معاون تولید فرآورده‌های بیولوژیک موسسه رازی:
واکسن‌های ایرانی آبزیان پنج برابر ارزان‌تر از نمونه‌های وارداتی/ آماده صادرات هستیم
تهران- ایانا- معاون تولید فرآورده‌های بیولوژیک موسسه رازی، گفت: واکسن‌های آبزیان تولید داخل به دلیل استفاده از جدایه‌های بومی، اثربخشی بیشتری نسبت به نمونه‌های وارداتی دارند و با قیمتی دست‌کم یک‌پنجم واکسن خارجی، می‌توانند نیاز کشور را تأمین کنند.
مجتبی محرمی در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایانا با اشاره به این‌که مواد غذایی حاصل از آبزیان یکی از منابع مهم و با کیفیت برای تأمین نیازهای تغذیه‌ای انسان بوده و سهم این بخش در تأمین پروتئین حیوانی به‌طور پیوسته در حال افزایش است؛ افزود: آبزی‌پروری سریع‌تر از سایر بخش‌های تولیدکننده مواد غذایی رشد کرده و امروزه با محدود شدن منابع صیادی، بیش از ۵۵ درصد از مصرف جهانی محصولات آبزیان از طریق آبزی‌پروری به دست می‌آید.
معاون تولید فرآورده‌های بیولوژیک موسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی به توسعه روزافزون آبزی‌پروری و در عین حال افزایش خطر گسترش بیماری‌های آبزیان به دلیل رشد تجارت بین‌المللی و نیز جابه‌جایی‌های داخلی آبزیان زنده و محصولات آنها اشاره کرد و گفت: لزوم افزایش بهره‌وری در این صنعت ایجاب می‌کند که توان و آمادگی برای مقابله با بیماری‌ها بیش از پیش تقویت شود؛ در مدیریت بیماری‌های آبزیان، اصل پیشگیری همواره به عنوان یک اولویت اصلی شناخته می‌شود.
محرمی اظهار داشت: برخلاف حوزه درمان در انسان و سایر حیوانات، صنعت آبزی‌پروری با محدودیت دارو مواجه بوده و تنها تعداد اندکی داروی مجاز برای استفاده در این بخش وجود دارد و این محدودیت باعث شده بهره‌برداران بیشتر به روش‌های پیشگیری بیندیشند؛ روش‌هایی که عمدتاً در دو حوزه انتخاب صحیح جایگاه پرورش و مدیریت بهداشتی قرار می‌گیرد.
وی با بیان این‌که آبزیان از محیط پیرامون اثرپذیری بالایی داشته، کنترل شرایط در مزارع و استخرهای باز دشوار بوده و استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها و کنترل باقی‌مانده آنها در گوشت ماهی با قوانین سختگیرانه همراه است؛ افزود: این عوامل موجب افزایش تقاضا برای واکسن و واکسیناسیون به‌عنوان اصلی‌ترین راهکار پیشگیری از رخداد بیماری‌های عفونی شده است.
محرمی ادامه داد: واکسن به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای مقابله با عوامل بیماری‌زا، جایگاهی ویژه دارد و کاربرد صحیح و ایمن آن به‌ویژه در ترکیب با عوامل ضروری چون استفاده از بچه‌ماهی با کیفیت، تغذیه مناسب، مدیریت بهداشتی و روش‌های بهینه مزرعه‌داری و پرورش، می‌تواند به شکل چشمگیری در پیشگیری و کنترل بیماری‌ها و در نهایت افزایش نرخ بقا و سودآوری در حوزه پرورش آبزیان نقش‌آفرین باشد.
وی خاطرنشان کرد: ضرورت اجرای برنامه واکسیناسیون در پرورش آبزیان بر اهمیت اصل پیشگیری در مدیریت بیماری‌ها، مشکلات درمانی در محیط‌های باز، پیامدهای ناشی از مصرف نادرست و بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها، جلوگیری از اثرات نامطلوب زیست‌محیطی و همچنین افزایش بهره‌وری در هزینه‌های تولید استوار است.
