عضو هیئت علمی سازمان تات:
آینده باغ گیاهشناسی بدون تأمین آب پایدار به خطر می‌افتد
عضو هیئت علمی بخش تحقیقات گیاهشناسی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، گفت: تنها منبع آب باغ گیاهشناسی ملی ۶ حلقه چاه عمیق است و اگر پساب تصفیه‌شده منطقه تأمین نشود، آینده باغ گیاهشناسی ملی ایران قطعاً به مخاطره خواهد افتاد.
تهران- ایانا- این‌روزها باغ گیاهشناسی ملی ایران، جشنواره گل داوودی حال‌وهوای پاییزی برپاست؛ جشنواره‌ای که از سال ۱۳۹۶ هر سال در قطعه‌ای نزدیک به نیم‌هکتار برپا می‌شود و اکنون نیز میزبان بازدیدکنندگان و خبرنگاران است.
به گزارش ایانا، یوسف اجنی، در حین بازدید از باغ ساختار کلی این مجموعه را تشریح کرد. او در جمع خبرنگاران بازدید کننده از باغ گیاهشناسی ملی ایران درباره ساختار کلی باغ، گفت: «باغ گیاهشناسی ملی ایران در سال ۱۳۴۷ احداث شده و مساحت اولیه آن حدود ۱۰۰ هکتار بوده است که بعدها با تصویب ۵۰ هکتار دیگر، به ۱۵۰ هکتار افزایش یافته است.»
عضو هیئت علمی بخش تحقیقات گیاهشناسی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور با بیان این‌که باغ شامل ۲۲ رویشگاه است، توضیح داد: «رویشگاه‌ها در دو گروه کلی ایرانی و خارجی طبقه‌بندی می‌شوند که رویشگاه‌های ایرانی شامل قطعات خزر، زاگرس، ایرانی- تورانی، البرز جنوبی، گلخانه گرمسیری گیاهان جنوب ایران، باغ میوه ایرانی و باغ گیاهان پیازی است؛ رویشگاه‌های خارجی هم قطعات هیمالیا، اروپا، قفقاز، چین و ژاپن، چمنزارهای آمریکا و باغ گیاهان صخره‌ای را دربر می‌گیرد.»
برگزاری جشنواره گل داوودی در قطعه‌ای نیم‌هکتاری
اجنی با اشاره به این‌که یکی از ۲۲ رویشگاه باغ قطعه گل‌های داوودی است، گفت: «این قطعه حدود نیم هکتار وسعت داشته و از سال ۹۶ ایجاد شده است؛ جشنواره داوودی هر سال در همین بخش برگزار می‌شود.»
او با بیان این‌که ۶۰۰ رقم داوودی پایه‌کوتاه و پایه بلند با رنگ‌ها و اندازه‌های مختلف در این قطعه نگهداری می‌شود، افزود: طول دوره گل‌دهی دو ماهه است اما بسته به شرایط اقلیمی، به دو تا سه ماه نیز می‌رسد؛ امسال به دلیل عدم وقوع سرمای شدید، جشنواره تا پایان این دوره ادامه خواهد داشت.»
اجنی همچنین از آغاز جشنواره بهاره از فروردین تا پایان خرداد خبر داد و گفت: «در جشنواره بهاری نیز سه ماه گل‌دهی خواهیم داشت.»
چالش جدی باغ: آب
عضو هیئت علمی بخش تحقیقات گیاهشناسی درباره وضعیت آب باغ گیاهشناسی توضیح داد: «تنها منبع آبی ما چاه‌ها هستند؛ ۶ حلقه چاه با میانگین عمق حدود ۲۰۰ متر که وضعیت خوبی ندارند؛ سه حلقه کف‌شکنی شده و سه حلقه دیگر در شرایط مناسبی نیستند.»
او تأکید کرد: «اگر آب پایدار تأمین نشود، آینده باغ به مخاطره می‌افتد؛ مؤسسه در حال پیگیری دریافت پساب تصفیه‌شده منطقه ۲۲ تهران است تا آب مورد نیاز باغ تأمین شود.»
افزایش خشکیدگی درختان
اجنی با اشاره به این‌که به دلیل تغییرات اقلیمی، خشکیدگی درختان نسبت به سال گذشته بیشتر شده است، اظهار داشت: تنها راه جبران این خسارت، کاشت مجدد گونه‌هاست؛ این باغ میراث ۶۰ ساله است و وظیفه داریم آن را سالم به نسل‌های آینده تحویل دهیم.»
