آزمون بزرگ کشاورزی با پیشنهاد ۳۰ هزار تومانی نرخ خرید تضمینی گندم

تهران-ایانا-با نزدیک شدن به فصل کشت گندم، بحث درباره نرخ خرید تضمینی این محصول استراتژیک بار دیگر داغ شده است. قاسم پیشه‌ور، عضو اجلاس اتاق اصناف کشاورزی ایران، در گفت‌وگو با تسنیم نرخ پیشنهادی برای هر کیلوگرم گندم را ۳۰ هزار تومان با لحاظ ۱۱ درصد سود برای کشاورزان اعلام کرده است. موضوعی که می‌تواند مسیر تولید و امنیت غذایی کشور را در سال زراعی پیش‌رو تعیین کند.

وضعیت سال گذشته؛ جهش تولید و نزدیک شدن به خودکفایی

سال گذشته، با اعلام نرخ خرید تضمینی حدود ۲۰ هزار و ۵۰۰ تومان برای هر کیلوگرم گندم و همچنین بارندگی‌های مطلوب، کشاورزان انگیزه بیشتری برای کشت داشتند. نتیجه آن شد که تولید به حدود ۱۱ و نیم میلیون تن و خرید تضمینی به بیش از ۱۱ میلیون تن رسید؛ رقمی که کشور را به سطح خودکفایی نزدیک کرد.

شرایط امسال؛ تورم، کم‌آبی و افزایش هزینه‌ها

اما شرایط امسال متفاوت است. افزایش قیمت نهاده‌ها از جمله بذر، کود و سوخت همراه با رشد دستمزدها، هزینه تولید هر کیلوگرم گندم را به مراتب بالاتر از سال گذشته رسانده است. از سوی دیگر، کاهش بارندگی‌ها به‌ویژه در اراضی دیم، نگرانی‌ها درباره کاهش عملکرد در هکتار را تقویت کرده است. کشاورزان می‌گویند در صورت اعلام دیرهنگام یا پایین بودن نرخ خرید تضمینی، رغبت به کشت کاهش یافته و احتمال افت تولید جدی است.

نرخ ۳۰ هزار تومان؛ راه‌حل یا چالش؟

کارشناسان معتقدند نرخ پیشنهادی ۳۰ هزار تومان می‌تواند با پوشش هزینه‌ها و سود متعارف، انگیزه کشاورزان را حفظ کند. این نرخ همچنین می‌تواند مانع از انحراف محصول به بازار آزاد یا قاچاق به کشورهای همسایه شود. در مقابل، نرخ‌های پایین‌تر از ۲۳ تا ۲۵ هزار تومان نه تنها هزینه‌ها را پوشش نمی‌دهند، بلکه موجب زیان کشاورزان و در نتیجه کاهش سطح زیرکشت خواهند شد.

چشم‌انداز پیش‌رو

بررسی‌ها نشان می‌دهد که در صورت اعلام نرخ تضمینی در سطح ۳۰ هزار تومان و ارائه حمایت‌های مکمل، چشم‌انداز تولید امیدوارکننده خواهد بود و می‌توان به حفظ سطح زیرکشت و استمرار خودکفایی امیدوار بود. اگر نرخ در محدوده پایین‌تر یعنی حدود ۲۳ تا ۲۵ هزار تومان تعیین شود یا دولت در اعلام آن تأخیر کند، احتمال کاهش سطح زیرکشت و افزایش نیاز کشور به واردات وجود دارد. بدترین حالت زمانی رقم خواهد خورد که نرخ بسیار پایین‌تر از این سطح تعیین شود و همزمان اعلام آن نیز با تأخیر همراه باشد؛ شرایطی که می‌تواند به دلسردی کشاورزان، افت جدی تولید و وابستگی بیشتر به واردات بینجامد.

گندم به عنوان محصولی راهبردی، تنها یک کالای کشاورزی نیست، بلکه ضامن امنیت غذایی کشور است. به همین دلیل، اعلام به‌موقع و واقعی نرخ خرید تضمینی گندم در سال جاری بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد. کارشناسان تأکید می‌کنند نرخ پیشنهادی ۳۰ هزار تومان می‌تواند هزینه‌ها را پوشش دهد و انگیزه کشاورزان را برای تداوم تولید حفظ کند؛ در غیر این صورت، کشور باید خود را برای واردات پرهزینه و فشار مضاعف بر بازار نان آماده کند.