افزایش بهره‌وری ذرت در دستور کار قرار گیرد/ افزایش ۱۰۰ هزار تن تولید علوفه با مدیریت سیلاژ

محمدرضا مشایخی در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایانا با بیان این‌که در میان روش‌های نگهداری و استفاده از علوفه در تغذیه دام‌های نشخوارکننده، سیلو کردن به دلیل حفظ بهتر ارزش غذایی و محافظت بیشتر محصول از صدمات محیطی، به روشی رایج تبدیل شده است؛ افزود: علوفه سیلو شده خوش‌خوراک بوده و به دلیل تخمیر اولیه، سرعت هضم آن در شکمبه دام نسبت به علوفه خشک بیشتر است.

رئیس بخش تحقیقات علوم دامی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی صفی‌آباد دزفول، ادامه داد: مهم‌ترین گیاه مورد استفاده در ایران برای سیلو کردن، ذرت است و علوفه سیلو‌شده ذرت بخش قابل توجهی از نیاز علوفه‌ای دام به‌ویژه گاوهای شیری را تأمین می‌کند.

مشایخی با اشاره به این‌که بخش زیادی از زمین‌های زراعی شمال استان خوزستان به کشت ذرت علوفه‌ای و دانه‌ای اختصاص دارد، گفت: سال گذشته حدود ۵۰ هزار هکتار ذرت علوفه‌ای پاییزه در این منطقه کشت شد اما در سال جاری به دلیل کمبود شدید آب آبیاری، قیمت پایین محصول در سال گذشته و عدم تطابق قیمت فروش با هزینه‌های تولید، سطح زیر کشت به حدود نصف کاهش یافته است.

وی با تأکید بر این‌که خوزستان به‌ویژه شهرهای شمالی آن صادرکننده علوفه ذرت خرد شده به سایر استان‌ها بوده و کاهش سطح زیر کشت این محصول در کنار تداوم خشکسالی، صنعت دامپروری کشور را با کمبود علوفه روبه‌رو می‌کند؛ افزود: بسیاری از راهکارهای جبران کمبود در کوتاه‌مدت عملی نیست اما یکی از اقدامات فوری، بهبود مدیریت سیلوکردن علوفه ذرت از طریق برنامه‌های آموزشی و ترویجی برای کشاورزان و دامداران است.

مشایخی با اشاره به میزان ۷۰ درصد رطوبت مطلوب برای تولید علوفه سیلو شده با کیفیت، اظهار داشت: براساس مشاهدات میدانی میزان رطوبت علوفه ذرت هنگام برداشت و خرد شدن معمولاً حدود ۷۵ درصد است.

وی با توضیح این‌که تشخیص زمان مناسب برداشت از طریق آزمایش‌های اندازه‌گیری ماده خشک و نیز روش‌های مشاهداتی در مزرعه امکان‌پذیر است؛ افزود: برای نمونه وقتی خط شیری در نیمه دانه ذرت قرار داشته و برگ‌های پایینی گیاه زرد شده باشند، رطوبت گیاه حدود ۷۰ درصد و مناسب برداشت خواهد بود و یا اگر با فشار ناخن بر روی دانه اثری باقی بماند ولی شیره‌ای از آن خارج نشود، زمان مناسب برداشت است.

خط شیری در 2/1 میانی دانه

مشایخی با بیان این‌که در سال جاری حدود ۲۰ هزار هکتار ذرت پاییزه در شمال خوزستان کشت شده است، گفت: با برداشت متوسط ۵۰ تن علوفه از هر هکتار، تولید کل این منطقه به حدود یک میلیون تن خواهد رسید که در صورت برداشت در رطوبت مناسب ۷۰ درصد، حدود ۱۰۰ هزار تن ماده خشک بیشتر به دست می‌آید که معادل کشت ۴ هزار هکتار ذرت علوفه‌ای بوده و می‌تواند بخشی از کمبود علوفه کشور را جبران کند.

وی با اشاره به این‌که اجرای این توصیه‌ها علاوه بر افزایش بازدهی، هزینه‌های حمل‌ونقل علوفه را نیز کاهش می‌دهد؛ تصریح کرد: با کاهش رطوبت حجم بیشتری از علوفه سیلو شده قابل ذخیره‌سازی است و همچنین از خروج شیرابه حاوی قندهای محلول در طول فرآیند تخمیر جلوگیری شده و کیفیت علوفه سیلو شده ارتقا پیدا می‌کند، در حالی که دفع این شیرابه علاوه بر کاهش ارزش غذایی محصول، آلودگی زیست‌محیطی و بوی نامطبوع به همراه دارد.

خبرنگار: شهرزاد مسعودی