تنوع ژنتیکی خرمای ایران سرمایه صادراتی در بازارهای جهانی است / تولید ۴۰۰ تا ۶۰۰ رقم در کشور

حمید زرگری در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایانا با بیان این‌که در ایران حدود ۴۰۰ تا ۶۰۰ رقم خرما در مناطق گوناگون با تنوع شدید آب و هوایی کشت شده و این کشور را به یکی از غنی‌ترین منابع تنوع ژنتیکی خرمای جهان تبدیل کرده است؛ افزود: این ارقام در سه دسته خشک، نیمه خشک و نرم (تر) طبقه‌بندی می‌شود و هر رقم با ویژگی‌های منحصربه‌فردی مانند وزن میوه، نسبت گوشت به بذر، درصد قند و املاح معدنی، با مناطق خاصی سازگار است. 

پژوهشگر مروج ارشد کارگروه علوم باغبانی وعضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس گفت: از میان ارقام مختلف، پیارم، برحی، مضافتی، زاهدی، شاهانی، مجول، کبکاب، استعمران، ربی، دیری، گنطار، حلاوی و خاصویی به دلیل کیفیت میوه، سازگاری اقلیمی و ارزش صادراتی، اهمیت بالایی دارد.

وی ادامه داد:برای نمونه رقم زاهدی در استان‌های فارس، بوشهر، خوزستان، هرمزگان، کرمان و خراسان جنوبی، رقم کبکاب در فارس و بوشهر، مضافتی در کرمان و سیستان و بلوچستان، برحی در خوزستان و فارس، استعمران در خوزستان، ربی در سیستان و بلوچستان، شاهانی در فارس، مجول در فارس، کرمان، سیستان و بلوچستان، بوشهر و هرمزگان و پیارم در هرمزگان و فارس بهترین عملکرد کمی و کیفی را دارد.

این محقق کشورمان با بیان این‌که شرایط آب و هوایی به ویژه دما، رطوبت، بارش، نور و باد تأثیر مستقیم بر رشد، کیفیت و کمیت محصول خرما دارد؛ توضیح داد: مرحله حساس گلدهی و میوه‌نشینی نیازمند دمای بهینه بین ۲۲ تا ۲۶ درجه سانتی‌گراد است و دماهای پایین‌تر از ۷ درجه سانتی‌گراد یا بالاتر از ۴۳ درجه سانتی‌گراد به شدت عملکرد تلقیح را کاهش داده و در نهایت باعث کاهش عملکرد محصول می‌شود.

زرگری گفت: بازار داخلی و صادراتی نیز ارقام پیارم، مضافتی، زاهدی، شاهانی، برحی، مجول، کبکاب، استعمران، ربی، دیری، گنطار، حلاوی و خاصویی را با تقاضای بیشتری روبرو کرده که نشان‌دهنده ارزش اقتصادی این ارقام است.

به گزارش خبرنگار ایانا بر اساس آمار رسمی مربوط به سال ۱۴۰۲، ایران با صادرات ۳۸۹ هزار و ۴۹۵ تن انواع خرما به ۸۲ کشور جهان، درآمدی بالغ بر ۳۴۵ میلیون دلار کسب کرده است که این میزان صادرات نسبت به سال پیش آن از نظر وزنی حدود ۴ درصد و از نظر ارزشی حدود ۷ درصد رشد داشته است.

در میان ارقام صادراتی، خرمای مضافتی با بیش از ۱۵۹ هزار تن صادرات و ۱۸۱ میلیون دلار درآمد ارزی، جایگاه نخست را داشته، پس از آن ارقام زاهدی، شاهانی، استعمران، ربی و پیارم نیز سهم قابل‌توجهی از بازارهای بین‌المللی را به خود اختصاص داده‌ است.

کشورهای هند، پاکستان، ترکیه، قزاقستان، روسیه، عراق و چین از مهم‌ترین مقاصد صادرات خرمای ایران به‌شمار می‌رود.

این آمار نشان‌دهنده جایگاه ویژه ایران در بازار جهانی خرما و ظرفیت بالای اقتصادی ارقام باکیفیت تولیدی در مناطق مختلف کشور است؛ موضوعی که با تأکید دکتر زرگری بر تنوع ژنتیکی و سازگاری اقلیمی ارقام خرما، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

خبرنگار: شهرزاد مسعودی