مقابله با خشکسالی در نخلستان‌ها با استفاده از پلیمرهای سوپرجاذب

نادر سلامتی، روز چهارشنبه در گفتگو با خبرنگار ایانا، در تشریح مهم‌ترین چالش‌ها و راهکارهای نوین آبیاری باغات خرما، بر لزوم تغییر الگوی آبیاری سنتی برای مقابله با بحران کم‌آبی تأکید کرد.

 لزوم توجه به نیاز آبی نخلستان‌ها

 سلامتی با اشاره به اهمیت محاسبه دقیق نیاز آبی درختان خرما، گفت: بر اساس پژوهش‌های انجام شده، تعیین نیاز آبی خرما در هر منطقه، مانند شهرستان بهبهان، یکی از راهکارهای مدیریتی برای استفاده بهینه آب است. بدون این داده‌ها، هر برنامه‌ریزی برای بهینه‌سازی آبیاری با ابهام مواجه خواهد بود.

انتقاد از روش‌های سنتی و توصیه به روش‌های کارآمدتر

 این محقق، روش‌های سنتی آبیاری سطحی مانند کرتی و نواری را که در آنها تمام سطح باغ خیس می‌شود، در شرایط خشکسالی اخیر روش‌هایی پرمصرف و ناکارآمد ارزیابی کرد و تأکید نمود: به‌منظور مقابله با تنش خشکی، ضروری است به‌جای روش‌های پرمصرف، از روش‌های کارآمدتری مانند آبیاری شیاری و تشتکی استفاده شود. این روش‌ها با تمرکز بر آبیاری محدوده سایه‌انداز درخت و توسعه ریشه، صرفه‌جویی چشمگیری در مصرف آب به همراه دارند. 

معیار علمی برای زمان آبیاری بهینه

 عضو هیئت‌علمی مرکز تحقیقات خوزستان، تبخیر از تشتک کلاس A را معیار دقیقی برای تعیین زمان آبیاری دانست و افزود: در شرایط ایده‌آل، بیشترین محصول خرما زمانی به‌دست می‌آید که آبیاری پس از ۵۰ میلی‌متر تبخیر تجمعی از تشتک کلاس A انجام شود. رعایت این اصل، از آبیاری‌های بیهوده و واردآمدن تنش به درخت جلوگیری می‌کند.

 تأثیر کود سولفات پتاسیم و پلیمرهای سوپرجاذب در کاهش تنش خشکی

 سلامتی در بخش دیگری از سخنان خود به نتایج تحقیقات در زمینه تغذیه درختان تحت تنش آبی اشاره کرد و گفت: یافته‌های پژوهشی نشان می‌دهد که کاربرد خاکی کود سولفات پتاسیم در مقایسه با روش محلول‌پاشی، اثرات بهتری بر روی صفات رشدی نهال‌های خرما در شرایط تنش آبی دارد و به درخت برای مقاومت در برابر کم‌آبی کمک می‌کند. وی همچنین استفاده از پلیمرهای سوپرجاذب را یک راهکار عملی و مؤثر دانست و تصریح کرد: کاربرد این پلیمرها در خاک اطراف ریشه نهال‌های خرما، با جذب و ذخیره آب و آزادسازی تدریجی آن، رطوبت موردنیاز گیاه را برای مدت طولانی‌تری تأمین کرده و برای مبارزه با تنش خشکی توصیه می‌شود.

 جمع‌بندی: ضرورت گذار از آبیاری سنتی به مدیریت علمی آب

 این پژوهشگر در پایان با تأکید بر اینکه بحران آب یک واقعیت انکارناپذیر است، خاطرنشان کرد: نجات باغات خرما و صیانت از این سرمایه ملی، مستلزم عزمی جدی برای کنارگذاشتن روش‌های ناکارآمد و اتکا به دانش و پژوهش است. تلفیق روش‌های آبیاری کارآمد (مانند تشتکی و شیاری)، آبیاری بر اساس تبخیر و تعرق واقعی و استفاده از مواد نگهدارنده رطوبت و کودهای تقویت‌کننده مقاومت، راهبرد کلیدی برون‌رفت از شرایط فعلی است. وی افزود: بهره‌گیری از این راهکارهای علمی که توسط پژوهشگران داخلی ارائه شده، می‌تواند نقش بسزایی در افزایش راندمان آبیاری، کاهش هزینه‌ها و تضمین پایداری تولید خرما در کشور ایفا کند.