همکاری سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی با مراکز علمی و تحقیقاتی

به گزارش خبرنگار ایانا در آذربایجان شرقی، اکبر کرامتی در جلسه هم‌اندیشی راهکارهای مناسب جهت تاب‌آوری تولید در دیمزارها در سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی که با شرکت محققین و اساتید دانشگاه برگزار شد، با بیان اینکه استفاده از ارقام جدید و یافته‌های نوین علمی می‌تواند پایداری تولید را در حوزه کشاورزی رقم بزند، گفت: برنامه ابلاغی استان آذربایجان شرقی در طرح جهش تولید در دیمزارها 600 هزار هکتار است که از این میزان 374 هزار هکتار به گندم، 120 هزار هکتار به جو، 40 هزار هکتار به نخود، 20 هزار هکتار به عدس، 30 هزار هکتار به گیاهان علوفه‌ای، 10 هزار هکتار به دانه‌های روغنی و 6 هزار هکتار به گیاهان دارویی اختصاص دارد.

وی در خصوص وضعیت بارندگی در استان گفت: در مقایسه با میزان بارندگی در بلند مدت، امسال 47 درصد کاهش بارندگی را در استان شاهد و در اراضی کشاورزی آبی استان نیز با تنش مواجه هستیم.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان ادامه داد: باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم تا پایداری تولید را در شرایط بحرانی نیز حفظ کنیم. استفاده از آخرین یافته‌های علمی و نهاده‌های نوین کشاورزی می‌تواند نقش بسیار مهمی در زمینه تاب آوری تولید ایفا کند.

کرامتی توضیح داد: کاهش بارندگی و تغییرات اقلیمی، کشت دیم را با مشکل جدی مواجه کرده است، بنابراین باید براساس شرایط موجود نسبت به انتخاب ارقامی که کشت می‌شود، اقدام کنیم چراکه اگر عملکرد محصول از میزان مشخصی کمتر شود، توجیه اقتصادی نخواهد داشت و در بلندمدت به اقتصاد کشور نیز آسیب وارد خواهد شد.

وی بر برگزاری جلسات مستمر با شرکت اساتید دانشگاه و محققان مراکز تحقیقاتی کشاورزی در استان تأکید کرد و گفت: برگزاری این جلسات به این دلیل است که سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی با همکاری مراکز تحقیقاتی و آموزشی بتواند راهکارهایی کوتاه مدت و بلند مدت برای چالش های موجود کشاورزی پیدا کند و این راهکارها را به کشاورزان توصیه کند تا از بروز خسارت در حوزه کشاورزی استان پیشگیری کنیم.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان بر استفاده از تجربیات کشورهای موفق دنیا در حوزه کشاورزی تأکید کرد و گفت: کشورهایی در دنیا هستند که با میزان بارشی کمتر از آذربایجان شرقی و شرایطی آب و هوایی مشابه، به لطف استفاده از نهاده‌های نوین و داده‌های علمی به روز، عملکرد بسیار بالایی در اراضی کشاورزی رقم می‌زنند و ما نیز باید از این تجربیات استفاده کنیم تا بتوانیم تولید پایدار و تأمین امنیت غذایی ماندگار را رقم بزنیم.

رئیس دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز نیز در این جلسه ضمن محکومیت حادثه تروریستی کرمان و تسلیت شهادت شهدای این حمله تروریستی، بر همکاری تنگاتنگ دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز و سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی تأکید کرد و گفت: با توجه به تغییرات اقلیمی که در استان رخ داده است باید به سمت کشت محصولاتی برویم که با شرایط اقلیمی فعلی تطابق بیشتری دارند.

جلیل شفق بر ضرورت استفاده از پیش‌بینی‌های هواشناسی اشاره کرد و گفت: باید در راهبردهای بلندمدت خود در حوزه کشاورزی به سمت آبیاری تکمیلی برویم تا با این روش عملکرد در واحد سطح را در دیمزارها افزایش دهیم.

وی استمرار تولید در حوزه کشاورزی را حیاتی و مهم دانست و گفت: باید مشکلاتی که بر سر راه تولید وجود دارد را با استفاده از روش‌های علمی حل کنیم، چرا که توقف تولید در حوزه کشاورزی غیرممکن است بنابراین برای حل مشکل آب در بلند مدت حتی می‌توان به انتقال آب به آذربایجان شرقی از منابع آبی مانند دریای خزر  و رود ارس فکر کرد و این مسئله‌ای است که سیاستگذاران در سطح کلان باید به آن بپردازند.

رئیس دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز از ارتباط مستمر این دانشکده با سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی استقبال کرد و افزود: باید مشکلات کشاورزان به‌صورت مستمر به اساتید و دانشجویان منتقل شود تا در رأس برنامه‌های پژوهشی قرار گیرد و ما آماده‌ایم برنامه‌ای را به‌صورت هفتگی در دانشکده کشاورزی برگزار کنیم تا با حضور مسئولین سازمان جهاد کشاورزی استان، اساتید و دانشجویان؛ مشکلات بررسی شده و هم‌افزایی شود.

رئیس موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور نیز در این جلسه پاییز سال جاری را از گرم‌ترین پاییزهای سال‌های اخیر دانست و گفت: متوسط دمای پاییز سه درجه افزایش یافته است که این افزایش دما بسیار زیاد محسوب می‌شود. بارندگی نیز کاهش قابل توجه نسبت به بلندمدت داشته و شاهد تغییرات اقلیمی در آذربایجان شرقی هستیم.

