مسیر طلایی؛ روایت زیتون از باغ تا سفره

گیلان-ایانا- سپیده هنوز کامل سر نزده که باغ زیتون جان می‌گیرد. کارگران از ساعت ابتدایی صبح، پیش از آنکه آفتاب تند شود، زیر درختان زیتون جمع می‌شوند. هرکدام ابزار مخصوص خود را دارد. چادرهای بزرگ زیر شاخه‌ها پهن می‌شود و با دستگاه‌ها و ابزارهای مخصوص دانه‌های سبز و سیاه یکی یکی از شاخه جدا می‌شود. این کار با دستگاه‌هایی که برای برداشت طراحی شده‌ و کار را هم سریع‌تر می‌کند، انجام می‌شود تا به درخت آسیب کمتری برسد. دانه‌ها یکی یکی از شاخه جدا شده و فرود می‌آید. صدای برخورد زیتون‌ها با پارچه، آهنگ تکرار شونده روزهای برداشت است. روزهایی که دسترنج یک سال، حالا وقت چیدنشان رسیده است و نتیجه یک سال مراقبت و زحمت باغدار را نمایان می‌کند.

فرایند برداشت تا غروب آفتاب ادامه دارد. زیتون‌ها به‌تدریج از شاخه‌ها جدا می‌شوند و روی چادرها جمع می‌شوند. بعد از پایان چیدن، کارگران زیتون‌ها را داخل سبدها می‌ریزند و برای جمع‌آوری آماده می‌کنند. نظم کار به‌خوبی مشخص است؛ هر مرحله زمان و قاعده خودش را دارد. با نزدیک شدن به غروب، خودروهای مخصوص بارگیری وارد باغ می‌شوند. بخشی از محصول همان‌جا توسط خریداران از باغدار خریداری می‌شود و بدون توقف راهی مقصد بعدی می‌شود.

این مقصد، برای قسمتی از زیتون‌ها کارخانه روغن‌گیری است. مسیری که سرنوشت زیتون را از میوه‌ای تازه به روغنی طلایی تغییر می دهد. زیتون‌ها پس از ورود به کارخانه، ابتدا شست‌وشو و پاک‌سازی می‌شوند. زیتون‌های سبز و سیاه هرکدام به‌صورت جداگانه و با دستگاه‌های مکانیزه شسته می‌شوند تا هرگونه خاک، برگ یا ناخالصی از آن‌ها جدا شود. سپس فرایند روغن‌گیری به‌صورت پیوسته آغاز می‌شود؛ زیتون‌ها وارد دستگاه‌های مخصوص می‌شوند، فشرده و خرد می‌شوند و هسته آن‌ها جدا می‌شود. در نهایت، عصاره ناب زیتون استخراج می‌شود؛ روغنی که پس از عبور از مراحل فنی، آماده عرضه مستقیم به بازار مصرف است. محصولی که بی‌واسطه از دل باغ به سفره مصرف‌کننده می‌رسد.

اما همه زیتون‌ها سرنوشت روغن شدن ندارند. بخش دیگری از محصول که توسط خریداران تهیه می‌شود، مسیر متفاوتی را طی می کند و به واحدهای سورتینگ منتقل می‌شود. در این مرحله، زیتون‌ها با ترکیبی از نیروی انسانی و دستگاه‌های مکانیزه شسته و تمیز می‌شوند. زیتون‌های سالم از زیتون‌های آسیب‌دیده جدا می‌شوند و آماده مرحله بعد می‌شوند؛ مرحله‌ای که طعم نهایی محصول را تعیین می‌کند.

پس از شست‌وشو، زیتون‌ها در مخازن بزرگ نگهداری می‌شوند تا فرایند شیرین شدن انجام شود. این مرحله ممکن است چند روز یا حتی بیشتر طول بکشد. در این مدت، تلخی طبیعی زیتون به‌تدریج گرفته می‌شود و محصول برای مصرف خوراکی آماده می‌شود. صبر و دقت در این مرحله اهمیت زیادی دارد؛ چراکه کیفیت نهایی زیتون به همین زمان‌بندی وابسته است.

پس از پایان فرایند شیرین‌سازی، زیتون‌ها دوباره با نظارت نیروی انسانی به کارخانه‌های بسته‌بندی منتقل می‌شوند. در این کارخانه‌ها، زیتون‌ها با استفاده از دستگاه‌های مکانیزه و عملیات دستی بسته‌بندی می‌شوند. هر بسته با برند مشخص آماده می‌شود و پس از طی مراحل کنترل، راهی فروشگاه‌ها می‌شود تا در اختیار مصرف‌کنندگان قرار گیرد.

این مسیر طولانی، از سپیده‌دم در باغ‌های زیتون تا قفسه فروشگاه‌ها، نشان می‌دهد محصولی که ساده به نظر می‌رسد، پشت خود زنجیره‌ای از تلاش، نظم و تجربه را دارد. زیتون، پیش از آن‌که به روغن یا محصول بسته‌بندی‌شده تبدیل شود، مسیری دقیق و پرزحمت را طی می‌کند؛ مسیری که ارزش هر دانه و هر قطره آن را روشن‌تر می‌سازد.

گزارش تصویری

گزارش و عکس، فهمیه خواهی