مدیرکل حفاظت خاک و آبخیزداری سازمان منابع طبیعی:
نبود انسجام سازمانی مهمترین چالش حفاظت خاک و مدیریت حوزههای آبخیز شهری است
به گفته مدیرکل حفاظت خاک و آبخیزداری سازمان منابع طبیعی، نبود انسجام سازمانی و فقدان مدیریت جامع، مهمترین چالش کشور در حفاظت خاک و مدیریت حوزههای آبخیز شهری است.
تهران– ایانا– عضو هیئت علمی وزارت علوم، مدیرکل حفاظت خاک و آبخیزداری سازمان منابع طبیعی و مدیر مرکز بینالمللی مدیریت جامع یونسکو، مهمترین چالش کشور در حوزه حفاظت خاک و مدیریت آبخیزهای شهری را نبود انسجام سازمانی و فقدان مدیریت جامع دانست.
حمید نوری در گفتوگو با خبرنگار ایانا با تأکید بر اینکه «انسجام سازمانی و مدیریت جامع حوزههای آبخیز» کلید حل چالشهای مرتبط با حفاظت خاک و مدیریت این حوزهها است، گفت: «در کشور اقدامات فراوانی در حوزه آب، حفاظت خاک، ارتقای پوشش گیاهی، توسعه و محیط زیست انجام شده، اما غفلتی که نتوانستهایم جبران کنیم، کنار هم قرار دادن این برنامههاست؛ ما زمانی موفق خواهیم بود که خاک، آب، مردم، جوامع محلی، اقتصاد و تابآوری را جدا از هم نبینیم.»
وی با بیان اینکه خاک سالم در درون یک حوزه آبخیز سالم تعریف میشود، افزود: «شهروندان حوزه آبخیز سالم در حفظ مولفههای طبیعتش برای نسلهای بعد همپیمان بوده و حوزه توسعه را به حوزه محیط زیست و منابع طبیعی گره میزنند؛ آسیبهایی چون گرد و غبار، فرسایش خاک، سیلابها و خشکسالیها نتیجه رفتارهای شتابزده توسعه در دهه ۹۰ است.»
مدیرکل حفاظت خاک و آبخیزداری سازمان منابع طبیعی با تأکید بر افزایش شدت پیامدهای گرمایش جهانی، توسعه نامتوازن و اثرات مخرب جادهسازی، معدنکاری و گسترش صنایع، گفت: «هرچه شرایط سختتر میشود، اهمیت اتکا به منابع طبیعی و جایگاه محیط زیست در جلوگیری از تخریب سرزمین پررنگتر میشود.»
نوری با بیان اینکه فرسایش خاک بخشی از تخریب سرزمین است که هم به کاهش ماده آلی خاک و هم به کمبود رطوبت در خاک مرتبط میشود، خاطرنشان کرد: «برای بررسی پیشرانهای اصلی فرسایش در کشور، باید بیش از هر زمان دیگری توازن میان فرایندهای اکولوژیک، فرایندهای هیدرولوژیک و فرایندهای اقتصادی ـ اجتماعی را جدی گرفت.»
وی افزود: «خشکسالیها بیش از هر عامل دیگری این تعادل را به هم زدهاند و اگر قرار است در دورههای ترسالی و وقوع سیلابها برنامههایی برای حفاظت از سرزمین داشته باشیم، ناگزیر باید در دورههای خشکسالی نیز برنامههای متقابل و متناظر طراحی و اجرا شود.»
نوری با تأکید بر ضرورت «برنامهریزی پیشگیرانه»، اظهار کرد: «نباید منتظر خشکسالیها و ترسالیها بمانیم؛ برای مدیریت این شرایط، نیازمند بهرهگیری از همکاریهای بینالمللی و تبادل دانش جهانی هستیم و اسناد ملی و اسناد بالادستی کشور باید بهصورت جدی در برنامههای اجرایی وزارت جهادکشاورزی، سازمان منابع طبیعی، سازمان محیط زیست و سایر نهادهای مرتبط با توسعه کشور وارد شود.»
مدیرکل حفاظت خاک و آبخیزداری سازمان منابع طبیعی با تأکید بر پیچیده بودن مدیریت حوزههای آبخیز گفت: «یکپارچهسازی این مدیریت از فصول و پروژههای سازمان برنامه و بودجه آغاز میشود و بدون همراستایی طرحهای دستگاهها، انسجام لازم شکل نخواهد گرفت.»
نوری با اشاره به آغاز برنامه Portfolio Management یا سبد مالی از حدود یک سال پیش افزود: «این برنامه با همکاری سازمان برنامه و بودجه، سازمان منابع طبیعی و وزارت نیرو و بهصورت آزمایشی در حوزه پایلوت اترک اجرا میشود.»
وی توضیح داد: «انتخاب اترک به دلیل آسیب به منابع آب زیرزمینی، سیلابهای مخرب در گرگان و گلستان، وجود فرسایش بادی و آبی و اکوسیستمهای جنگلی و مرتعی انجام شده و هدف آن، همراستا کردن پروژهها، تقویت طرحهای موفق و ارتقای معیشت جوامع محلی است.»
نوری با اشاره به دشوار شدن شرایط حفاظت و احیای سرزمین در اثر گرمایش جهانی و خشکسالیهای اخیر گفت: «امروز حتی حفاظت از وضع موجود نیز بسیار دشوار است؛ اما امیدواری بزرگ، شکلگیری یک عزم ملی است.»
وی با تصریح این نکته که کانونهای گرد و غبار تنها در داخل ایران نبوده و حدود ۲۵۰ میلیون هکتار از اراضی کشورهای همسایه نیز بر گرد و غبار جوامع محلی و تمدن فرهنگی ما اثر میگذارند، همکاریهای بینالمللی را ضروری دانست و افزود: «حضور یونسکو، فائو، برنامه توسعه ملل متحد و کشورهای عضو اکو در جلسات مربوطه بسیار مهم است چون این چالشها مرز جغرافیایی نمیشناسند و تنها از طریق همکاری منطقهای میتوان برای کاهش گرد و غبار، فرسایش خاک و تخریب سرزمین برنامهریزی کرد.»
خبرنگار: شهرزاد مسعودی
دیدگاه تان را بنویسید