مظفر روستایی معرفی ارقام جدید که قابلیت تطابق با شرایط اقلیمی جدید را داشته باشند را یک فرآیند طولانی قلمداد کرد و گفت: برای اینکه راه‌حل کوتاه مدتی اتخاذ کنیم تقاضای واردات برخی از ارقام با بازدهی بالا در شرایط اقلیمی فعلی را داده‌ایم، اما به دلیل برخی از مشکلات هنوز واردات این ارقام میسر نشده است. در حال حاضر سریع‌ترین راه واردات، ارقام اصلاح شده است که قابلیت تطابق با شرایط فعلی ما را دارند و عملکرد بالایی در واحد سطح رقم می‌زنند.

وی تدوین دستورالعمل‌های جدید بدون استفاده از ارقام مناسب را غیرموثر دانست و اضافه کرد: باید از ارقام مقاوم نسبت به شرایط فعلی استفاده کنیم. ارقامی که در حال حاضر عملکرد پایینی دارند، از نظر اقتصادی برای کشاورزان سودآور نیستند، اما با توجه به اینکه تولید محصولاتی مانند گیاهان روغنی باید تداوم پیدا کند، تقاضا داریم تا قیمت خرید تضمینی این محصولات افزایش پیدا کند و مورد حمایت ویژه قرار گیرند تا کشاورزان نسبت به کشت آنها ترغیب شوند و در بلند مدت بتوانیم با معرفی ارقام جدید، راه حل دائمی برای آن پیدا کنیم.

عضو هیات علمی گروه اکوفیزیولوژی گیاهی دانشگاه تبریز نیز در این جلسه با اشاره به لزوم استفاده از راهکارهای کوتاه مدت و بلندمدت در مقابل چالش‌هایی که بر سر راه کشت دیم در استان وجود دارد، گفت: از چند دهه قبل با توجه به مطالعات انجام شده این اخطار داده شده بود که کشور ما به سمت بیابان‌زایی حرکت می کند اما اقدامی برای مقابله با آن و سازگاری کشاورزی با این مسئله انجام ندادیم.

عادل دباغ محمدی نسب نیز بر ضرورت استفاده از ارقام سازگار با شرایط اقلیمی فعلی تأکید کرد و گفت: در زمینه راه‌حل‌های کوتاه مدت می‌توانیم با محلول پاشی زمان گل‌دهی را تنظیم کنیم که این روش تا 60 درصد موفقیت‌آمیز است.

وی افزود: قبل از انجام کشت باید مکان یابی شود و منحنی‌های دمایی مکان با نیازهای دمایی رقمی که قرار است کشت شود، تطابق داده شود تا بهترین عملکرد رقم بخورد.

عضو هیات علمی گروه اکوفیزیولوژی گیاهی دانشگاه تبریز گفت: کنترل گل‌دهی در سال جاری نیز قابل انجام است و باید اقداماتی انجام دهیم تا جوانه زدن گیاهان تا فصل بهار به تعویق بیافتد.

دباغ محمدی کشت مخلوط را یکی از راهکارهای مناسب برای بهبود عملکرد در کشاورزی دانست و گفت: کشت مخلوط می‌تواند در کنترل آفات مؤثر بوده و با توجه به تعدد محصولات، ریسک را برای کشاورزان کاهش داده و سودآوری اقتصادی را برای آنها افزایش دهد و این مسئله‌ای است که باید در آذربایجان شرقی ترویج شود.

وی کلاس بندی اقلیمی آذربایجان شرقی را ضروری و مهم دانست و گفت: این اقدام هر چه زودتر باید انجام شود و باید بخشی از برنامه‌های خود را به اقداماتی اختصاص دهیم که در بازه زمانی بلندمدت، مشکلات و چالش‌های کشاورزی را در استان رفع کند.

در ادامه این جلسه کارشناسان تولیدات گیاهی مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان‌های آذربایجان شرقی به بیان چالش‌های کشت دیم در استان پرداختند که در این خصوص مواردی از قبیل کمبود بارندگی، میزان عملکرد پایین در واحد سطح در برخی ارقام مورد استفاده خصوصا در زمینه محصولات گلرنگ و کاملینا، عدم توجیه اقتصادی به علت عملکرد پایین، تأثیر ارتفاع محل کشت در عملکرد محصول و مشکلات عدم تلقیح محصول گلرنگ در زمانیکه دمای محیط در فصل تلقیح از 35 درجه بیشتر می شود از جمله چالش‌هایی بود که در این جلسه مطرح شد.

در پایان این جلسه نیز سه شرکت دانش‌بنیان که محصولات تولیدی آنها در زمینه افزایش عملکرد، افزایش تاب‌آوری محصولات در شرایط نامساعد و بهبود وضعیت ارقام مورد استفاده بود به تشریح اقدامات خود و معرفی محصولات تولید شده در این حوزه پرداختند که مقرر شد در جلسات آتی نیز این محصولات بررسی شده و نسبت به استفاده آزمایشی از آنها در مزارع مطالعاتی، اقدام و در صورت تکرار نتایج مطلوب، استفاده از این محصولات در استان و کشور به کشاورزان توصیه شود.