فرار از تله دلار، با تشکیل کمیته مشترک کشاورزی ایران و هند

به گزارش خبرنگار ایانا، تحریم‌های اقتصادی ایران هر روز فضا را برای تامین نیازهای اساسی کشور تنگ‌تر می‌کند. محدودیت مبادلات تجاری ناشی از تحریم‌ها، تامین غذا برای ایران را با مشکلات بیشتری مواجه کرده است و هزینه‌های مبادلات را بالا برده است اما با این وجود، برخی راهکارهایی که توسط دستگاه دیپلماسی و وزارت جهاد کشاورزی اندیشیده شده است، راه را برای تامین نیازهای اساسی ایران با قیمت‌های مناسب‌تر هموار می‌کند.

ایران که در کمربند خشک دنیا واقع شده است، اگرچه تمام توان خود را برای تولید حجم بیشتری از محصولات غذایی اساسی مورد نیاز خود به کار برده است، اما لزوم تبادلات تجاری و نیاز به واردات برای تامین برخی نیازها را نمی‌توان کتمان کرد.

یکی از راهکارهای در پیش گرفته شده برای حل مشکل تامین کمبود محصولات اساسی، توسعه تبادلات تجاری با کشورهای همسایه از جمله هندوستان است.

آن‌طور که علیرضا پیمان پاک قائم مقام وزیر جهاد کشاورزی در حوزه تجارت و تنظیم بازار به رسانه‌ها خبر داده است، ایران به زودی کمیته مشترک کشاورزی با هند برای توسعه و تسهیل  تجارت راه‌اندازی می‌کند.

بر اساس اعلام این مقام مسئول، با امضای تفاهم‌نامه بین وزارتخانه‌های کشاورزی دو کشور، ایران و هند اولین نشست این کمیته مشترک را هم‌زمان با نمایشگاه بزرگ صنایع غذایی و کشاورزی هند در هفته اول ماه نوامبر (آبان‌ماه ۱۴۰۲) در دهلی برگزار می‌کنند.

تشکیل این کمیته پس‌ از دیدار رئیس جمهور ایران و نخست‌وزیر هند و با تاکید بالاترین مقامات دو کشور کلید خورده است.

بر اساس اخبار موجود، قائم‌مقام وزیر جهاد کشاورزی در حوزه تجارت و تنظیم بازار در رأس هیئتی بلندپایه با هدف رفع مشکلات توسعه صادرات محصولات کشاورزی ایران و همچنین برنامه‌ریزی برای تأمین برخی کالاهای اساسی مورد نیاز کشور، عازم هند شده و تشکیل یک کمیته‌ مشترک یکی از دستاوردهای این سفر است.

در این سفر درباره موانع صادرات محصولات کشاورزی ایران از جمله کیوی و سیب و نیز هماهنگی‌های بهداشتی و قرنطینه‌ای در ارتباط با واردات نهاده‌های دامی، محصولات دامی و محصولات کشاورزی مورد نیاز ایران و نیز همکاری مشترک در حوزه بذر از هند هم توافقات لازم انجام شده است.

بر اساس اطلاعات منتشر شده از این سفر، مذاکرات تجارت آزاد در حوزه محصولات کشاورزی با طرف‌های هندی انجام شده و با توافق‎های اولیه، به زودی مذاکرات برای این شیوه از تجارت آغاز خواهد شد.

افزایش 50 درصدی تجارت بین دو کشور

آمارها نشان می‌دهد که تجارت بین ایران و هند در دولت سیزدهم در مقایسه با دولت دوازدهم رشد تقریبا 50 درصدی داشته است.

آمارهای رسمی منتشر شده درباره تجارت ایران در 6 مرداد ماه امسال نشان می‌هد، مجموع تجارت بین ایران و هند در سال گذشته در مقایسه با سال ۱۴۰۰ افزایش یافته است و با رشد ۴۷ درصدی از نظر دلاری و افزایش ۱۵۵ درصدی از نظر ریالی مواجه شده است، اما از نظر وزنی کاهش ۱۰ درصدی را تجربه کرده است.

نگاهی به تجارت دو کشور نشان می‌دهد ایران در سال گذشته با صادرات حدود ۲.۱ میلیارد دلار محصولات مختلف به هند، این شریک تجاری را یک پله ارتقاء داده و به پنجمین مقصد صادراتی ایران تبدیل کرده است.

واردات ایران از همین کشور در سال گذشته نسبت به سال ۱۴۰۰ نیز با رشد ۸۰ درصدی مواجه شده و هندی‌ها را به چهارمین واردکننده محصولات مختلف به ایران تبدیل کرده است.

