تخم‌آفتاب گردان؛ برگ طلایی امنیت غذایی
آفتابگردان به‌عنوان دانه‌های روغنی راهبردی در تامین امنیت غذایی ایران نقش مهمی دارند؛ توسعه کشت این محصولات ضمن کاهش وابستگی به واردات، با بهره‌گیری از ظرفیت‌های اقلیمی کشور، می‌تواند تولید داخلی را تقویت و از منابع ارزی حفظ کند.
تهران-ایانا-در میان انبوه بازیگران امنیت غذایی ، شاید کمتر به نقش گل‌های طلایی که زیر آفتاب می‌درخشند توجه کرده باشیم. آفتاب گردان این گیاه زیبا که به خاطر دانه روغنی‌اش شهرت یافته، نقش مهمی در تامین امنیت غذایی ایفا می‌کند.
این دانه ایفاگر نقشی چند جانبه در صنایع غذایی است، چراکه هم جزو تنقلات مغذی شناخته می‌شود و هم به صورت خرد شده به کیک و نان اضافه می‌شود تا ارزش غذایی آن‌ها را بالا ببرند. به‌علاوه در صعنت روغن نیز محبوبیت و درصد مصرف زیادی دارد و کنجاله حاصل از تخم آفتابگردان، پس از استخراج روغن، به‌عنوان یک منبع مفید با میزان پروتئین ۲۰ تا ۴۰ درصدی در جیره غذایی دام و طیور استفاده می‌شود.
عمر این گیاه به صورت طبیعی با شروع فصل سرد سال به پایان می‌رسد و اما چهار فصل بودن اقلیم ایران فرصت کشت پاییزه و حتی زمستانه این گیاه را در برخی از مناطق کشور ویژه جنوب کشور را به ما می‌دهد. مناسب ترین زمان برای کشت زمستانه آفتاب گردان، می‌تواند در شهرهایی مانند جیرفت و کرمان باشد و همچنین در این مناطق، ارقام زودرس مانند شمس، برزگر، های سان ۳۳ و آرماویرسکی برای کشت زمستانه توصیه شده است.
خسرو شهبازی، رئیس جهاد کشاورزی استان آذربایجان غربی در گفت‌وگو با ایرانا بیان کرده که میزان سطح زیر کشت آفتاب گردون، ۲۴ هزار و ۸۰۰ هکتار به کشت آفتابگردان آجیلی و ۲۶۰ هکتار نیز به کشت آفتابگردان روغنی اختصاص یافته است. در کنار آذربایجان غربی استان‌های اردبیل، گلستان، مازندران و شهر خوی نیز به کشت این دانه روغنی می‌‌پردازند.
در دو سال گذشته آماری از میزان واردات دانه آفتاب گردون از سوی گمرک اعلام نشده است، اما میزان واردات کنجاله آفتاب گردان در چهار ماهه سال ۱۴۰۳ به ارزش ۸ میلیون و ۶۹۰ هزار و ۵۸۰ دلار و ۲۶ هزار و ۲۱۶ تن بوده است، و میزان واردات آن نبست به سال گذشته به ترتیب ۴۰ و ۶۶ درصد رشد داشته است.
با توجه به ظرفیت‌های قابل توجه کشت آفتابگردان در مناطق مختلف ایران و نقش چندگانه این محصول در تامین امنیت غذایی و صنایع غذایی، توسعه کشت این دانه روغنی استراتژیک بیش از پیش راهبردی پیدا می‌کند. کاهش وابستگی به واردات کنجاله و دانه آفتابگردان می‌تواند گامی موثر در راستای حفظ منابع ارزی کشور و تقویت تولید داخلی باشد. از سوی دیگر، بهره‌گیری از اقلیم چهار فصل ایران برای کشت پاییزه و زمستانه این محصول، فرصت مناسبی برای افزایش تولید پایدار و حمایت از کشاورزان فراهم می‌کند. در نهایت، با توجه به افزایش چشمگیر واردات کنجاله در سال‌های اخیر، ضرورت برنامه‌ریزی دقیق و سیاست‌گذاری هدفمند برای خودکفایی در این حوزه احساس می‌شود.
خبرنگار، صبا طاهری
دیدگاه تان را بنویسید