پاکستان و ایران درمسیر همکاری سبز/ کشاورزی و تجارت چشم‌انداز جدید
تهران- ایانا- کشاورزی پاکستان با ظرفیت‌های گسترده اما چالش‌های جدی تولید، در مسیر نوآوری و اقدامات حمایتی به دنبال بهبود بهره‌وری و کیفیت محصولات است.
بخش کشاورزی پاکستان با وجود ظرفیت‌های طبیعی و انسانی، در سال‌های اخیر با کاهش تولید محصولات اساسی مواجه شده است. همزمان، روابط تجاری ایران و پاکستان در تلاش برای افزایش حجم تجارت به ۱۰ میلیارد دلار در سال، افق‌های جدیدی پیش‌رو دارد.
رشد و چالش‌های کشاورزی پاکستان
در سال ۲4–2023، کشاورزی پاکستان رشد چشمگیری در برخی محصولات کلیدی تجربه کرد؛ گندم با افزایش ۱۱/۶ درصدی، پنبه بیش از دو برابر شد و برنج نیز ۳۴/۸ درصد افزایش یافت. با این حال، سال بعد شرایط تغییر کرد و تولید پنبه کاهش ۳۰/۷ درصدی، گندم ۸/۹ درصد و ذرت ۱۵/۴ درصد کاهش یافت. در این میان، تنها بخش دامداری و تولید گوشت و تخم‌مرغ بود که توانست رشد مثبت ۴/۷۲ درصدی را ثبت کند و نقش پایداری در اقتصاد کشاورزی این کشور ایفا کند.
اقدامات حمایتی و نوآوری در کشاورزی پاکستان
پاکستان برای مقابله با چالش‌های کشاورزی، طرح‌ها و برنامه‌های متعددی را اجرایی کرده است. یکی از مهم‌ترین این برنامه‌ها LIMS (Land Information and Management System) است که اطلاعات فضایی، میزان مصرف آب، کود و سوخت را به کشاورزان ارائه می‌دهد و به بهینه‌سازی تولید کمک می‌کند.
دولت همچنین دسترسی کشاورزان به کود شیمیایی، بذر اصلاح‌شده و وام‌های کشاورزی را افزایش داده است. در سال مالی 24-2023 عرضه کود ۱۸ درصد افزایش یافت و وام‌های کشاورزی نیز ۳۳ درصد رشد داشت. این اقدامات باعث شد کشاورزان بتوانند بهتر با مشکلات تولید و خشکسالی مقابله کنند.
علاوه بر این، برنامه‌های دیجیتالی کردن کشاورزی و آموزش کشاورزان برای استفاده از فناوری‌های نوین، از جمله سیستم‌های آبیاری هوشمند و ماشین‌آلات مکانیزه، در حال توسعه است. این نوآوری‌ها به افزایش بهره‌وری، کاهش ضایعات و بهبود کیفیت محصولات کمک می‌کند.
وضعیت تولید گندم در سال 26–۲۰۲5
تولید گندم پاکستان در سال ۲6–۲۰۲5 به 27/5 میلیون تن پیش‌بینی شده است که نسبت به رکورد ۲5–۲۰۲4، کاهش ۱۳ درصدی نشان می‌دهد. این کاهش عمدتاً به دلیل کاهش سطح زیر کشت، قیمت‌های پایین و شرایط خشکسالی است.
صادرات برنج و ذرت
صادرات برنج پاکستان در سال ۲5–۲۰۲4 به ۶ میلیون تن افزایش یافته است. تولید ذرت در سال ۲6–۲۰۲5 به 9/6 میلیون تن پیش‌بینی شده است که افزایش ۲ درصدی نسبت به میانگین پنج‌ساله را نشان می‌دهد.
روابط تجاری ایران و پاکستان
در سال مالی ۱۴۰۳، حجم کل تجارت بین ایران و پاکستان 3/129 میلیارد دلار بوده که شامل صادرات ایران به ارزش2/423 میلیارد دلار و واردات ایران از پاکستان ۷۰۶ میلیون دلار می‌شود.
کالاهای اصلی صادرات ایران به پاکستان شامل محصولات نفتی، شیر خشک و خرما است، و از سوی پاکستان برنج، دانه‌های روغنی و محصولات گوشتی به ایران صادر می‌شود.
افزایش واردات پاکستان از ایران
در نوامبر ۲۰۲۴، حجم واردات پاکستان از ایران به 129/7 میلیون دلار رسید که نسبت به نوامبر ۲۰۲۳، افزایش قابل توجهی داشته است. در پنج ماه اول سال مالی ۲۰۲۴، واردات از ایران ۳۴ درصد افزایش یافته است.
افق‌های آینده
مقامات ایران و پاکستان توافق کرده‌اند حجم تجارت دوجانبه را به ۱۰ میلیارد دلار در سال برسانند. این توافق شامل توسعه زیرساخت‌های لجستیک، تسهیل تجارت مرزی و تقویت همکاری‌های کشاورزی و صنعتی است.
کشاورزی پاکستان در مسیر چالش و فرصت قرار دارد؛ کاهش تولید محصولات اساسی نیازمند توجه ویژه به سیاست‌های حمایتی و نوآوری است. برنامه‌های حمایتی، دیجیتالی کردن کشاورزی و بهبود دسترسی به کود و وام‌ها می‌تواند شرایط تولید را بهبود دهد. همزمان، روابط تجاری ایران و پاکستان با هدف افزایش تجارت و توسعه همکاری‌های اقتصادی، افق‌های جدیدی پیش روی دو کشور قرار می‌دهد.
خبرنگار: شهرزاد مسعودی
دیدگاه تان را بنویسید