حفاظت پیشدستانه از منابع طبیعی؛ نقشه راه افزایش ضریب پوشش حفاظتی در برنامه هفتم توسعه
معاون فنی یگان حفاظت سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور تأکید کرد که برنامه هفتم توسعه با تکیه بر حکمرانی هوشمند، تقویت یگانهای حفاظتی، مشارکت مردمی و بهرهگیری از فناوریهای نوین، حفاظت از جنگلها، مراتع، بیابانها و اراضی ملی را از رویکردهای مقطعی به فرآیندی پایدار، نظاممند و بیننسلی ارتقا داده است.
تهران-ایانا- حفاظت و حمایت از عرصههای منابع طبیعی کشور در برنامه هفتم توسعه، پاسخی راهبردی به چالشهای فزایندهای است که این سرمایههای حیاتی را در دهههای اخیر با تهدید جدی مواجه ساخته است.
به گزارش ایانا، جنگلها، مراتع، بیابانها و اراضی ملی نهتنها پشتوانه تعادل اکولوژیک، امنیت زیستی و پایداری سرزمین محسوب میشوند، بلکه نقش تعیینکنندهای در امنیت غذایی، معیشت جوامع محلی، کنترل مخاطرات طبیعی و مقابله با پیامدهای تغییر اقلیم ایفا میکنند.
در شرایطی که فشارهای انسانی، بهرهبرداریهای غیرمجاز، قاچاق چوب، زمینخواری، آتشسوزیها و پدیدههای اقلیمی بهصورت همزمان عرصههای منابع طبیعی را تهدید میکنند، اتخاذ رویکردی جامع، هوشمند و پیشنگر بیش از هر زمان دیگری ضروری است.
برنامه هفتم توسعه با تأکید بر حکمرانی مطلوب منابع طبیعی، تقویت زیرساختهای حقوقی و اجرایی، ارتقای توان حفاظتی و مشارکت فعال مردم، تلاش دارد حفاظت را از سطح اقدامات مقطعی به یک فرآیند پایدار و نظاممند ارتقا دهد. این برنامه با پیوند میان حفاظت، مدیریت پایدار و توسعه متوازن، زمینه صیانت مؤثر از منابع طبیعی را بهعنوان سرمایهای بیننسلی فراهم میسازد و مسیر دستیابی به امنیت سرزمینی و توسعه پایدار کشور را هموار میکند.
محورهای حفاظت و حمایت از عرصههای منابع طبیعی در برنامه هفتم توسعه بر پایه رویکرد «حفاظت پیشدستانه، مدیریت پایدار و حکمرانی هوشمند منابع طبیعی» طراحی شده و ناظر بر صیانت بلندمدت از جنگلها، مراتع، بیابانها و اراضی ملی کشور است. مهمترین این محورها عبارتاند از:
تثبیت مالکیت و صیانت حقوقی از اراضی ملی
تکمیل حدنگاری (کاداستر)، رفع تداخلات، جلوگیری از زمینخواری و برخورد قاطع قضایی با متجاوزان به عرصههای منابع طبیعی بهعنوان زیربنای حفاظت پایدار.
تقویت یگان حفاظت و ارتقاء ضریب امنیت عرصهها
افزایش توان عملیاتی یگان حفاظت از طریق سازماندهی، آموزش تخصصی، تجهیز، هوشمندسازی گشت و پایش و توسعه همکاری با دستگاههای انتظامی و قضایی.
پیشگیری و مقابله با تخریب و قاچاق منابع طبیعی
کنترل زنجیره بهرهبرداری غیرمجاز، مقابله با قاچاق چوب و فرآوردههای جنگلی، تشدید کنترل گلوگاهها و تمرکز بر اقدامات پیشگیرانه بهجای واکنشی.
مدیریت پایدار و اکوسیستمی منابع طبیعی
اجرای طرحهای مدیریت مبتنی بر ظرفیت برد، حفاظت از تنوع زیستی، احیای عرصههای تخریبشده و تطبیق برنامهها با شرایط تغییر اقلیم.
مدیریت بحران و مخاطرات طبیعی
کاهش خطرپذیری عرصهها در برابر حریق، فرسایش خاک، سیلاب، آفات و بیماریها از طریق آمادگی، پایش مستمر و پاسخ سریع.
مشارکت جوامع محلی و بهرهبرداران
تقویت نقش مردم، دهیاریها، شوراهای اسلامی و تشکلهای محلی در حفاظت، نظارت اجتماعی و توسعه معیشتهای سازگار با منابع طبیعی.
توسعه فناوری، پایش هوشمند و دادهمحوری
استفاده از سامانههای نوین پایش، سنجش از دور، GIS و بانکهای اطلاعاتی برای تصمیمگیری دقیق و شفاف.
آموزش، فرهنگسازی و ارتقاء سرمایه اجتماعی
نهادینهسازی فرهنگ حفاظت از منابع طبیعی در جامعه و افزایش آگاهی عمومی نسبت به ارزشهای اقتصادی، زیستمحیطی و امنیتی این عرصهها.
این محورها در مجموع، چارچوب عملیاتی برنامه هفتم برای حفاظت مؤثر، یکپارچه و پایدار از عرصههای منابع طبیعی کشور را شکل میدهند.
ابراهیم پیرزادیان / معاون فنی یگان حفاظت سازمان منابع طبیعی وابخیزداری کشور
دیدگاه تان را بنویسید