آبزی‌پروری زیر سایه حمایت‌های نابرابر و مقاومت در برابر شفاف‌سازی/ انگیزه تولید، صادرات است

به گزارش خبرنگار ایانا، در سال ۱۴۰۳، صنعت آبزی‌پروری ایران با چالش‌ها و فرصت‌های متعددی روبرو بوده است. علی اکبر خدایی، دبیر اتحادیه تولید و تجارت آبزیان ایران، در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا به بررسی وضعیت تولید، صادرات، برنامه‌های اتحادیه برای توسعه و چالش‌های پیش روی صنعت آبزی‌پروری پرداخته است.

صنعت آبزی‌پروری یکی از بخش‌های مهم اقتصادی در ایران است که نقش بسزایی در تامین امنیت غذایی و ارزآوری دارد. با توجه به اهمیت این صنعت، بررسی وضعیت تولید، صادرات و چالش‌های پیش روی آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. 

در سال‌های اخیر، صنعت آبزی‌پروری به عنوان یکی از ظرفیت‌های استراتژیک کشاورزی کشور شناخته شده و سهم مهمی در صادرات غیرنفتی ایفا کرده است. با این حال، مشکلاتی چون تأمین نهاده‌ها، قیمت تمام‌شده بالا و ناهماهنگی میان تولیدکنندگان و صادرکنندگان، روند رشد آن را کند کرده است.

مروری بر وضعیت صنعت آبزی‌پروری ایران در سال ۱۴۰۳:

 خدایی با تشریح وضعیت تولید آبزیان در کشور در سال ۱۴۰۳، بیان داشت: در حال حاضر، آمار دقیقی از کل تولید آبزیان در سال ۱۴۰۳ در دسترس نیست. با این حال، بر اساس اعلام شیلات، میزان صادرات آبزیان (به جز خوراک و مکمل‌ها) حدود ۱۸۲ هزار تن بوده است. اگر این رقم را با آمار اعلامی شیلات (حدود ۱ میلیون و ۳۵۰ هزار تن) مقایسه کنیم، تقریباً ۱۳.۵ تا ۱۴ درصد از کل تولید به صادرات اختصاص دارد.

وی با بیان اینکه صادرات آبزیان ایران به حدود ۶۰ کشور در آسیا، اروپا، آفریقا، آمریکا و آمریکای لاتین انجام می شوند، افزود: از مهم‌ترین مقاصد صادراتی می‌توان به چین، روسیه، امارات و کشورهای حاشیه خلیج فارس اشاره کرد.

خدایی ادامه داد: صادرات به کشورهای آفریقایی مانند کامرون، لیبی و نیجریه نیز قابل توجه است.

به گفته دبیر اتحادیه تولید و تجارت آبزیان ایران، روسیه مقصد اصلی صادرات میگوی ایران است و حدود ۶۵ درصد از میگوی صادراتی به این کشور صادر می‌شود.

راهکارهای توسعه صادرات آبزیان:

خدایی با معرفی چهار محور اصلی را برای توسعه صادرات گفت: فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی با هدف ایجاد درک مشترک میان تولیدکننده و صادرکننده در خصوص نیازهای بازار جهانی، حضور فعال در مجامع بین‌المللی مشارکت مستمر در نمایشگاه‌ها و مذاکرات با طرف‌های خارجی، افزایش ضریب نفوذ دانش در تولید با هدف همکاری با معاونت علمی ریاست جمهوری در جهت به‌کارگیری نوآوری‌ها و در نهایت ایجاد سامانه رهگیری و کنسرسیوم صادرات با هدف پیاده‌سازی سامانه ردیابی محصولات آبزی و تشکیل کنسرسیوم صادراتی با مجوز رسمی نقش مؤثری در توسعه صادرات آبزیان خواهند داشت.

چالش‌های تولیدکنندگان آبزیان:

دبیر اتحادیه تولید ‌ تجارت آبزیان با اشاره به چالش‌های فعلی تولیدکنندگان، بیان داشت: تأمین نهاده‌هایی مانند بچه ماهی و مولد میگو، به‌ویژه برای صنعت پرورش در قفس، یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌ها است. متأسفانه به شدت به واردات از کشورهایی چون استرالیا و تایلند وابسته هستیم.

همچنین مقاومت برخی تولیدکنندگان در برابر شفاف‌سازی و ساماندهی تولید، چالش دیگری است که به گفته خدایی باید از طریق فرهنگ‌سازی و آموزش رفع شود.

وی ادامه داد: آبزی‌پروری در مقایسه با دام و طیور کمتر مورد حمایت قرار گرفته، اما با سازوکار بازار آزاد خود را تطبیق داده است.

تأثیر افزایش قیمت نهاده‌ها:

 این مسئول صنفی با بیان اینکه در مقایسه با ۱۰ سال پیش، بسته‌بندی‌ها به‌شدت متنوع‌تر و پیشرفته‌تر شده‌اند، تصریح کرد: افزایش قیمت نهاده‌ها به کاهش قدرت خرید مردم و کاهش مصرف داخلی منجر شده و همین عامل تمایل به صادرات را افزایش داده است. 

خدایی با اشاره به اینکه در حوزه صادرات همچنان عمده‌فروشی رواج دارد، گفت: البته برخی شرکت‌ها موفق به عرضه محصولات پخته و آماده در بازار روسیه شده‌اند که نویدبخش آینده‌ای روشن است.

چشم‌انداز صادرات آبزیان:

 صنعت آبزی‌پروری ایران با وجود چالش‌هایی همچون تامین نهاده‌های تولید، از ظرفیت‌های بالایی برای توسعه و افزایش سهم در بازارهای جهانی برخوردار است.

برنامه‌های اتحادیه تولید و تجارت آبزیان ایران در راستای افزایش کیفیت، ایجاد ارتباطات موثر و استفاده از فناوری‌های نوین، می‌تواند برای شکوفایی این صنعت و ارتقای جایگاه ایران در بازارهای جهانی کمک شایانی باشد.

خبرنگار: فرناز فتحی