درآمدزایی از گیاهان دارویی مرتعی در قالب طرحی اقتصادی

ترحم بهزاد در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا بیان کرد: برداشت بی‌رویه گیاهان دارویی از عرصه‌های ملی به‌خصوص در سال‌های اخیر که منابع طبیعی به خاطر خشک‌سالی‌های مداوم و تنش شدید اکولوژیکی، سبب کاهش سطح و تراکم و انقراض برخی گونه‌های ارزشمند گیاهی نظیر ریواس، اسفناج وحشی، آنغوزه، باریجه، کنگر، کرفس کوهی، موسیر کوهی، آویشن، وشاء، قارچ دنبلان و…  شده است. 

وی ادامه داد: بر این اساس با توجه به ابلاغ سیاست‌ها و ضوابط حفظ، احیاء، اصلاح، توسعه، بهره‌برداری و صادرات محصولات (فرآورده‌ها) فرعی جنگل و مرتع و به استناد تبصره 7 ماده 3 قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع با رعایت ماده 25 مکرر و تبصره‌های ذیل موضوع قانون اصلاح قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، بهره‌برداری از محصولات فرعی مجاز مشروط جنگل و مرتع باید با تهیه طرح، نظارت دقیق، بازدید میدانی و برخورد قانونی با عوامل سودجو و بهره‌برداران غیرمجاز  انجام شود.

جلوگیری از خروج غیرمجاز محصولات فرعی مرتعی

مدیرکل دفتر امور مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور گفت: در این خصوص لازم است با همکاری یگان حفاظت در سطح استان‌ها با رعایت مواردی ازجمله استقرار اکیپ‌های ثابت و سیار جهت اجرای دستورالعمل اجرایی مدیریت چرای دام اقدام شده ترتیبی اتخاذ گردد تا علاوه بر نظارت بر تردد دام‌های کوچنده، از خروج محصولات فرعی مرتعی به‌صورت غیرمجاز جلوگیری به عمل شود. 

وی افزود: لازم است هرگونه بهره‌برداری از عرصه‌های مرتعی مطابق سیاست‌های ابلاغی، الزاماً در قالب کتابچه طرح مصوب کمیته فنی اداره کل استان و از طریق انعقاد قرارداد با بهره‌برداران و مجریان طرح‌های منابع طبیعی صورت گیرد به‌طوری‌که ساماندهی بهره‌برداری از گیاهان دارویی و سبزیجات خوراکی ضرورت باشد. 

بهزاد با تأکید بر نحوه بهره‌برداری از محصولات فرعی کنگر، قارچ خوراکی (برداشت از مرتع) و ریواس با رعایت سیاست‌های ابلاغی افزود: صدور هرگونه مجوز بهره‌برداری با دقت، حساسیت و بازدید میدانی از عرصه صورت گرفته و مواردی نظیر میزان و پراکنش مناسب بارندگی، سلامت و شادابی پایه‌های مولد مانند زادآوری مناسب، عدم خشکیدگی، آفت‌زدگی، بیماری، آتش‌سوزی و فشار چرای دام، رعایت تناوب بهره‌برداری، انجام تعهدات احیائی سنوات گذشته، نوع، تنوع و تراکم گونه گیاهی، شرایط اکولوژیکی، پتانسیل بهره‌برداری و سایر موارد فنی را مدنظر قرار داده و بر اساس آن تصمیم‌گیری شود. 

 وی ادامه داد: به‌منظور حفظ و صیانت این عرصه‌ها، با توجه به خشک‌سالی‌های متوالی و مستمر در طی سالیان اخیر، گیاهان یک‌ساله، چندساله و دائمی با محدودیت شدید رطوبت در دسترس برای رشد و نمو و همچنین زادآوری روبرو شده‌اند که آثار آن نیز در برخی از عرصه‌های مرتعی و جنگلی قابل‌رؤیت است. در همین راستا به‌منظور حفاظت از رویشگاه‌ها و ذخایر ژنتیکی گیاهان مرتعی، جنگلی و داروئی و صنعتی کشور هرگونه بهره‌برداری غیراصولی، بیش از توان اکولوژیکی و خارج از پتانسیل رویشی گیاهان منجر به تخریب خاک، زوال و نابودی پوشش گیاهی می‌شود، جلوگیری شده و ممنوع است.

بهره‌برداری در حد عرف مصارف خانوار روستایی ساکن محل بلامانع است

مدیرکل دفتر امور مراتع کشور بابیان این‌که مطابق سیاست‌های ابلاغی، بهره‌برداری از گیاهان داروئی و خوراکی مجاز مشروط در حد عرف مصارف خانوار روستایی ساکن محل بلامانع است گفت: مطابق قانون اصلاح قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز (ماده 25 مکرر و تبصره‌های ذیل آن) حمل، عرضه، خرید، فروش و نگهداری محصولات و فرآورده‌ها یا مصنوعات منابع طبیعی اعم از جانوری و گیاهی به‌قصد تجاری، بدون تحصیل پروانه از مرجع ذی‌صلاح ممنوع است و مرتکب علاوه بر ضبط کالاهای مزبور و آلات و ادوات مورداستفاده، جز در موارد مذکور در مواد (۲۵) و (۲۶) این قانون و سایر مواردی که مجازات بیشتری به‌موجب قوانین پیش‌بینی‌شده است، مشمول مجازات و احکام مقرر برای قاچاق کالای مجاز مشروط می‌شود. 

خبرنگار: شبنم مسعودی