کندلوس؛ الهام‌بخش روستاهای جهانی

 روستای کندلوس در دل مازندران با طبیعت سرسبز، کشاورزی سنتی و فرهنگ محلی غنی، اکنون به‌عنوان یکی از روستاهای برتر گردشگری جهان ثبت شده است؛ روستایی که از میان بیش از ۲۷۰ درخواست از ۶۵ کشور برای حضور در فهرست جهانی گردشگری برگزیده و نامش به عنوان یکی از روستاهای برتر گردشگری سال ۲۰۲۵ در چین معرفی شد.

کندلوس تنها یک روستای زیبا با طبیعت بکر نیست؛ اینجا محلی است که توسعه روستایی و گردشگری کشاورزی به هم پیوسته‌ است؛ کارگاه‌های آموزشی متعدد در این روستا برای توانمندسازی زنان و جامعه محلی تا دست‌یابی به توسعه پایدار برگزار و موضوعاتی چون ایجاد و حمایت از صندوق‌های خرد زنان روستایی، تولید محصول سالم و ارگانیک، تشویق به کار گروهی، معرفی مزایای بیمه محصولات کشاورزی و حمایت از بازارچه‌ها و نمایشگاه‌های دائمی مطرح شده است.

کندلوس میزبان اولین موزه گیاهان دارویی ایران است که در سال ۱۳۶۵ تأسیس شد؛ این موزه بیش از ۲۵۰ گونه گیاه دارویی و معطر را در خود جای داده که برخی از آن‌ها اصلاح ژنتیکی شده‌اند. بازدیدکنندگان می‌توانند با فرآیند تولید، کاربرد و خواص گیاهان دارویی آشنا شوند و محصولات تولید شده شامل گیاهان دارویی، اسانس‌ها و روغن‌های گیاهی را مشاهده یا تهیه کنند. بخشی از این محصولات به خارج از کشور صادر شده و کیفیت بالای آن‌ها توجه همه را جلب می‌کند.

اهالی کندلوس از گذشته تاکنون به کشاورزی و دامپروری مشغول بوده‌اند؛ کشاورزی در این روستا شامل تولید محصولات زراعی و باغبانی در مقیاس کوچک است و با حفظ تنوع گیاهی و سازگاری با محیط، ادامه دارد. دامپروری سنتی و پرورش طیور نیز بخشی از زندگی روزمره مردم است و با محیط زیست منطقه هماهنگی دارد. در گذشته تولید زغال از چوب جنگل‌های اطراف فعالیت زمستانه مردم بود، اما با تغییرات قانونی برای حفاظت از جنگل‌ها، این فعالیت به تدریج کاهش یافت و جای خود را به مشاغل دیگری مانند خیاطی و نجاری داد.

محیط طبیعی کندلوس با جنگل‌های هیرکانی و مراتع سرسبزش، زمینه‌ساز کشاورزی پایدار و گردشگری روستایی شده؛ مردم با بهره‌برداری مسئولانه از منابع طبیعی توانسته‌اند هم از طبیعت محافظت کرده و هم توسعه اقتصادی منطقه را پیش برند.

در کنار کشاورزی و منابع طبیعی، صنایع تبدیلی و تکمیلی نیز در کندلوس در حال رشد است؛  تولید عرقیات گیاهی، بسته‌بندی محصولات دارویی و صنایع دستی محلی از جمله فعالیت‌های مهم در این حوزه به شمار می‌رود. سوغات متنوع کندلوس شامل گیاهان دارویی و محصولات دستی محلی است که هر گردشگری می‌تواند به عنوان یادگاری ارزشمند از این منطقه با خود ببرد.

با ترکیب گردشگری، کشاورزی سنتی، موزه گیاهان دارویی و برنامه‌های توانمندسازی زنان روستایی، کندلوس نمونه‌ای موفق از روستای توانمند و گردشگری محور در ایران است. ثبت جهانی این روستا و توسعه پایدار آن نشان می‌دهد که چگونه یک جامعه محلی می‌تواند با بهره‌گیری از منابع طبیعی و فرهنگی خود، الگویی برای توسعه و حفاظت همزمان باشد.

شهرزاد مسعودی؛ خبرنگار