طرح 10 ساله اصلاح و مقاوم‌سازی جنگل‌های تک‌گونه‌ای کشور

نقی شعبانیان در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا بر لزوم استفاده مدیریت‌شده از درختان سوزنی‌برگ در توسعه فضاهای سبز و جنگل‌کاری‌ها تأکید کرد.

وی گفت: هر درخت فایده‌ای دارد. سوزنی‌برگ‌ها اگر بدون برنامه‌ریزی، حساب‌نشده و بدون شناخت روی ویژگی گونه‌ها کاشته شوند می‌توانند طبیعت را دچار آسیب کنند. به‌عنوان‌مثال ازآنجاکه این درخت‌ها همیشه‌سبز هستند، در فصل بهار از تابش نور خورشید به سطح خاک جلوگیری می‌کنند که این می‌تواند ازنظر تنوع گونه آسیب‌زا باشد. همچنین با تغییراتی که در خاک ایجاد می‌کنند مخصوصا در مناطق مرطوب و شمالی کشور می‌توانند خاک را به سمت اسیدی شدن ببرند.

شعبانیان توضیح داد: ولی کشت این نوع درخت‌ها ذیل یک برنامه کارشناسی شده می‌توانند مفید باشد. این درخت‌ها فوایدی نیز دارند، می‌توانند در فصلی که پهن برگان توان جذب کربن را ندارند کربن جذب کنند، فتوسنتز کرده و در هوا اکسیژن منتشر کنند و در فصل سرد سال ریزگردها را جذب کنند. ازاین‌رو استفاده از سوزنی‌برگ‌ها در قالب یک برنامه کارشناسی شده امکان بهره‌مندی از فواید و کنترل مضرات آن‌ها را ایجاد می‌کند.

وی با اشاره به مطالعات سازمان منابع طبیعی در قالب طرح یک میلیارد درخت گفت: در این طرح که یک سند علمی و سند پشتیبان دارد، برای استفاده از سوزنی‌برگ‌ها نیز مطالعاتی انجام‌شده است. ما می‌توانیم به‌صورت ترکیبی بسته به مناطق و اقلیم‌های مختلف، گونه سوزنی‌برگ مناسب آن اقلیم را انتخاب کنیم و عمدتاً به‌صورت ترتیبی با گونه‌های پهن‌برگ بکاریم که آسیب و ضرر آن‌ها کمتر شود. از سوی دیگر هرس به هنگام این درخت‌ها اهمیت دارد.

جنگل‌های اطراف تهران اصلاح می‌شوند

معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری با اشاره به مشکلات پارک‌هایی مانند چیتگر و سرخه حصار گفت: سوزنی‌برگ‌ها برای زیبایی خیلی از شهرهای مناطق سردسیری ما در فصل زمستان هم لازم هستند ولی در ارتباط با کاج‌ها که گونه غیربومی هستند، باید به نحوی برنامه‌ریزی کرد که مشکلات این پارک‌ها تکرار نشود.

وی افزود: دلیل مشکلات جنگل‌هایی مانند چیتگر و سرخه حصار این است که حدود ۵۰ یا ۶۰ سال قبل، این جنگل‌کاری‌ها باهدف خاصی انجام‌شده که به زمان خود اهداف درستی بوده است؛ ولی بعدازآن این جنگل‌ها باید مدیریت می‌شدند. از ۳۰ سال قبل باید این توده‌ها طی طرح مشخصی اصلاح می‌شدند.

وی خاطرنشان کرد: امروز این توده‌ها به دیر زیستی رسیده‌اند و ازآنجاکه تک‌کشتی بودند و تنها یک‌گونه درختان هم‌سال را شامل می‌شدند، همه باهم درگیر آفات و بیماری هستند.

شعبانیان بابیان اینکه در حال حاضر ما اقداماتی برای مدیریت شرایط در دست داریم، اضافه کرد: گاهی لازم است درختانی را قطع و با گونه‌های مقاومی جایگزین کنیم. دراین‌ارتباط برنامه‌هایی را برای جنگل‌های اطراف تهران در دست اقدام داریم. علاوه بر این در قالب یک طرح 10 ساله برنامه‌ریزی کرده‌ایم که جنگل‌کاری‌ها با شرایط مشابه در کل کشور را نیز اصلاح و مقاوم‌سازی کنیم.

وی تأکید کرد: تحقیقات نشان می‌دهد که ترکیب گونه‌های پهن‌برگ و سوزنی‌برگ مقاومت بیشتری دارند که این نیز باید در قالب انتخاب گونه‌های کارشناسی شده با پشتوانه علمی باشد و گونه‌هایی انتخاب شوند که امکان هم‌زیستی داشته باشند.