانشجویی جلساتی با مسئولان سازمان منطقه‌ای آب و کشاورزان برگزار کرده بودند و آخرین جلسه اعضاء این ستاد با حضور نمایندگان کشاورزان آسیب‌دیده و مسئولان سازمان جهاد کشاورزی استان فارس برگزار شد. جلساتی که باید امید داشت به نتیجه‌ای موثر ختم شود.
براساس این گزارش، معاون بهبود تولیدات گیاهی جهادکشاورزی استان فارس، در این جلسه با اشاره به اینکه کشاورزی از حیث منابع آب حال و روز خوشی ندارد، گفت: تامین آب برای کشاورزی در اولویت سوم است آب شرب و تامین آب برای مصارف صنعتی اولویت بالاتری دارد.
صادقی با بیان اینکه با توجه به وضع موجود به این نتیجه رسیده‌ایم که الگوی کشت باید تغییر کند، افزود: در قدم اول اعلام شده است که تولید برنج دیگر مطلوب ما نیست و وزارت کشور تنها سه استان را برای کشت برنج معرفی کرد و تلویحا بقیه استان‌ها منع شده‌اند.
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهادکشاورزی فارس، بیان کرد: در گام دوم چاره‌ای برای مناطقی که آب کافی ندارند، اندیشیده‌ایم و آن کاشت یک دانه روغنی به نام گلرنگ است که سال گذشته با یک بار آب دو تن برداشت از این محصول داشتیم. علاوه بر آن هر یک تن گلرنگ دو برابر هر تن گندم قیمت دارد.
صادقی با اشاره به اینکه گل گلرنگ هم به اشتغالزایی و درآمدزایی به دنبال دارد، افزود: استفاده از رنگ طبیعی بهتر از رنگ صنعتی است و در بازار همه فرق گلرنگ و زعفران را می‌دانند اما استفاده از گلرنگ خیلی بهتر از استفاده از جوهر زعفران است. این محصول برای قنادی‌ها و رستوران‌ها کاربرد زیادی دارد.
متوسط عملکرد آبی گندم رقم خوبی است
وی با بیان اینکه انتخاب مشارکتی ارقام به وسیله خود زارعین هم انجام شده است، تصریح کرد: متوسط عملکرد آبی گندم در استان رقم خوبی است و از متوسط کشوری بالاتر است. بیش از 85 درصد تامین غذا بر عهده بخش کشاورزی است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی استان فارس ادامه داد: بعد از آن که رهبری اعلام کردند:«بحث روغن و میزان واردات آن یک سرشکستگی ملی است.» برای تولید گلرنگ، کلزا ، سویا و آفتابگردان برنامه‌ریزی شد که در چرخه قرار بگیرند و همه باید از این طرح حمایت کنند، مخصوصا با توجه به اینکه عده‌ای همچون یک تشکیلات مافیایی مانع از شکل‌گیری تولید قوی داخلی روغن می شوند. همانطور که مطلع هستید گردش مالی عظیمی در واردات روغن وجود دارد.
صادقی با اشاره به اینکه در حومه سد 13هزار هکتار زمین تک محصوله هستند، گفت: ممکن است برخی دستگاه‌ها چند صد هکتار زمین در این محدوده داشته باشند اما در همان زمین‌ها هم مردم کشت می‌کنند.
وی در ادامه افزود: به این موضوع یقین پیدا نکرده‌ام که رها نکردن آب سد برای تامین منافع این چند صد هکتار زمینی باشد که متعلق به دستگاه دولتی است.
پشتوانه قانونی قوی برای قانون منع کشت وجود ندارد
معاونت بهبود تولیدات گیاهی استان فارس با بیان اینکه پشتوانه قانونی قوی برای قانون منع کشت وجود ندارد، بیان کرد: یک زمانی یکی از قضات به شوخی به من گفتند اگر کسی به خاطر منع کشت از شما شکایت کرد حق با اوست، فکر سند برای آزادی خودتان باشید.
و از طرفی در بحث مبارزه با چاه‌های غیر مجاز نیز ضعف قانونی وجود دارد، اما ما شاهد هستیم که در استان‌هایی مانند گلستان شخص دادستان استان به بحث جلوگیری استفاده از چاه برای آبیاری برنج ورود کرده، پس می‌توان برای مدیریت منابع آبی و عدم استفاده از آن برای کشت برنج در همین سطح استانی تمهیداتی در نظر گرفت.
صادقی با اشاره به اینکه جهاد کشاورزی می‌تواند توصیه کند چه بکارید بهتر است یا چه چیزی نکارید بهتر است، تصریح کرد: نمی‌توان به مردم امر و نهی کرد، حمایت از تولیدات مردم جزء وظایف مهم و ذاتی ماست اگر امر و نهی کنیم خلاف رسالت ماست.
