شایعه انحلال سازمان امور عشایر جامعه عشایری را عزادار کرد

به گزارش خبرنگار ایانا، جهانبخش میرزاوند در نشست خبری به مناسبت روز ملی روستا و عشایر، جهانبخش میرزاوند با گرامیداشت یاد شهدا و تأکید بر نقش تاریخی و هویتی جامعه عشایری، با یادآوری فرمایش امام خمینی مبنی بر اینکه «عشایر ذخایر انقلابند»، از نقش بی‌بدیل عشایر در دفاع از تمامیت ارضی کشور، تولید ملی، و حفظ فرهنگ ایرانی اسلامی سخن گفت. 

رئیس سازمان امور عشایر افزود: جامعه عشایری با وجود سختی‌ها و کم‌توجهی‌های گذشته، همواره نجیبانه در کنار انقلاب و نظام ایستاده و در عرصه‌های مختلف از جمله تولید گوشت قرمز، صنایع دستی و گردشگری ظرفیت‌های بی‌نظیری دارد.

وی با اشاره به عملکرد این نهاد در چهار دهه گذشته، رضایتمندی بالای جامعه عشایری از خدمات ارائه‌شده را حاصل تلاش صادقانه همکاران سازمان امور عشایر قلمداد کرد و گفت:با توجه به وجود برخی کمبودها در سطح خدمات‌رسانی، از جامعه عشایری بابت تحمل نجیبانه این کاستی‌ها عذرخواهی کرد و گفت: با استناد به فرمایشات مقام معظم رهبری، عشایر را مرزداران، تولیدکنندگان و حافظان هویت ملی هستند.

سیاست‌گذاری علمی و برنامه‌ریزی چندلایه برای ارتقای زندگی عشایری

میرزاوند با اشاره به مأموریت‌های سازمان امور عشایر در دولت چهاردهم گفت: این سازمان به عنوان نهاد سیاست‌گذار و خدمت‌رسان، با شناخت کامل از مناطق عشایری، در چهار دهه گذشته خدمات ارزنده‌ای ارائه داده است.

رئیس سازمان امور عشایر گفت: در دولت جدید، با دستور صریح وزیر جهاد کشاورزی مبنی بر خدمت‌رسانی بی‌وقفه، برنامه‌ای علمی و اجرایی برای شناسایی و اولویت‌بندی چالش‌های زندگی عشایری طراحی شده که در سه سطح کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت اجرا خواهد شد.

وی با قدردانی از همکاری سازمان برنامه و بودجه، به ایجاد ردیف‌های ملی برای تأمین آب شرب پایدار، مرمت و بازسازی راه‌های عشایری، و توسعه زیرساخت‌های سکونتگاه‌ها اشاره کرد و افزود: این تعاملات نشان‌دهنده توجه ویژه کارشناسان و مدیران به جامعه عشایری است که یکی از مصوبات مهم شورای انقلاب، ممنوعیت مطلق تصرف و تعرض به ایل‌راه‌هاست که در قوانین مدنی و کیفری نیز به‌ندرت چنین تأکیدی دیده می‌شود.

شناسایی و علامت‌گذاری ایل‌راه‌ها؛ گامی برای رونق تولید و بازارچه‌های عشایری

میرزاوند با اشاره به اهمیت تاریخی و جغرافیایی ایل‌راه‌ها گفت: متأسفانه بسیاری از این مسیرها علامت‌گذاری نشده‌اند و در برخی مناطق مورد تصرف غیرقانونی قرار گرفته‌اند؛ سازمان امور عشایر در تلاش است با شناسایی و علامت‌گذاری این راه‌ها، ضمن حفظ حقوق عشایر، زمینه ایجاد بازارچه‌های عشایری در حاشیه شهرها و روستاها را فراهم کند تا تولیدات این جامعه رونق یابد.

