رئیس بخش آبیاری و زهکشی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی:
آبیاری هوشمند با کاهش 18 درصدی مصرف آب و افزایش 26 درصد بهره‌وری اجرا شد
تهران- ایانا- رئیس بخش آبیاری و زهکشی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، گفت: طرح ملی توسعه سامانه‌های آبیاری هوشمند، مهم‌ترین و بزرگترین پروژه تحقیقاتی-توسعه‌ای سازمان تات در سال‌های اخیر است که با اجرای آن، مصرف آب در مزارع الگویی ۱۸ درصد کاهش و بهره‌وری آبیاری ۲۶ درصد افزایش یافته است.
بهمن یارقلی در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا با اشاره به اجرای گسترده طرح ملی الگویی توسعه سامانه‌های آبیاری هوشمند در کشور به‌عنوان مهم‌ترین و بزرگترین پروژه تحقیقاتی– توسعه‌ای سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (تات) در سال‌های اخیر، اظهار داشت: این طرح از سال ۱۴۰۰ آغاز شده و با هدف ارتقاء بهره‌وری منابع آب، توسعه پایدار کشاورزی و مشارکت شرکت‌های دانش‌بنیان در حال اجراست.
رئیس بخش آبیاری و زهکشی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی با بیان این‌که آبیاری هوشمند صرفاً جایگزینی نیروی انسانی با اتوماسیون نبوده، بلکه به‌کارگیری دانش و فناوری برای استفاده دقیق از میزان آب در زمان و مکان مناسب است.، افزود: این سامانه‌ها ابزاری مدیریتی برای آگاهی‌بخشی به کشاورزان درباره وضعیت مزرعه، نیاز آبی گیاه و مصرف نهاده‌ها محسوب می‌شود.
یارقلی با اشاره به جریان‌سازی و توسعه سامانه‌های آبیاری هوشمند با مشارکت بخش خصوصی و شرکت‌های دانش‌بنیان به‌عنوان هدف اصلی این طرح، گفت: این برنامه در راستای استفاده بهینه از منابع محدود آب، افزایش بهره‌وری، تسهیل عملیات آبیاری و دستیابی به امنیت غذایی طراحی شده است.
رئیس بخش آبیاری و زهکشی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، با بیان این‌که فاز اول طرح ملی الگویی توسعه سامانه‌های آبیاری هوشمند در سال ۱۴۰۰ در ۱۱ استان کشور و ۲۳ سایت الگویی شامل ۱۰ سایت زراعی و ۱۳ سایت باغی، با وسعت ۱۳۰۰ هکتار اجرا شد، افزود: فاز دوم از مهرماه ۱۴۰۲ آغاز شده و در ۱۰ استان و ۲۶ سایت الگویی شامل ۱۱ سایت زراعی و ۱۵ سایت باغی، با وسعت ۱۶۰۰ هکتار در حال اجراست.
وی ادامه داد: در فاز دوم حدود هشت شرکت دانش‌بنیان با تخصص در حوزه آبیاری هوشمند مشارکت دارند و هر کدام از این شرکت‌ها فناوری اختصاصی خود را در بیش از ۷۰۰۰ هکتار پایلوت پیاده‌سازی کرده و سامانه‌های آن‌ها تحت نظارت موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی در حال پایش، ارزیابی و ارتقاء است.
یارقلی با اشاره به این‌که در مجموع طی سه سال گذشته و در قالب دو فاز اجرایی، بیش از ۱۰ هزار هکتار از اراضی زراعی و باغی کشور تحت پوشش سامانه‌های آبیاری هوشمند قرار گرفته است؛ افزود: طبق برنامه‌ریزی به عمل آمده با ارتقاء سامانه‌ها و فراهم‌سازی الزامات فنی، نهادی و آموزشی، این سطح به‌صورت تصاعدی افزایش یافته و در آینده‌ای نزدیک بخش قابل توجهی از اراضی کشاورزی کشور به این فناوری مجهز خواهند شد.
وی خاطرنشان کرد: اجرای آبیاری هوشمند نیازمند طراحی و بهره‌برداری صحیح از سامانه‌های آبیاری، مشارکت فعال کشاورزان، آشنایی آنان با ابزارهای دیجیتال، دسترسی به اینترنت، وجود اطلاعات دقیق از خاک و آب مزرعه، برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی و تأمین تجهیزات مورد نیاز مانند شیرهای کنترل حجمی، سنسورهای رطوبتی و ایستگاه‌های هواشناسی است.
این عضو هیأت علمی سازمان تات با بیان این‌که بر اساس نتایج حاصل از فاز اول، اجرای سامانه‌های آبیاری هوشمند در مزارع و باغات الگویی منجر به کاهش ۱۸ درصدی مصرف آب و افزایش ۲۶ درصدی بهره‌وری آبیاری نسبت به شرایط شاهد شده است؛ گفت: همچنین ورود حدود ۱۰ شرکت دانش‌بنیان به عرصه طراحی و اجرای سامانه‌های آبیاری هوشمند، زمینه‌ساز توسعه فناوری‌های بومی و افزایش ظرفیت ملی در این حوزه شده است.
یارقلی با اشاره به وابستگی کشاورزان به یارانه‌های دولتی، کمبود شرکت‌های متخصص، محدودیت تجهیزات و کمبود اعتبارات به‌عنوان چالش‌های مهم توسعه آبیاری هوشمند در کشور، تأکید کرد: برای رفع این چالش‌ها، راهکارهایی چون آموزش گسترده، اجرای طرح‌های تحقیقی-ترویجی، ایجاد انگیزه در کشاورزان و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و تولیدکنندگان تجهیزات موثر است.
رئیس بخش آبیاری و زهکشی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، خاطرنشان کرد: در راستای جلب مشارکت کشاورزان، برنامه‌های آموزشی متنوعی شامل آموزش‌های فنی، اجتماعی و اقتصادی در سطوح مختلف طراحی شده که مخاطبان آن کشاورزان، مهندسین مشاور و مدیران اجرایی هستند.
خبرنگار: شهرزاد مکسعودی
دیدگاه تان را بنویسید