سیستم آبیاری و نیاز آبی گونه‌ها
عضو هیئت علمی بخش تحقیقات گیاهشناسی درباره آبیاری داوودی‌ها توضیح داد: «داوودی از گروه گیاهان با نیاز آبی متوسط است و هفته‌ای دو نوبت آبیاری می‌شود؛ در باغ از ترکیب آبیاری قطره‌ای تحت فشار و اسپرینگر استفاده می‌کنیم.»
اجنی افزود: «رویشگاه خزر به دلیل پهن‌برگ بودن گونه‌ها و نیاز آبی بالاتر، زمان آبیاری بیشتری دارد؛ اگر در سایر قطعات دو ساعت آبیاری انجام می‌شود، در قطعه خزر این زمان به دو ساعت و نیم افزایش می‌یابد.»
رویشگاه خزر؛ یکی از قدیمی‌ترین بخش‌های باغ
عضو هیئت علمی بخش تحقیقات گیاهشناسی با بیان این‌که قطعه خزر از قدیمی‌ترین بخش‌های باغ است و در سال ۱۳۵۱ احداث شده، گفت: پیش از ساخت، اینجا یک دشت استپی و درمنه‌زار بوده است؛ در این قطعه گونه‌های شاخص مناطق جلگه‌ای و کوهستانی خزر مثل توسکا و افرا کاشته شده است»
او تاریخچه شکل‌گیری باغ را چنین توضیح داد: «به دلیل بزرگی طرح و نداشتن تجربه در داخل کشور، از متخصصان خارجی با هدف این‌که ضمن اجرای پروژه، نحوه کار به کارشناسان ایرانی آموزش داده شود، دعوت شد؛ امروز این باغ یکی از ۱۰ باغ گیاهشناسی برتر دنیا شناخته می‌شود.»
اجنی درباره وجود دریاچه در این قطعه توضیح داد: «مساحت قطعه خزر ۷ هکتار است و یک هکتار هم به دریاچه اختصاص دارد. این دریاچه در مسیر باد طراحی شده تا بخار آب را به داخل رویشگاه هدایت و بخشی از رطوبت مورد نیاز گیاهان را تأمین کند.»
او شمشاد خزری را یکی از نمونه‌های شاخص این بخش معرفی کرد و گفت: «اغلب رویشگاه‌های شمشاد در شمال کشور به‌طور کامل از بین رفته‌اند؛ خوشبختانه ما نمونه‌های سالم را در باغ نگهداری و تکثیر کرده‌ایم.»
۵ هدف اصلی باغ و نقش آن در فرهنگ‌سازی
اجنی با اشاره به اهداف باغ گیاهشناسی ملی ایران گفت: «اهداف ما شامل آموزش، پژوهش، حفظ گونه‌ها در خارج از رویشگاه طبیعی، حفاظت از گونه‌های در معرض خطر و ارتقای فرهنگ عمومی در حوزه منابع طبیعی است.»
او افزود: «اگر کودکان از سنین پایین با اصول محیط‌زیست آشنا شوند—مثل روشن نکردن آتش در جنگل و رها نکردن زباله—رفتارهای درست در ذهنشان نهادینه می‌شود! متأسفانه وقتی می‌بینیم در جنگل‌های شمال ویلاسازی می‌شود یعنی آگاهی کافی وجود ندارد.»
بازدیدهای دانش‌آموزی و همکاری با آموزش‌وپرورش
اجنی درباره همکاری با وزارت آموزش‌وپرورش گفت: «در جشنواره‌های بهاره و زمستانه، گروه‌های دانش‌آموزی از مناطق مختلف برای بازدید به این باغ می‌آیندو این برنامه‌ها با تخفیف‌های ویژه دانش‌آموزی برگزار می‌شود؛ بلیت برای آنها با ۵۰ درصد تخفیف محاسبه می‌شود.»
عضو هیئت علمی بخش تحقیقات گیاهشناسی از همه علاقه‌مندان دعوت کرد در این فصل از باغ بازدید کنند و گفت: «نسل‌های آینده ما برای حفظ منابع طبیعی نیاز به فرهنگ‌سازی دارند و باغ گیاهشناسی ملی ایران در این مسیر نقش مهمی ایفا می‌کند.»
خبرنگار: شهرزاد مسعودی
دیدگاه تان را بنویسید