احیای ترمینال ایستگاه ۲۲ بهمن پژوهشکده پسته با هدف فرآوری پسته سالم و ارتقای کیفیت

حجت هاشمی‌نسب در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایانا با اشاره به احیای مجدد ترمینال ایستگاه شماره دو پژوهشکده پسته( ایستگاه ۲۲ بهمن)، افزود: این ایستگاه یکی از ایستگاه‌های زیرمجموعه پژوهشکده پسته بوده که با هدف ارائه خدمات به باغداران در زمینه فرآوری پسته و ارتقای کیفیت محصول احیا شده است.

عضو هیئت علمی پژوهشکده پسته در بخش ژنتیک و به‌نژادی ایستگاه ۲۲ بهمن، ادامه داد: هدف از راه‌اندازی مجدد این ایستگاه، نخست ارائه خدمت به باغداران در فرآوری پسته سالم و عاری از آفلاتوکسین با کیفیت بالا و دوم، ارزیابی و شناسایی دقیق مشکلات تولید پسته از جمله درصد پوکی، نوع پوکی و عوامل مؤثر بر آن نظیر خسارت آفات، دماهای بالا یا گرده‌افشانی نامناسب است تا بتوان راهکارهای مؤثری برای بهبود کیفیت محصول ارائه داد.

 هاشمی‌نسب گفت: در این ایستگاه به‌واسطه قرار گرفتن در خط انتهایی برداشت محصول، امکان بررسی جامع کیفیت پسته از نظر درصد همبستی، اندازه، خندانی، رنگ و رویت وجود دارد و این موضوع زمینه‌ساز تحقیقات علمی دقیق درباره کیفیت و کمیت پسته در شهرستان رفسنجان به‌عنوان مرکز تولید پسته کشور است.

وی افزود: علاوه بر این با فرآوری پسته در این ایستگاه تحقیقاتی و آماده کردن آن جهت مصرف و فروش، اشتغال‌زایی ایجاد شده و ارائه خدمت به باغداران محسوب می‌شود. 

هاشمی‌نسب با اشاره به تغییرات و امکانات جدید ایستگاه نسبت به دوره فعالیت پیشین آن، گفت: عرصه خشک‌کردن آفتابی پسته در این ایستگاه سه برابر افزایش یافته و سطح امنیت با حصارکشی و نصب دوربین‌های مداربسته هوشمند با فناوری هوش مصنوعی ارتقا یافته است.

وی ادامه داد: همچنین یک باسکول دقیق و باکیفیت به مجموعه اضافه شده و تمامی دستگاه‌های فرآوری نیز به‌طور کامل نوسازی شده‌ است؛ دستگاه‌های جدید از جمله پوست‌گیرها، شست‌وشو‌دهنده‌ها، نم‌گیرهای پیشرفته و تجهیزات جداسازی ضایعات، همگی تولید داخل و از بهترین فناوری‌های موجود در کشور است که بسیاری از آن‌ها به کشورهای ایتالیا، اسپانیا و استرالیا صادر می‌شود.

عضو هیئت علمی پژوهشکده پسته، با بیان این‌که خط فرآوری جدید با کمترین دخالت نیروی انسانی کار کرده و تنها در انتهای خط، یک کارگر برای بازرسی نهایی محصول حضور دارد؛ اظهار داشت: پسته پس از پوست‌گیری و شست‌وشوی دقیق، توسط نم‌گیرهای پیشرفته خشک و از نظر درجه خندانی و ظاهر بهبود داده می‌شود؛ خشک‌کن‌های ترموستات‌دار جدید نیز مانع افزایش بیش از حد دمای پسته و افت کیفیت روغن آن می‌شود.

هاشمی‌نسب با اشاره به هفت ایستگاه تحقیقاتی پژوهشکده پسته در مناطق پسته‌خیز کشور، شامل دو ایستگاه در رفسنجان (شماره یک و دو)، یک ایستگاه در کرمان، یک ایستگاه در فیض‌آباد مه‌ولات مشهد، یک ایستگاه در اردکان یزد، یکی در دامغان و دیگری در قزوین، اظهار داشت: تنها در ایستگاه شماره دو ترمینال فرآوری فعال است و در صورت فراهم بودن زیرساخت‌های فنی مانند برق سه‌فاز و گاز صنعتی، امکان راه‌اندازی ترمینال‌های مشابه در دیگر ایستگاه‌ها نیز وجود دارد.

وی با بیان این‌که در روش‌های سنتی فرآوری پسته، مصرف انرژی بالا و کیفیت پسته پایین‌ است؛ افزود: با وجود مصرف بالای برق و گاز در ترمینال‌های صنعتی، دستگاه‌های جدید نسبت به نمونه‌های قدیمی‌تر بسیار کم‌مصرف‌تر و کم‌استهلاک‌تر بوده و فرآوری پسته در این مراکز به‌مراتب مقرون‌به‌صرفه‌تر از روش‌های سنتی است و موجب کاهش هزینه و افزایش کیفیت محصول نهایی می‌شود؛ علاوه بر این در ترمینال‌های صنعتی چندین باغدار به‌صورت هم‌زمان از یک خط خدمات می‌گیرند که صرفه‌جویی چشمگیری در انرژی و هزینه‌ها ایجاد می‌کند.

هاشمی‌نسب ادامه داد: در ترمینال پژوهشکده پسته، کیفیت فرآوری و کاهش ضایعات در سطح بسیار بالایی قرار داشته و وجود دستگاه‌ها و نیروی متخصص منتج به حصول کمترین تلفات و بیشترین بهره‌وری و تولید پسته‌ای با رنگ، خندانی و رویت مطلوب شده است.

وی با اشاره به رعایت کامل اصول بهداشتی به‌عنوان مهم‌ترین ویژگی این ترمینال، گفت: سرعت عمل بالا در فرآوری و خشک‌کردن پسته موجب جلوگیری از افزایش آفلاتوکسین می‌شود؛  قارچ آسپرژیلوس فلاووس، عامل تولید این سم، در محیط‌های مرطوب فعال شده و در صورت دیر فرآوری شدن، شسته نشدن یا به موقع خشک نشدن پسته، احتمال آلودگی آن افزایش پیدا می‌کند.

هاشمی‌نسب با تأکید بر نقش آموزشی و ترویجی این مرکز، گفت: ترمینال پژوهشکده پسته علاوه بر فرآوری، محلی برای شناسایی مشکلات صنعت پسته و ارائه راهکارهای علمی برای ارتقای کیفیت تولید در سال‌های آینده است.

وی با اشاره به اجرای طرح‌های تحقیقاتی جدید در زمینه استفاده بهینه از ضایعات پسته، اظهار داشت: در ترمینال پژوهشکده پسته، مطالعاتی درباره تولید کمپوست و خوراک دام از ضایعات پسته در حال انجام بوده و علاوه بر آن پروژه‌هایی برای تولید محصولات خوراکی از پوست پسته شامل مربا، ترشی و مارمالاد نیز در دست تحقیق است تا دورریز پسته به حداقل رسیده و از همه اجزای آن استفاده شود.

خبرنگار: شهرزاد مسعودی