محمد کریمی و تجربه‌ای که خاک را زنده کرد
از سایه سنجد تا سلامت انگور؛ روایت یک باغدار
در دل تاکستان‌های سبز روستای داکان، محمد کریمی، باغدار خلاق منطقه، با کاشت درختان سنجد در کنار انگورها، روشی نوین برای مقابله با آفات و حفظ سلامت خاک را تجربه کرده است.
تاکستان-ایانا- آفتاب ظهرگاهی بر فراز روستای داکان پهن شده و نسیم گرم تابستانی میان تاک‌های سبز می‌پیچد. در میان ردیف‌های انگور که خوشه‌های نیمه‌رسیده‌شان از شاخه‌ها آویزان است، درختانی متفاوت خودنمایی می‌کنند؛ سنجدهایی که در امتداد باغ کاشته شده‌اند، اینک میان تاک‌ها قد برافراشته‌اند و حالا به بخشی از هویت مزرعه تبدیل شده‌اند. در اینجا محمد کریمی، باغدار روستای داکان، مسیری متفاوت از همسایگانش را برگزیده است. او در کنار تاک‌های سبز و خوشه‌های در حال رسیدن، ردیف‌هایی از درختان سنجد را نشان می‌دهد؛ درختانی که حالا بخشی جدانشدنی از مزرعه‌اش شده‌اند.
کریمی با لبخندی که نشانه رضایت از نتیجه کارش است، می‌گوید: «پنج سال پیش که چند نهال سنجد در حاشیه‌ی باغ کاشتم، فقط می‌خواستم امتحانی کرده باشم. کسی باور نداشت که این ترکیب ساده، بتواند آفات را کمتر کند. اما امروز می‌بینم خوشه‌های انگورم سالم‌تر از گذشته‌اند و کرم خوشه‌خوار کمتر به سراغشان می‌آید.»
قدم زدن در میان ردیف‌های مزرعه نشان می‌دهد که این تغییر کوچک چه تاثیری داشته است. سنجدها با برگ‌های سبز و پرپشت خود، نه تنها سایه‌ای خنک بر زمین می‌اندازند، بلکه محیطی مناسب برای حضور حشرات مفیدی مثل زنبورها و کفشدوزک‌ها فراهم کرده‌اند. این مهمانان کوچک، حالا بخشی از تیم دفاع طبیعی مزرعه کریمی هستند.
او در حالی که مشتی از خاک باغش را در دست می‌گیرد، ادامه می‌دهد:«سنجد گیاهی مقاوم است، آب کمی می‌خواهد و با هوای خشک تاکستان سازگار است. برگ‌هایش که روی زمین می‌ریزد، خاک را غنی‌تر می‌کند. حتی ریشه‌هایش می‌تواند نیتروژن تثبیت کند و به حاصلخیزی زمین بیفزاید.»
کریمی کمی مکث می‌کند. نگاهش به درختی بلندتر می‌افتد و تأکید می‌کند که تجربه‌اش نسخه‌ای برای کپی‌برداری ساده نیست. او هشدار می‌دهد: «اگر فاصله درختان سنجد با تاک‌ها درست رعایت نشود، ممکن است رقابت برای آب و مواد غذایی بالا بگیرد یا سایه درختان جلوی نور انگورها را بگیرد.»
اکنون، خبر موفقیت او دهان‌به‌دهان میان کشاورزان منطقه پیچیده است. بسیاری از هم‌ولایتی‌هایش برای دیدن این روش تازه به باغش سر زده‌اند و کارشناسان جهاد کشاورزی نیز آن را تأیید کرده‌اند. کارشناسان جهاد کشاورزی نیز می‌گویند آنچه در باغ داکان دیده می‌شود، نمونه‌ای موفق از تلفیق کشت‌ها برای مدیریت طبیعی آفات است؛ راهی برای کاهش مصرف سموم شیمیایی و بازگرداندن بخشی از سلامت به زمین.
حال در روزگاری که کشاورزی ایران با کم‌آبی، فرسایش خاک و مصرف بالای سموم دست و پنجه نرم می‌کند، تجربه محمد کریمی بیش از آنکه تنها یک روش کشاورزی باشد، تصویری است از آینده‌ای ممکن؛ آینده‌ای که در آن کشاورزی پایدار، نه یک شعار، بلکه یک انتخاب عملی برای حفظ خاک، آب و زندگی است.
خبرنگار، صبا طاهری
دیدگاه تان را بنویسید