معاون تولید فرآورده‌های بیولوژیک موسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی با اشاره به این‌که تحقیقات در زمینه واکسن‌های آبزیان در ایران از سال ۱۳۸۴ و به درخواست اداره‌کل شیلات استان فارس آغاز شد؛ افزود: در همین راستا با همکاری دانشکده دامپزشکی شیراز، اداره‌کل دامپزشکی فارس، اداره‌کل شیلات فارس و موسسه رازی شیراز، تلاش‌ها برای ساخت واکسن بیماری استرپتوکوکوس در ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان آغاز و در نهایت در سال ۱۳۹۱ واکسن لاکتوکوکوزیس برای این گونه ماهی موفق به اخذ پروانه ساخت از سازمان دامپزشکی کشور شد.
محرمی با بیان این‌که بنا به درخواست سازمان دامپزشکی کل کشور در سال ۱۴۰۱ فعالیت‌ها برای تولید پنج نوع واکسن دیگر آغاز شد؛ اظهار داشت: در این مسیر موسسه رازی شیراز ضمن انجام فعالیت‌های تحقیقاتی گسترده، واکسن‌های اتوژن (خودزاد) دوگانه و سه‌گانه باکتریایی را برای ماهیان قزل‌آلا و باس دریایی طراحی و ارائه کرد و با امضای تفاهم‌نامه با مراکز تحقیقاتی دیگر از جمله پژوهشکده‌های آبزی‌پروری جنوب و اکولوژی دریای خزر، دامنه تحقیقات را گسترش داد؛ افزون بر این طراحی واکسن برای صنعت پرورش میگو نیز در حال انجام است.
وی گفت: موسسه رازی شیراز هم‌اکنون در زمینه بیماری‌های باکتریایی ماهیان سردآبی و گرم‌آبی از جمله لاکتوکوکوزیس، استرپتوکوکوزیس و ویبریو تحقیق و فعالیت کرده واکسن‌هایی به صورت تک‌ظرفیتی و چندظرفیتی در دو شکل غوطه‌وری و تزریقی تولید می‌کند؛ این موسسه قادر است بر اساس نیاز سازمان دامپزشکی کشور، نیاز داخلی به این واکسن‌ها را تأمین کند.
معاون تولید فرآورده‌های بیولوژیک موسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی با بیان این‌که به دلیل استفاده از جدایه‌های داخلی (میکروب‌های بیماری‌زایی که از محیط‌های پرورش آبزی در ایران جدا و شناسایی شده‌اند)، واکسن‌های تولید داخل اثربخشی بیشتری نسبت به واکسن‌های وارداتی دارند؛ خاطرنشان کرد: در مجموع در صورت وجود واکسن مشابه خارجی، قیمت واکسن تولید داخل حداقل یک‌پنجم آن و مقرون به‌صرفه‌تر خواهد بود.
محرمی با اشاره به ظرفیت صادرات واکسن‌های ایرانی، کشورهای اوراسیا و حاشیه خلیج فارس را بازارهای بالقوه مناسبی دانست و اظهار داشت: در این زمینه بازدیدها و درخواست‌های متعددی صورت گرفته است؛ به‌عنوان مثال در بازدید اخیر هیأتی از کشور ازبکستان از پروژه‌های تحقیقاتی موسسه رازی، تمایل زیادی برای همکاری‌های مشترک و دریافت واکسن ایرانی از سوی آنها ابراز شد.
وی در عین حال مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی تولید واکسن‌های آبزیان را در کشور عدم حمایت کافی از تولیدات داخلی و نبود برنامه مدون واکسیناسیون در صنعت آبزی‌پروری مشابه بخش دام و طیور عنوان و تأکید کرد: رفع این کاستی‌ها می‌تواند به توسعه صنعت آبزی‌پروری و افزایش ضریب امنیت غذایی کشور کمک کند.
خبرنگار: شهرزاد مسعودی
دیدگاه تان را بنویسید