وی با تأکید بر گستردگی مسیرهای کوچ عشایر اظهار داشت: برخی ایل‌راه‌ها بیش از ۱۵۰۰ کیلومتر طول دارند و از چندین استان عبور می‌کنند که سازمان امور عشایر با ساختار ستاد ملی و بودجه‌های ملی، فارغ از تقسیمات کشوری، به جامعه‌ای خدمت‌رسانی می‌کند که در طول تاریخ و عرض جغرافیای ایران، نقش‌آفرین بوده‌اند.

تأمین آب شرب پایدار؛ مأموریت حاکمیتی در مناطق عشایری

میرزاوند تأمین آب شرب جامعه عشایری را از وظایف حاکمیتی قلمداد کرد و با اشاره به خشکسالی‌های اخیر، محدودیت منابع زیرزمینی و دانش بومی عشایر، گفت: سازمان امور عشایر برنامه‌های متنوعی برای تأمین آب پایدار در دستور کار دارد و از انتقال آب رودخانه‌های فصلی و دائمی تا استحصال آب باران و شیرین‌سازی منابع نامتعارف، هر شیوه‌ای که قابلیت اجرا و بهره‌برداری سریع داشته باشد، مورد توجه قرار گرفته است.

وی با اشاره به برنامه‌ریزی برای احداث مخازن آب در مناطق مرتعی گفت: این، علاوه بر تأمین آب شرب دام و جامعه عشایری، نیاز زیستگاه‌های وحوش را نیز پوشش می‌دهد و در مواقع آتش‌سوزی به عنوان منابع اطفای حریق مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ این طرح‌ها با همکاری سازمان محیط زیست و منابع طبیعی و بر اساس مطالعات علمی در حال اجرا است.

عدالت بودجه‌ای با شاخص‌های دقیق؛ از رفع تنش آبی تا نهاده‌های دامی

میرزاوند با اشاره به تخصیص سه هزار میلیارد تومان از بودجه ۴۰۴ ستاد بحران برای رفع تنش آبی، گفت: توزیع این منابع بر اساس شاخص‌هایی چون جمعیت عشایری، شدت خشکسالی و ضریب محرومیت انجام شده و موجب رضایت جامعه عشایری و نمایندگان استان‌های کم‌برخوردار شده است؛ همچنین نهاده‌های دامی نیز بر اساس شاخص تعداد دام، خشکسالی و فناوری توزیع می‌شوند.

اصلاح تقویم کوچ و ساماندهی اتراقگاه‌ها

رئیس سازمان امور عشایر با بیان اینکه تقویم کوچ علمی و منطقه‌محور بر اساس فنولوژی گیاهی و شرایط اقلیمی هر منطقه تنظیم خواهد شد، افزود: برخلاف گذشته، کوچ عشایر دیگر تابع تاریخ صلب نخواهد بود و اتراقگاه‌ها نیز برای دوره‌های گذار ساماندهی می‌شوند تا فشار ناشی از خشکسالی کاهش یابد.

دانش‌بنیان‌سازی تغذیه دام و ارتقای بهره‌وری تولید گوشت

میرزاوند با اشاره به برنامه‌های دانش‌بنیان در حوزه خوراک دام، گفت: با جایگزینی علوفه خام با خوراک صنعتی، بهره‌وری تا ۷۰ درصد افزایش خواهد یافت.

 وی ادامه داد: مطالعات تولید گوشت قراردادی و برنامه‌ریزی برای افزایش ضریب باروری، دوقلوزایی، و کاهش تلفات دام در هفته‌های نخست تولد آغاز شده است.

برندسازی و حذف واسطه‌ها؛ عرضه مستقیم گوشت پاک عشایری

میرزاوند با تأکید بر ضرورت یکنواختی در عرضه گوشت عشایری گفت: راه‌اندازی میادین دام در استان‌ها توسط اتحادیه‌ها و تعاونی‌های عشایری در دست انجام است و این مراکز با حذف واسطه‌ها، امکان عرضه مستقیم دام توسط خود عشایر را فراهم می‌کنند.