عمده کالاهایی که ایران در این مقطع از هند وارد کرده است شامل گندم، برنج سایر دانه‌های روغنی و چای است. البته این کشور می‌تواند نیاز ایران به موز، میوه محبوب ایرانی‌ها در مجالس را هم تامین کند.

ایران که یکی از قطب‌های مهم تولید پسته دنیاست در سال گذشته توانسته این محصول شاخص خود را در میان کالاهای مهم صادراتی به هند قرار دهد. خرما هم محصولی دیگری است که توانسته‌ایم به این همسایه شرقی بفروشیم.

بررسی آمارهای گمرک نشان می‌دهد که 10 درصد تبادلات تجاری بین ایران و هند مربوط به محصولات کشاورزی است و این میزان تجارت، با تمهیداتی قابلیت رشد و ارتقاء بیشتر هم دارد. بنابراین تشکیل کارگروه مشترک بین ایران و هند، می‌تواند نقش مهمی در تامین نیازهای سبد غذایی جامعه و سفره مردم بازی کند.

ابزار تشویقی هند برای توسعه روابط تجاری با ایران

هند گام‌هایی را نیز برای تبدیل کردن ایران به یک شریک تجاری ثابت برداشته است. از آنجا که مهمترین مشکل ایران وابستگی تجارت خارجی به دلار و ممنوعیت‌های حاصل از تحریم‌هاست، دولت هند تصمیم گرفته است که تبادلات تجاری با ایران را به روپیه و پول ملی این کشور تغییر دهد و برای صادرات به این شکل، مزایایی نیز قائل شود.

آن طور که روزنامه انگلیسی زبان بیزنس استاندارد هند نوشته است، صادرات به ایران با روپیه هند از مزایای تجاری برخوردار خواهد شد.

مدیر کل شرکت تجارت خارجی هند گفت: بر اساس سند تجارت خارجی برای سال‌های 2009 الی 2014 صادرکنندگان کالا به ایران که وجوه آن را به جای ارزهایی که به راحتی قابل تبدیل هستند مانند دلار و یورو، به روپیه از ایران دریافت می‌کنند، از مزایای تجاری بهره‌مند می‌شوند.

دولت هند همچنین برای افزایش تجارت دوجانبه بین دو کشور در ماه آوریل (فروردین) برای صادرکنندگانی که اقلام غذایی و دارویی به ایران صادر می‌کنند مزایای دیگری قائل شد و این گروه را از قوانین مربوط به مالیات بر ارزش افزوده مستثنی کرد.

تجارت ترجیحی، گام مثبتی برای توسعه روابط تجاری

در مذاکرات بین ایران و هند، تلاش ایران آن است که تجارت آزاد را در روابط بین دو کشور توسعه دهد. از سوی دیگر دولت هند نیز برخی معافیت‌های تعرفه‌ای را برای کالاهای صادراتی به ایران در نظر گرفته است اما فعالان  اقتصادی بر این باورند که اگر امکان تجارت ترجیحی بین دو کشور توسعه یابد، قطعا اتفاق‌های مثبت‌تری برای ایران رقم خواهد خورد.

رئیس شورای بازرگانی ایران درباره احتمال برقراری تجارت ترجیحی بین دو کشور بر این باور است که برقراری تجارت ترجیحی با هند اتفاق مثبتی است، چرا که اگر هند با کشورهای دیگر قرارداد ترجیحی امضا کند، روابط تجاری ایران با یکی از مشتریان اصلی خود دچار لطمه نمی‌شود.

ابراهیم جمیلی به ایسنا درباره نتایج توسعه تجارت ترجیحی بین دو کشور بیان کرد: باید با انجام کار کارشناسی اصولی با کشورهایی از جمله هند که برای ما مزیت های اقتصادی دارند، قراردادهای ترجیحی دو جانبه امضا کنیم. درحال حاضر امکان خوبی برای صادرات در زمینه‌های مختلف به هند داریم اما چون هند با کشورهای دیگری قرارداد ترجیحی منعقد کرده، عملا باعث شده ایران بخشی از بازار هند را از دست بدهد.

به اعتقاد وی اگر هند با دیگر کشورها قرارداد ترجیحی امضا کند، روابط تجاری ایران با یکی از مشتریان عمده خود دچار لطماتی می‌شود.

جمیلی بر انجام کار کارشناسی برای انعقاد تجارت ترجیحی بین ایران و هند تاکید دارد و معتقد است با استفاده از این ساز و کار می‌توانیم برخی از کالاهای اساسی مورد نیاز ایران را بر اساس کمبودهای موجود در کشور از مسیر هند تامین کنیم.