ارتباط مستقیم تغییرات اقلیمی بر روند آتی فرسایش خاک و رسوب در قلمروهای مختلف اقلیمی کشور

جمشید یاراحمدی ، به مناسبت هفته خاک گفت: فرسایش خاک در کاهش حاصلخیزی و هدر رفت خاک، تولید رسوب و پر شدن مخازن سدها، گرفتگی و انسداد مجاری آبیاری، آبراهه  ها و رودخانه ها، گل آلودگی و کاهش کیفیت آب رودخانه ها از جمله مسائل پراهمیت در اکثر کشورهای جهان بوده و یک تهدیدی عمده برای پایداری اقتصادی و محیط زیستی جهانی است. طبق گزارشات موجود، یک دوازدهم از کل فرسایش خاک در جهان یعنی حدود 2 میلیارد تن صرفاً در کشور ما اتفاق می  افتد.

وی افزود: به عبارت دیگر، میزان فرسایش خاک در ایران 8 برابر متوسط جهانی بوده در حالیکه، در شرایط اقلیمی ایران برای تشکیل یک سانتیمتر خاک حدود 800 سال زمان نیاز است. بانک جهانی مقدار خسارت ناشی از مجموعه عوامل تخریب را در ایران حدود10 میلیارد دلار در سال برآورد کرده است که بیانگر اهمیت فراوان اقتصادی تخریب خاک می باشد.

رئیس بخش تحقیقات آبخیزداری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی بیان کرد: با نگاه اجمالی به مجموعه عوامل موثر بر فرسایش خاک از قبیل عوامل اقلیمی، فرسایش پذیری خاک، شرایط توپوگرافی، پوشش گیاهی و مدیریت اراضی، معلوم می شود که هر یک از آنها به نوعی رابطه مستقیم با وضعیت اقلیمی حاکم بر محیط رخداد فرسایش خاک دارند؛ از این رو، پیش  بینی می  شود که به واسطه تغییر اقلیم و فعالیت  های انسانی، بخش عظیمی از خاک  های کره زمین بیش از پیش در معرض فرسایش خاک قرار گیرند.

یار احمدی بیان کرد: در همین راستا، پروژه تحقیقاتی ملی تحت عنوان بررسی تغییرات فرسایش و رسوب متاثر از تغییر اقلیم در حوزه های آبخیز منتخب کشور در شش حوزه آبخیر کشور در استان های تهران، کردستان، زنجان، مازندران، خوزستان و آذربایجان شرقی در بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری این مرکز اجرا شده است. یافته های این تحقیق بیانگر ارتباط مستقیم تغییرات اقلیمی بر روند آتی فرسایش خاک و رسوب در قلمروهای مختلف اقلیمی کشور بوده است.

وی با بیان اینکه پروژه های تحقیقاتی مرتبط با برآورد فرسایش قابل تحمل در کاربری ها و سناریوی های مدیریتی مختلف در سطح استان در دست تدوین و اجراست افزود: انتظار می رود با اجرای این قبیل پروژه های تحقیقاتی سطح حوزه های آبخیز، فرصت اتخاذ سیاست های اصولی در ارتباط با مدیریت منابع و حفاظت خاک توسط مدیران و برنامه ریزان فراهم گردد و با شناخت دقیق نسبت به اثرات متقابل عوامل موثر در فرسایش خاک و پدیده تغییر اقلیم، گام های عملی در ارتباط با توسعه پایدار منابع طبیعی برداشته شود.