رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور:
خاک سالم پایه امنیت غذایی و سپری در برابر تغییرات اقلیمی است
به گفته رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، خاک، پایه امنیت غذایی و ذخیرهگاه کربن برای مقابله با تغییرات اقلیمی است و حفاظت از آب و خاک، مأموریتی همسنگ پاسداری از مرزهای کشور بوده و نیازمند اراده ملی، بودجه پایدار و مدیریت جامع حوزههای آبخیز است.
تهران – ایانا – رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در مراسم روز جهانی خاک سال ۱۴۰۴ با اشاره به فرهنگ ایرانیان در حفاظت از مرزها، تأکید کرد: «حفاظت از بوم و زیستبوم کشور و صیانت از آب و خاک، به همان اندازه و حتی بیش از حفاظت از مرزها اهمیت دارد و دستاندرکاران این حوزه، سربازان حفاظت از زیستبوم کشور هستند.»
به گزارش ایانا، رضا افلاطونی با بیان اینکه خاک پایه امنیت غذایی و ذخیرهگاه کربن برای مقابله با تغییرات اقلیمی است، تصریح کرد: «موضوع ترسیب کربن و بازگرداندن کربن به خاک، بهویژه در خاکهای زراعی، جنگلها و مراتع باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد؛ سالیانه میلیونها تن کربن از خاک برداشت میشود اما به همان میزان به خاک بازنمیگردد، چه در مزارع گندم و ذرت و چه در باغات، بخش خشبی و غیرخشبی گیاهان برداشت میشود، بدون آنکه چرخه کربن بهدرستی تکمیل شود.»
او با اشاره به اینکه در این سازمان، پروژههای متعددی با محوریت «ترسیب کربن» تعریف و در حال اجراست، از همه کارشناسان حوزه زمین و خاک خواست به این موضوع پراهمیت توجه ویژه داشته باشند.
او نقش خاک را در حفظ تنوع زیستی، پایداری چرخه آب، مدیریت سیلابها و خشکسالیها، تصفیه و ذخیره آب و جلوگیری از آلودگی و افت سطح آبهای زیرزمینی بسیار مهم دانست.
او گفت: «توجه به سلامت خاک، کلید مقابله با پیشروی بیابانها و توقف فرسایش سرزمین در کشورهایی همچون جمهوری اسلامی ایران است.»
او خاطرنشان کرد: «از منظر دینی، انسان مأمور به عمران و آبادانی زمین است و این امر مستلزم برنامهریزی برای حفاظت از آب و خاک کشور است.»
افلاطونی با بیان اینکه در جمهوری اسلامی ایران، قانون حفاظت از خاک و آییننامه اجرایی آن، قانونی جامع و پیشرو است، افزود: «اما اجرای کامل آن به زمان، بودجه کافی و اراده سیاسی و ملی قویتری نیاز دارد؛ همچنین، سند امنیت غذایی نقش راهبردی خاک را به عنوان بستر تولید غذا به رسمیت شناخته، اما تحقق «پایداری و تابآوری» نیازمند اولویتدهی بیشتر به حفاظت از جنگلها و مراتع است.»
او افزود: «قانون افزایش بهرهوری بخش کشاورزی و منابع طبیعی و برنامههای پنجساله توسعه، چارچوبهای عملیاتی را تعیین کردهاند، اما موفقیت آنها به تخصیص بودجه سالانه متناسب، پایداری برنامهها، نظارت هوشمند و مردمیمحور بودن طرحها وابسته است.»
افلاطونی افزود: «در سطح جهانی، بر مدیریت پایدار خاک شامل جلوگیری از فرسایش، حفظ و افزایش مواد آلی و کربن، حفاظت از رطوبت خاک و کاهش شوری و آلودگی تأکید میشود.»
او اظهار داشت: «سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) با اجرای برنامههایی مانند همکاری جهانی خاک، رسیدن به امنیت غذایی برای همه را دنبال میکند.»
رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور افزود: «یونسکو از طریق برنامه «انسان و کره زمین» به حفاظت از اکوسیستمها و تنوع زیستی میپردازد و با ثبت میراثهای طبیعی ایران مانند جنگلهای هیرکانی و بیابان لوت، به حفاظت از منابع طبیعی کمک کرده است.»
او مسئولیت ایران در مرکز بینالمللی مدیریت جامع حوزههای آبخیز و منابع زیستی در مناطق خشک و نیمهخشک را یادآور شد و تأکید کرد: «باید از این ظرفیت اعطاشده از سوی یونسکو به بهترین شکل ممکن استفاده شود.»
رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور به سه کنوانسیون اصلی «ریو» اشاره کرد و گفت: «کنوانسیون مقابله با بیابانزایی ملل متحد با هدف جلوگیری از تخریب سرزمین و دستیابی به «تعادل تخریب سرزمین» تا سال ۲۰۳۰، بر جبران هر تخریب با احیای معادل آن تأکید دارد.»
به گفته افلاطونی، کنوانسیون تغییرات اقلیمی سازمان ملل متحد، با تمرکز بر کاهش انتشار گازهای گلخانهای و افزایش تابآوری، از طریق برنامههایی مانند کاهش انتشار ناشی از تخریب جنگلها، ابتکار «دیوار سبز بزرگ آفریقا» و پروژه مردمی «کاشت یک میلیارد درخت» در ایران، به افزایش ذخایر کربن و حفاظت از آب و خاک کمک میکند.»
او مهمترین راهکار اجرایی را «مدیریت جامع حوزههای آبخیز» دانست و تصریح کرد: «اقلیم مرز سیاسی نمیشناسد و مدیریت سرزمین باید مبتنی بر حوزه آبریز باشد؛ پایش، ارزیابی و اولویتبندی طرحها و پروژههای مشترک میان استانها و شهرستانها در حوزه آبخیزداری و آبخوانداری برای حفاظت از سرزمین ضروری است.»
افلاطونی تأکید کرد: «حفاظت، احیا و بهرهبرداری پایدار از منابع طبیعی، تنها وظیفه یک سازمان یا یک وزارتخانه نیست، بلکه یک مسئولیت اجتماعی، اقتصادی، زیستی و اخلاقی و رکن اساسی امنیت ملی و توسعه پایدار کشور است.»
او با اشاره به هدف روز جهانی خاک، افزایش آگاهی عمومی نسبت به اهمیت خاک سالم برای امنیت غذایی و رفاه انسان را یادآور شد و گفت: «شعار امسال سازمان فائو «خاک سالم برای شهرهای سالم» است و تحقق شهر سالم، در گرو مدیریت جامع و سلامتمحور حوزههای آبخیز و سازگار با تغییرات اقلیمی است.»
رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با اشاره به شرایط تحریم و محدودیتهای انتقال دانش و فناوری، تأکید کرد: «راه اصلی، تکیه بر مدیریت جامع و استفاده از دانش بومی و ملی است و لازم است برنامههای کاشت درخت و نهال در تمام ایام ممکن سال اجرا شود و از جنگلها، مراتع و فضای سبز شهری حفاظت شود.»
افلاطونی با بیان اینکه حفاظت از خاک، در واقع حفاظت از زندگی و نسلهای آینده کشور است، سخنان خود را با نقل بیتی از سهراب سپهری پایان داد: «خاک، موسیقی احساس تو را میشنود.»
خبرنگار: شهرزاد مسعودی
دیدگاه تان را بنویسید