گیاهان دارویی؛ موتور محرک اشتغال پایدار در جوامع عشایری

صدیقه یوسف نعنایی روز شنبه در گفتگو با ایانا، با اشاره به وابستگی سنتی معیشت عشایر به دامداری، اظهار داشت: شناسایی و توسعه زمینه‌های اقتصادی جدید برای ایجاد درآمد پایدار و کاهش فشار بر مراتع ضروری است. در این راستا، گیاهان دارویی با توجه به ظرفیت‌های طبیعی مناطق عشایری، فرصتی طلایی برای ایجاد اشتغال، ارزش افزوده و بهبود معیشت به شمار می‌روند.

خوزستان؛ کانون تمرکز عشایر و پتانسیل‌های پنهان

این محقق، استان خوزستان را به دلیل آب و هوای گرم، مهم‌ترین استان قشلاقی کشور خواند و افزود: در فصل قشلاق، این استان پذیرای عشایر شش استان کشور است و به عنوان پرجمعیت‌ترین استان عشایری شناخته می‌شود. مراتع نزدیک به ۲.۵ میلیون هکتاری خوزستان نه تنها تأمین‌کننده علوفه دام هستند، بلکه رویشگاه بیش از ۲۲۰ گونه گیاه دارویی می‌باشند.

یوسف نعنایی با بیان اینکه اداره کل منابع طبیعی خوزستان، سطحی معادل ۵۰,۲۷۱ هکتار از رویشگاه‌های محصولات فرعی را مطالعه کرده است، تصریح کرد: طرح‌های مرتعداری تلفیقی شامل بهره‌برداری از گونه‌های ارزشمندی مانند بابونه، علف گاوزبان، آلوئه‌ورا، مرزه خوزستانی، مریم‌گلی، چای ترش، نعنا فلفلی، رزماری و کرفس است.

ایجاد درآمد جایگزین و کاهش فشار بر مراتع

وی یکی از مهم‌ترین دستاوردهای توسعه گیاهان دارویی را ایجاد منبع درآمدی جایگزین برای عشایر دانست و گفت: این امر به کاهش وابستگی معیشتی به دامداری محض، کاهش فشار بر مراتع از طریق چرای بی‌رویه و در نهایت، حفاظت از اکوسیستم‌های طبیعی منجر می‌شود.

آموزش؛ کلید توسعه عرصه گیاهان دارویی

این پژوهشگر مرکز تحقیقات خوزستان، آموزش کشاورزان و عشایر را کلید توسعه این عرصه خواند و تاکید کرد: از آنجا که بسیاری از بهره‌برداران سنتی و ریسک‌گریز هستند، ایجاد مزارع الگویی و نمایش عینی موفقیت کشت و کار گیاهان دارویی در شرایط محلی، می‌تواند بیشترین تأثیر را در ترغیب آنان داشته باشد.

گیاهان دارویی؛ گزینه‌ای بهینه در شرایط کم‌آبی

یوسف نعنایی با اشاره به بحران کم‌آبی و تغییرات اقلیمی، خاطرنشان کرد: گیاهان دارویی به لحاظ ژنتیکی دارای پتانسیل تحمل بیشتری در برابر تنش کم‌آبی هستند و می‌توانند به عنوان گزینه‌ای بهینه و کم‌نیاز، جایگزین محصولات پرآب‌بر شوند.

وی در پایان با تأکید بر لزوم عزم ملی و سرمایه‌گذاری در آموزش، فناوری و بازاررسانی، گفت: توسعه گیاهان دارویی در جوامع عشایری می‌تواند به عنوان راهبردی برای ایجاد اشتغال پایدار، تنوع بخشی اقتصادی، حفظ منابع طبیعی و افزایش تاب‌آوری در برابر تغییرات اقلیمی عمل کند. تحقق این امر نیازمند برنامه‌ریزی یکپارچه و ایجاد زنجیره ارزش کامل از مزرعه تا صنعت است