سامانه نیاز آبی گیاهان، مرجعی در الگوی کشت

 نیاز علی ابراهیمی پاک رئیس بخش آبیاری موسسه تحقیقات خاک و آب درباره سامانه نیاز آبی گیاهان و اهمیت آن در تدوین الگوی کشت بیان کرد: گیاهان زراعی و باغی برای رشد و نمو در طول یک فصل زراعی  به آب نیاز دارند برای این منظور باید مقدار آب مورد نیاز گیاهان محاسبه و تعیین شده و در طول فصل زراعی در اختیار گیاه گذاشته شود. به این ترتیب، به گیاهان در اثر تنش خشکی، آسیبی وارد نمی‌شود. به‌عنوان مثال، اینکه گیاه گندم در اقلیم‌های مختلف  کشت می‌شود برای تولید  محصول در شرایط بهینه در مناطق مختلف مقدار نیاز آبی تعیین  و در اختیار گیاهان قرار می‌گیرد.

وی افزود: موسسه تحقیقات آب و خاک یک سابقه 60 ساله برای تعیین نیاز آبی گیاهان دارد که در این مدت با استفاده از روش‌های مختلف، مقدار نیاز آبی گیاهان را سطح کشور تعیین کرده است. در سه سال گذشته بخش آبیاری موسسه به این جمع‌بندی رسید که تمام یافته‌های نیاز آبی گیاهان که در سطح موسسات تحقیقاتی  و دانشگاه‌ها  انجام شده را ساماندهی  کند. بر همین مبنا، سامانه‌ای طراحی شد به نام سامانه تعیین نیاز آبی گیاهان زراعی و باغی تحت عنوان نیاز آب، این سامانه به صورت چند لایه نوشته شده که لایه‌ها یکدیگر را پشتیبانی می‌کنند و در اثر پشتیبانی یکدیگر، یکسری خروجی در اختیار  کاربر قرار می‌دهند.

رئیس بخش آبیاری موسسه تحقیقات خاک و آب ادامه داد: یکی از لایه‌های اصلی سامانه، اطلاعات و داده‌های اقلیمی، خاک،  گیاه و پتانسیل عملکرد گیاه در مناطق مختلف بوده که به‌عنوان داده‌های ورودی اطلاعات در سامانه شناخته می‌شوند.

وی بیان کرد: یکی از لایه‌های دیگر سامانه، لایه محاسبه نیاز آبی گیاهان در کل کشور  بوده و برای تمامی گیاهانی که در سطح کشور در جاهای مختلف کشت می‌شوند، نیاز آبی و مصرفی را با استفاده از داده‌های لایه اطلاعات محاسبه می‌کند. 

 ابراهیمی پاک تاکید کرد: وقتی بخواهند الگوی کشتی را در منطقه‌ای پیاده کنند، اولین چیزی که مطرح می‌شود؛ این است که گیاه به چه مقدار آب احتیاج دارد. بدون در نظر گرفتن مقدار آب مورد نیاز یک گیاه، نمی‌توانیم آن را در منطقه‌ای بکاریم؛ که آب مورد نظر آن را نتوانیم تامین کنیم. بدین ترتیب، در هر منطقه‌ای که بخواهیم گیاهی کاشته شود، باید بررسی کنیم که آن گیاه چقدر به آب نیاز دارد تا امکان تامین آب مورد نیاز گیاه فراهم باشد.

رئیس بخش آبیاری موسسه تحقیقات خاک و آب یادآور شد: یکی از لایه‌های اصلی الگوی کشت در مناطق مختلف، سامانه نیاز آبی بود. این سامانه، راهنمای خوبی برای شناخت میزان آب مورد نیاز گیاهان در مناطق مختلف است. 

وی متذکر شد: سامانه نیاز آبی گیاهان سال گذشته رونمایی شد و توسط وزیر جهاد کشاورزی به‌عنوان سامانه مرجع تامین نیاز آبی گیاهان ابلاغ شد. در سال جاری، درصددیم تا با همکاری وزارتخانه، در بحث الگوی مصرف آب در بخش کشاورزی فعالیت‌های گسترده‌ای را انجام دهیم.