ضربان خاموش زمین؛ آب‌های زیرزمینی زیر فشار آلودگی

تهران-ایانا- «آب‌های زیر‌زمینی» ضربان قلب تپنده‌ی کشاورزی، صنعت و تامین آب شرب است و از اعماق زمین امنیت غذایی ما را فراهم می‌کند. دیده نشدن و پنهان بودن این منبع ارزشمند از دیدگان شاید ما را به این خطا بیندازد که کمتر در معرض آلودگی‌ها قرار دارد، اما  خطرات و آلودگی‌ها در عمق زمین هم دست از سر منابع ارزشمند برنمی‌دارد.

کارشناسان، کشاورزی سنتی و مبتنی بر روش‌های منسوخ شده و استفاده بی‌رویه از منابع‌آبی، کود و سموم کشاورزی را در جایگاه یکی از متهمان اصلی قرار پدیده‌ی آلودگی آب‌های زیر زمینی قرار می‌دهند، در اینجاست که پیشروی به سوی کشاورزی پایدار از مدار ضرورت و لزوم خارج و تبدیل به امری حیاتی می‌شود. البته روشن است که انجام این روش نیاز به  ایجاد سیاست‌ها و آموزش‌های لازم، تامین زیرساخت‌ها و حمایت مالی از سوی دولت دارد،  ولی کشاورزان نیز در این میان می‌توانند، با کاستن مقاومت‌ها در پایبندی به روش‌های منسوخ شده، استفاده از کودهای ارگانیک و استفاده نکردن بی‌رویه از سموم کشاورزی در بهبود نسبی شرایط موثر باشند.

 آب‌های زیرزمینی که به سمومی مانند آرنسنیک و نیترات آلوده هستند، برای سلامت انسان پیامد‌های جدی دارد و خطر ابتلا به سرطان، بیماری‌های گوارشی و اختلالات عصبی را افزایش می‌دهد. در بارهای در رسانه‌ها گفته شده که میزان نیترات در آب‌های زیرزمینی تهران در برخی مناطق بالاتر از حد مجاز اعلام شده است، و این موضوع نگرانی‌هایی درباره سلامت عمومی ایجاد کرده است. به گفته‌ی احمدرضا یزدانبخش، استاد دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفت‌وگو با خبرگزاری برنا، براساس بررسی‌های انجام شده مقدار نیترات در 40 درصد منابع آب زیر زمینی به حد ضعیف یعنی به میزان 10 درصد وجود دارد که کیفیت آن در حد خیلی ضعیف پایین می‌آورد. درواقع میانگین نیترات در آب‌های زیر زمینی 30 میلی گرم در لیتر است.

البته آلودگی به سموم کشاورزی تنها عامل تهدیدکننده سلامت ما و این منبع حیات‌بخش  نیست، بلکه برداشت بی‌رویه از آب‌های زیر زمینی مشکلات جدی دیگری مانند فرونشست زمین می‌شود که خود زمینه‌ساز خسارات فراوان به بافت منطقه و زیر ساخت‌ها است.

خبرنگار، صبا طاهری