وی با بیان اینکه با ایجاد کشتارگاه‌ها و قراردادهای بسته‌بندی، گوشت پاک و ارگانیک عشایری با برند مشخص به دست مصرف‌کننده خواهد رسید گفت: راه‌اندازی نخستین مرکز رشد عشایری در دولت چهاردهم نیز در همین راستا در حال اجرا است.

ظرفیت مغفول تولید گوشت؛ از ۲۵ درصد تا خودکفایی ملی

وی با اشاره به اینکه جامعه عشایری هم‌اکنون حداقل ۲۵ درصد گوشت قرمز کشور را تولید می‌کند، گفت: با بهره‌گیری از ظرفیت مراکز تحقیقاتی، فارغ‌التحصیلان و نظام مهندسی، این سهم می‌تواند به ۳۵ تا ۴۰ درصد ارتقا یابد. میرزاوند افزود: تولید عشایری تنها ۵ درصد وابستگی به نهاده‌های وارداتی دارد و ۹۵ درصد آن از مراتع داخلی تأمین می‌شود، در حالی که دامداری‌های صنعتی وابستگی بالایی به واردات دارند.

هشدار نسبت به کاهش تولید عشایری؛ پیامدهای اقتصادی و امنیتی

رئیس سازمان امور عشایر هشدار داد: هرگونه کاهش توجه یا پیچیده‌سازی خدمت‌رسانی به جامعه عشایری، موجب افت تولید، افزایش واردات گوشت، و وابستگی بیشتر به خارج خواهد شد.

وی گفت: در صورت حذف یا تضعیف تولید عشایری، بیش از یک میلیون نفر از تولیدکننده به مصرف‌کننده تبدیل، و کشور ناچار به تخصیص ارز سنگین برای واردات گوشت خواهد شد.

میرزاوند با اشاره به دمای بالای بنادر جنوبی کشور، گفت که ذخیره‌سازی گوشت وارداتی در این مناطق نیازمند سردخانه‌هایی با دمای منفی ۵۰ درجه است که مصرف برق بسیار بالایی دارد و فشار مضاعفی بر شبکه برق کشور وارد می‌کند که یکی از حلقه‌های مغفول در سیاست‌گذاری واردات گوشت است.

میرزاوند تولید گوشت در جامعه عشایری را یکی از ارکان امنیت غذایی، اقتصادی و سیاسی کشور در دوران تحریم دانست و گفت: با حمایت از این بخش، می‌توان وابستگی به واردات را کاهش داد و منابع ارزی را صرف توسعه زیرساخت‌های داخلی کرد.

واکنش‌های مردمی به شایعه انحلال؛ صدای زنان و دختران عشایری

میرزاوند با اشاره به گسترش شایعه انحلال سازمان امور عشایر، از واکنش‌های گسترده در جامعه عشایری سخن گفت و از زنانی یاد کرد که با سوگند به نمادهای فرهنگی خود، از جمله «چهارقد» به عنوان نشانه‌ای از قرآن و حجاب، خواستار حفظ این سازمان شده‌اند.

وی افزود: عشایر شاهسون، تفتان، و عشایر عرب مرزهای غربی کشور، همگی با لباس‌های سنتی و صدای ملتمسانه خواستار جلوگیری از انحلال یا ادغام این نهاد تخصصی شده‌اند.

سازمان امور عشایر؛ تنها نماد رسمی جامعه عشایری در پایتخت

رئیس سازمان امور عشایر با اشاره به نبود هیچ نمادی از جامعه عشایری در تهران به غیر از تابلوی سازمان امور عشایر، گفت: این سازمان تنها نهاد تخصصی خدمات‌رسان به عشایر در کشور است که به عنوان فرزند عشایر و متولی این سازمان، نمی‌تواند نسبت به این حساسیت اجتماعی بی‌تفاوت باشد و موظف است با مردم هم‌ذات‌پنداری کند.

