تأکید پژوهشگران خوزستانی بر استفاده از روش‌های علمی در پرورش گاومیش

کارگاه آموزشی «بهبود مدیریت پرورش گاومیش» با حضور بهاره طاهری دزفولی و عزیز کردونی، پژوهشگران بخش تحقیقات علوم دامی این مرکز در روستای شطیط شهرستان آبادان برگزار شد.
لزوم جلوگیری از هم‌خونی در گله‌های گاومیش
در این برنامه آموزشی، بهاره طاهری دزفولی، پژوهشگر علوم دامی، با هشدار درباره پیامدهای منفی هم‌خونی در گله‌های گاومیش بر لزوم حفظ تنوع ژنتیکی تأکید کرد.
وی تصریح کرد: برای جلوگیری از افت عملکرد تولیدی و حفظ تنوع ژنتیکی، ضروری است که از نرهای گله‌های سایر مناطق در گله خود استفاده کنید.
طاهری دزفولی افزود: این اقدام مدیریتی، راهکاری مؤثر برای پیشگیری از مشکلات ناشی از هم‌خونی و جلوگیری از کاهش تولید شیر و گوشت در گاومیش‌ها است.
مزایای تلقیح مصنوعی در پرورش گاومیش
این پژوهشگر علوم دامی، تلقیح مصنوعی را یکی از راهکارهای مؤثر برای بهبود صفات تولیدی دانست و اظهار داشت: استفاده از این روش علاوه بر بهره‌گیری از نرهای اصلاح‌شده و مرغوب، موجب کاهش هزینه‌های نگهداری دام‌های نر، جلوگیری از انتقال بیماری‌ها و افزایش ایمنی تلیسه‌ها می‌شود.
تأکید بر استفاده از دستگاه شیردوش سیار
طاهری دزفولی با اشاره به اهمیت صرفه‌جویی در زمان و کاهش هزینه‌های کارگری، گفت: استفاده از دستگاه شیردوش سیار تک‌ یا دو واحدی، به‌ویژه برای گاومیش‌های جوان با زایش اول، توصیه می‌شود. 
وی افزود: برای ایجاد سازگاری بهتر، توصیه می‌شود استفاده از دستگاه شیردوش سیار در حضور گوساله و به‌صورت تدریجی آغاز شود.
ضرورت ثبت مشخصات و سوابق تولید شیر
این عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات خوزستان، ثبت دقیق مشخصات و سوابق تولید شیر گاومیش‌ها را اساس هرگونه اقدام مدیریتی و اصلاح نژادی دانست و گفت: «شناسایی و هویت‌بخشی دقیق دام‌ها، امکان انتخاب و حذف علمی آن‌ها را فراهم کرده و مدیریت تغذیه و به‌نژادی را هدفمندتر می‌سازد.
وی توصیه کرد: در صورت شیردوشی دستی، حتماً از سطل‌های مدرج برای اندازه‌گیری و ثبت میزان دقیق تولید شیر استفاده شود.
تشخیص فحلی؛ چالشی مهم در پرورش گاومیش
طاهری دزفولی با بیان اینکه تشخیص فحلی در گاومیش‌ها به دلیل فحلی خاموش و ماهیت فصلی تولیدمثل دشوارتر از گاوهای شیری است، گفت: «تشخیص صحیح فحلی در زمان استفاده از تلقیح مصنوعی، نیازمند مشاهده مداوم گله توسط فردی آگاه و آموزش‌دیده است. 
وی هشدار داد: ناکارآمدی در تشخیص فحلی، موجب افزایش فاصله بین زایش‌ها، کاهش باروری و بروز زیان‌های اقتصادی قابل توجه برای دامدار می‌شود.
وی همچنین به روش‌های مختلف تشخیص فحلی از جمله مشاهده علائم رفتاری، استفاده از نر اخته (تیزر)، ابزارهای نشانه‌گذاری چانه‌ای، رنگ‌آمیزی دم، برچسب و روش همزمان‌سازی فحلی اشاره کرد.
در ادامه، عزیز کردونی از محققان بخش تحقیقات علوم دامی مرکز، به ارائه آموزش‌های کاربردی در زمینه تغذیه علمی گاومیش‌ها پرداخت.
بازنگری در جیره غذایی متداول
کردونی با اشاره به الگوی رایج تغذیه در گله‌های منطقه گفت: گاومیش‌داران عمدتاً از ترکیب محدودی شامل باگاس، سبوس برنج، سبوس گندم و آرد گندم برای تغذیه دام‌های خود استفاده می‌کنند.
تأکید بر محدودیت استفاده از باگاس
این محقق با اشاره به ارزش غذایی پایین باگاس نیشکر اظهار داشت: استفاده از این ماده خوراکی باید در جیره دام‌ها محدود شود، زیرا نقش چندانی در تولید مطلوب شیر و گوشت ندارد.
سیلاژ ذرت؛ راهکاری برای بهبود جیره
وی سیلاژ ذرت را به عنوان راهکاری کلیدی برای بهبود کیفیت جیره غذایی معرفی کرد و گفت: استفاده از سیلاژ ذرت به دلیل دارا بودن انرژی و مواد مغذی بالاتر، می‌تواند به طور چشمگیری در بهبود وضعیت تولید و سلامت دام مؤثر باشد.
تولید سیلاژ در محل برای کاهش هزینه‌ها
کردونی برای مقرون به صرفه کردن استفاده از این خوراک باکیفیت، به دامداران توصیه کرد: به جای خرید سیلاژ بسته‌بندی شده که هزینه بالایی دارد، دامداران می‌توانند با خرید چاپر ذرت، سیلاژ مورد نیاز خود را در محل دامداری تولید کنند.
این محقق با تأکید بر اهمیت تولید سیلاژ با کیفیت، خاطرنشان کرد: «خرید چاپر ذرت در شرایط رطوبتی مناسب (حدود ۷۰ درصد) نکته بسیار مهمی در فرآیند تولید سیلاژ است.
وی در ادامه، به منظور تسهیل این فرآیند برای دامداران، روش‌های تجربی ساده‌ای برای تعیین رطوبت مناسب ذرت جهت سیلو کردن را به صورت عملی آموزش داد.
مقایسه ارزش غذایی سیلاژ ذرت و باگاس
در بخش دیگری از این کارگاه، کردونی با مقایسه علمی ارزش غذایی سیلاژ ذرت و باگاس نیشکر، بر مزیت‌های بارز سیلاژ ذرت تأکید و اظهار کرد: سیلاژ ذرت به‌طور چشمگیری از نظر تأمین انرژی و سایر مواد مغذی برای دام، بر باگاس نیشکر برتری دارد.
وی در تشریح نقش این برتری در عملکرد گله افزود: «جایگزینی باگاس با سیلاژ ذرت در جیره غذایی، منجر به افزایش تولید شیر و گوشت می‌شود.
گفتنی است، این کارگاه آموزشی در قالب برنامه‌های «طرح استمرار انتقال یافته‌های تحقیقاتی» و «جهاد میدانی حل مسئله در مزرعه» و با حضور گاومیش‌داران منطقه در تاریخ بیست و دوم مهر برگزار شد.