توازن میان حفاظت و بهره‌برداری از منابع ژنتیکی ضروری است

به گزارش خبرنگار ایانا، مصطفی آقایی در همایش بزرگداشت روز جهانی تنوع زیستی و هشتادمین سالروز تاسیس هرباریوم ایران که روز دوشنبه -۵ خرداد- در محل سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی برگزار شد، با بیان این‌که تنوع زیستی زیربنای حیات انسان و دامنه استفاده از این منابع گسترده است؛ گفت: این تنوع، پایه‌ای برای کشاورزی پایدار، تولید مواد غذایی، صنعتی، و حتی کاربردهای بهداشتی و آرایشی است.

رئیس مرکز ملی مدیریت منابع ژنتیکی کشاورزی و منابع طبیعی کشور افزود: تنوع زیستی با تهدیدات جدی از جمله از بین رفتن زیستگاه‌ها، جنگل‌زدایی و ساده‌شدن اکوسیستم‌های زراعی رو‌به‌رو است.

وی با اشاره به این‌که از ۳۵۰ هزار گونه گیاهی شناخته شده در دنیا، تنها ۸۰ هزار گونه به‌صورت تجاری کشت شده و ۶۰ درصد غذای جهان توسط چهار گونه اصلی گندم، برنج، ذرت و سیب‌زمینی تأمین می‌شود، گفت: این روند نشان‌دهنده محدود شدن تنوع زیستی در تأمین نیازهای غذایی بشر است.

آقایی با تأکید بر این‌که حفاظت مطلق از منابع طبیعی بدون بهره‌برداری، مفید نبوده و بهره‌برداری بیش از حد نیز می‌تواند به منابع آسیب برساند؛ افزود: قوانین ملی و بین‌المللی باید به نحوی تدوین شوند که تعادل بین این دو برقرار شود.

وی با بیان این‌که طی سال‌های گذشته، منابع ژنتیکی کشور جمع‌آوری، مستندسازی و در قالب آمارهای دقیق دسته‌بندی شده‌ است؛ گفت: شورای ملی منابع ژنتیکی برای مدیریت جامع این حوزه در سه بخش کشاورزی، بهداشت انسانی و محیط زیست تشکیل شده است.

آقایی به تدوین آیین‌نامه‌های اجرایی و دستورالعمل‌های لازم برای دسترسی و بهره‌برداری از منابع ژنتیکی اشاره کرد و افزود: چهار دستورالعمل اصلی توسط وزیر محترم ابلاغ شده و تا پایان ماه جاری فهرست نهایی منابع ژنتیکی برای صادرات تدوین و ابلاغ خواهد شد.

وی با بیان این‌که سامانه جامع اطلاعات منابع ژنتیکی راه‌اندازی شده و تمام اطلاعات مرتبط با منابع ژنتیکی را در اختیار وزارتخانه، دانشگاه‌ها و سایر دستگاه‌ها قرار خواهد داد؛ گفت: نسخه پشتیبان جامع این اطلاعات نیز در حال تدوین است.

آقایی با تأکید بر ضرورت همکاری مراکز تحقیقاتی و دانشگاه‌ها اظهار داشت: جلسات متعددی با نخبگان و دانشجویان برای توسعه پژوهش‌ها در حوزه منابع ژنتیکی برگزار شده و نمونه‌های متعددی از منابع ژنتیکی در یک نمایشگاه دائمی در مرکز ملی مدیریت منابع ژنتیکی کشاورزی نگهداری خواهد شد.

وی ضمن درخواست از روسای موسسات تحقیقاتی برای همکاری در ارائه نمونه‌های مرتبط برای نمایشگاه دائمی منابع ژنتیکی کشور گفت: با این کمک و حمایت‌ها می‌توانیم به حفاظت و بهره‌برداری منطقی و پایدار از منابع ژنتیکی دست یابیم.

خبرنگار: شهرزاد مسعودی