دفاع از کارآمدی سازمان؛ مطالبه شفافیت در تصمیم‌گیری

میرزاوند با ارائه آمار دقیق، گفت: سازمان امور عشایر تنها ۱۰۷ نفر پرسنل در ستاد تهران و کمتر از ۱۵۰۰ نفر در سراسر کشور دارد که با مدارک کارشناسی ارشد و دکتری درآمد بالایی نیز ندارند؛ این سازمان با کمترین هزینه، بیشترین خدمت‌رسانی را داشته و بودجه جاری آن صرفاً صرف آب، برق، سوخت و حقوق می‌شود؛ بودجه تملک دارایی‌های سازمان در سال جاری ۴۰۰ میلیارد تومان بوده است.

وی با تأکید بر ضرورت کوچک‌سازی دولت، گفت: این روند باید از سازمان‌های پرهزینه و کم‌بازده آغاز شود، نه از نهادهایی چون سازمان امور عشایر که رضایت مردمی، چابکی، و بهره‌وری بالایی دارند.

میرزاوند خواستار ارائه مطالعات کارشناسی به رسانه‌ها شد تا مردم خود قضاوت کنند و افزود: اگر سازمان امور عشایر در رتبه اول ناکارآمدی قرار گیرد، خود داوطلبانه به قربانگاه خواهد رفت، اما معتقد است که ده‌ها دستگاه دیگر در اولویت کوچک‌سازی قرار دارند.

رئیس سازمان امور عشایر با تأکید بر اینکه سازمان امور عشایر فارغ از تقسیمات جغرافیایی کشوری عمل می‌کند گفت: این نهاد در صف اول خدمت‌رسانی قرار دارد و ادغام آن در دستگاه‌های ستادی یا مبتنی بر سلسله‌مراتب اداری، موجب اختلال در خدمات‌رسانی به جامعه کوچ‌رو خواهد شد. 

وی افزود: روستاها دارای زیرساخت‌های ثابت هستند، اما عشایر در طول سال از چندین استان عبور می‌کنند و بروکراسی اداری نمی‌تواند پاسخگوی نیازهای متحرک آنان باشد.

رئیس سازمان امور عشایر با اشاره به تحصیل خود در مکتب استاد محمد بهمن‌بیگی در دل چادرهای عشایری، گفت: تجربه زیسته و کارشناسی‌اش نشان می‌دهد ادغام یا انحلال این سازمان نه‌تنها خیر جمعی ندارد، بلکه موجب نارضایتی و اختلال در خدمت‌رسانی خواهد شد.

 وی تابلوی سازمان امور عشایر در تهران را همچون «تابلوی خلیج فارس» برای ملت ایران دانست که برای جامعه عشایری جنبه هویتی دارد و باید در پایتخت حفظ شود تا احساس بی‌پناهی در آنان ایجاد نشود.

تناقض جشن و انحلال؛ دلخوری جامعه عشایری از تصمیمات غیرکارشناسی

میرزاوند با اشاره به برگزاری جشن روز ملی روستا و عشایر، گفت: همزمانی این مراسم با انتشار پیش‌نویس انحلال سازمان، موجب دلخوری شدید جامعه عشایری شده است؛ نمی‌توان در یک روز جشن گرفت و فردای آن در ختم سازمان شرکت کرد.

وی با اشاره به ترکیب شورای عالی اداری، گفت: این شورا شامل وزرای کشور، ارتباطات، آموزش و پرورش، بهداشت، رئیس سازمان برنامه و بودجه، دو صاحب‌نظر، دو نماینده مجلس و دو استاندار است و معمولاً به ریاست رئیس‌جمهور یا معاون اول تشکیل می‌شود. 

میرزاوند ابراز امیدواری کرد که با ورود رئیس‌جمهور و اعضای دولت، پیش‌نویس انحلال مورد تجدید نظر قرار گیرد.

خبرنگار: شبنم مسعودی