وی تصریح کرد: هرکس هر نوع کشتی را که می‌خواهد می‌تواند بکارد.
وی همچنین اظهار کرد: ما دو سال است که هیچگونه خدماتی در کشت برنج به کشاورز ارائه نداده‌ایم.
این مقام مسئول با بیان اینکه باید باور کرد که چشمه‌های حوزه‌های استان فارس در حال خشک شدن است، افزود: به همین دلیل مشکلات اقتصادی و حتی مشکلاتی برای سلامت مردم ایجاد شده است، ما مسئول هستیم که این‌ها را فریاد بزنیم.
اگر سفارش پشت حفر چاه‌های عمیق نباشد احتمال اینکه چاهی مجوز بگیرد خیلی کم است!
وی یکی از موانع بزرگ در استان فارس را این مسئله دانست که عمده بار اشتغال مردم روی دوش کشاورزان است و در این خصوص گفت: در دنیا حداکثر اشتغالزایی کشاورزی 14 الی 15 درصد است، که همان مقدار هم با مکانیزه کردن کارها سعی دارند تقلیل بدهند، اما در این استان کسی دلسوزی نکرد که این بار اشتغال را از دوش کشاورزان بردارد و فکری برای این قضیه نشده است. بنابراین نمی‌توان به صورت ناگهانی کشت را ممنوع کرد چرا که خیلی از مشاغل دیگر وابسته به این قضیه است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان فارس با بیان اینکه خیلی از مسئولان در تک تک چاه‌هایی که حفر شد مقصر هستند، افزود: اگر سفارش مسئولان پشت سر چاه‌های عمیق نباشد احتمال اینکه چاهی مجوز بگیرد، کم است، نمی‌توان به راحتی چاه زد کافیست امتحان کنید.
وی گفت: باید بپذیریم که فکر نسل آینده نبودیم به همین خاطر امروز در بحث کشاورزی شاهد چنین وضعیتی هستیم. البته همین الان هم نباید نا امید بود به دور از هیاهو و حب و بغض هنوز هم می‌توان کار کرد به رغم اینکه اعتبارات ما از صد به دو رسیده است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی استان فارس با اشاره به اینکه روی ذهنیت مردم باید کار کرد، افزود: این‌ها که پشت در سازمان‌های مثل جهاد کشاورزی جمع می‌شوند و حتی گاهی بد و بیراه هم می‌گویند حق دارند.
صادقی ادامه داد: اگر به کشاورزان گفته شود برنج یا گندم نکارید یا باید برایشان شغل ایجاد کرد تا بتواند امورات زندگی خود را بگذراند یا باید پول «نکاشت» به آنها بدهیم تا سفره شان خالی نماند.
وی افزود: در استان فارس دو جلسه در این باره گرفته شده است اما هنوز هیچ اقدامی عملی در این خصوص انجام نشده است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی استان فارس با اشاره به اینکه وزارت نیرو می‌تواند آب را از مردم بگیرد اما باید در عوض آن به مردم پول بدهد، افزود: اگر به کسی گفته می‌شود گندم نکارید باید به او خسارت بدهیم نمی‌شود فی البداهه به مردم گفت کشت نکنید.
صادقی با بیان اینکه زمانی که اعلام شد کشت برنج ممنوع است در استان 10هزار هکتار کشت برنج کاهش یافت، بیان کرد: نمی‌توان گفت این اعلام ها بی اثر است اما طبیعتا یکی از نتایج آن افزایش قیمت برنج بود. برنج صرفه اقتصادی خوبی دارد و تکنولوژی مناسبی در این بخش وجود دارد. نمی‌توان به‌راحتی یک جایگزین مناسب برای برنج پیدا و معرفی کرد و انتظار داشت کشاورز هم به راحتی بپذیرد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی استان فارس، گفت: خیلی سخت است که کشاورزی را قانع کنیم کشت نکند کشاورزان به ما پاسخ می‌دهند که شما ما را می‌ترسانید که اگر ما به کشت ادامه دهیم، بچه‌های ما در آینده از تشنگی بمیرند اما ما خودمان همین حالا داریم از گرسنگی می‌میریم.
صادقی در ادامه افزود: کشاورز پیش خود محاسبه می‌کند که اگر با هر زحمتی که شده کشت کند مثلا 15میلیون تومان درآمد کسب می‌کند که مقداری از آن بخاطر هزینه‌های قبلی صرف می‌شود اگر 10 میلیون تومان یا حتی اگر پنج میلیون تومان به هر کدام از آنها بدهی و بگویی کشت نکن ممکن است قبول کنند اما با حرف نمی‌شود کسی را از کشت منصرف کرد.
وی با بیان اینکه کسانی که کاشت کردند اگر بیمه باشند خسارت خود را می‌گیرند، افزود: البته پول بیمه دور قبل حدود یک سال طول کشید تا به دست کشاورزان خسارت دیده رسید، ممکن است امسال بیشتر هم طول بکشد اما کشاورزان قشر قانعی هستند و می‌توان با پرداخت 500 هزار تومان به ازای هر هکتار، آنان را راضی کرد.
معاونت بهبود تولیدات گیاهی استان فارس در ادامه اظهار کرد: ما دستمان بسته است و برای کشاورزان خسارت دیده هیچ کاری نمی‌توانیم بکنیم متولی حمایت از کشاورز آسیب دیده به خاطر خشکسالی مدیریت بحران استانداری است.
صادقی افزود: اعتبار خشکسالی در سازمان ما در نظر گرفته شده اما تاکنون ریالی تخصیص پیدا نکرده است، چون نتوانستند پول آن را تامین کنند. اما راهکار اساسی حل این مشکل، این است که شغل جایگزین کشت برای مردم ایجاد شود تا مردم برای معاش دچار مشکل نشوند خیلی از بزه کاری که در حاشیه شهر ها رخ می دهد از تبعات همین مشکل است اگر ایجاد شغل جایگزین فعلا ممکن نیست حداقل هزینه نکاشت را به مردم بدهند تا زندگی آنها مختل نشود.
معاون بهبود تولیدات گیاهی استان فارس با اشاره به وظایف جهاد کشاورزی برای حل این مشکل، گفت: بحث آموزش شیوه‌های نوین آبیاری، تغییر الگوی کشت، معرفی و قابل دسترسی کردن دستگاه‌های به‌روز، بازاریابی برای محصولات کشاورزان وظیفه ماست و تا حدودی هم سعی در انجام آن داشته‌ایم اما همه این وظایف نیاز به اعتبار دارد اما دست ما بخاطر کمبود اعتبارات بسته است.
وی در ادامه افزود: برای سال‌های آینده با توجه به وضعیت استان و محدودیت منابع آب یک سری پیشنهادات برای کشت به کشاورزان خواهیم داد که اگر پیشنهادات را بپذیرند از آنها حمایت خواهیم کرد، مثلا برای تهیه نهال بادام و پسته و انگور دیم یارانه در اختیار آنها قرار می‌دهیم یا در بحث زراعت ها بذر مرغوب می دهیم خرید تضمینی هم خواهیم داشت امسال هم سعی کردیم که این کار را انجام دهیم.
او با بیان اینکه شرایط ارائه تسهیلات در حوزه کشت صنعتی و گلخانه‌ای بسیار مساعد است زیرا منابع آن توسط بانک تامین می‌شود نه دولت، گفت: سال گذشته تقریبا یک میلیون و 174 هزار تن گندم تحویلی در استان داشتیم و امسال پیش بینی می‌کنیم برداشت بیش از سال قبل باشد.
صادقی گفت: در استان فارس 275 هزار هکتار آبی و 100هزار هکتار دیم زیر کشت گندم داریم و قصد داریم در برنامه ششم کشت آبی را به 236 هزار هکتار کاهش و کشت دیم را به همین میزان افزایش دهیم که در همین راستا با موسسه تحقیقات دیم جهانی در ارتباط هستیم. تصمیم داریم با افزایش عملکرد در هکتار، در عین کاهش سطح زیر کشت، تولید را افزایش دهیم.
وی گفت: طرح توسعه باغات در اراضی شیب‌دار هم می‌تواند به مشکل فعلی منطقه زمین‌های پائین دست درودزن کمک کند و همچنین همه زمین‌های منطقه مذکور در اطراف سد درودزن حق آبه دارند اما اینکه سند دارند یانه باید پایش شود.
به گزارش ایسنا و با توجه به اینکه مسئولان متوجه خواسته واقعی دانشجویان شده‌اند، با رویکردی مناسب‌تر از گذشته پاسخگوی مطالبات آنان هستند.
برای مسئولان استان فارس مسلم شده است که ستاد مطالبه‌گری بسیج دانشجویی دانشگاه‌های فارس، به‌دنبال هیاهو نیست بلکه پیگیری مسائل مبتلا به بخش کشاورزی و سایر مشکلات استان را از طریق گفتمان و طرح مباحث علمی دنبال خواهد کرد تا به راهکاری تاثیرگذار در این بخش دست‌پیدا کند.
دیدگاه تان را بنویسید