جو جا دارد ولی دل کشاورز با گندم است

علیرضا نیکویی در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایانا  با اشاره به این‌که در برنامه الگوی کشت و بر اساس سند امنیت غذایی ابلاغ شده، قرار بر کاهش به‌ مرور سطح زیرکشت گندم است؛ افزود: این کاهش سطح زیرکشت باید از طریق جبران خلا عملکرد محقق شود تا تولید مورد نیاز کشور حفظ شود.

مدیرکل دفتر امور اقتصادی سازمان تات و مسئول تدوین الگوی کشت ملی با بیان این‌که میانگین سطح زیرکشت گندم آبی در سال‌های گذشته حدود دو میلیون هکتار بوده که در افق ۱۴۱۱ این سطح باید به حدود ۱/۴ میلیون هکتار در اراضی دارای تناسب لازم برای کشت گندم کاهش یابد؛ گفت: در عین حال، متوسط عملکردی که در حال حاضر حدود ۴ تا ۴/۲ تن در هکتار است، باید به ۵/۷ تن افزایش یابد.

نیکویی با اشاره به این‌که در برنامه، عکس سیاست کشت گندم برای جو پیش‌بینی شده است؛ اظهار داشت: به دلیل پتانسیل بالای تولید جو در کشور و نیاز ناشی از واردات این محصول، قرار بر افزایش سطح زیرکشت آن از حدود ۶۰۰ هزار هکتار به ۸۴۰ هزار هکتار بوده است.

وی افزود: در برنامه سالیانه الگوی کشت نیز این روند لحاظ شده و کاهش سطح گندم همراه با افزایش سطح زیرکشت جو و دانه‌های روغنی در دستور کار بوده است.

نیکویی ادامه داد: آنچه در واقعیت اتفاق افتاده، برخلاف برنامه‌ها بوده است؛ به دلیل شرایط نامتعادل حمایتی از محصولات، کشاورزان تمایل کمتری به کشت جو و علاقه بیشتری به کشت گندم داشته‌اند که این مسئله باعث شد الگوی کشت عملاً پس زده شود و سیاست‌هایی که در این حوزه اتخاذ شده، تأثیر منفی بر اجرای دقیق الگو گذاشته‌ است.

مدیرکل دفتر امور اقتصادی سازمان و مسئول تدوین الگوی کشت ملی با اشاره به اهمیت قیمت تضمینی در ترغیب کشاورزان اظهار داشت: اعتقاد بر این است که قیمت تضمینی جو باید حداکثر ۲۰ تا ۲۵ درصد کمتر از قیمت تضمینی گندم باشد و این در حالی‌است که اکنون قیمت تضمینی گندم بیش از ۲۰ هزار تومان بوده و این نرخ برای جو حدود ۱۳ هزار و ۵۰۰ تومان تعیین شده است.

وی افزود: از سوی دیگر، واردات جو با ارز ترجیحی باعث کاهش قیمت این محصول در بازار حتی کم‌تر از قیمت تضمینی آن شده و به همین دلیل کشاورزان انگیزه‌ای برای تولید جو نداشته و این موضوع منجر به کاهش سطح زیرکشت آن شده است.

نیکویی تأکید کرد: همچنان برنامه تقویت سطح زیرکشت جو و تعدیل سطح زیرکشت گندم با حفظ میزان تولید پابرجا است؛ اما سیاست‌های متناقض و حمایت‌های ناکافی مانع از تحقق این اهداف شده‌ است.

نیکویی اظهار داشت: کشاورزان از گذشته با کشت هر دو محصول آشنا بوده و لازم است سیاست‌های بازرگانی و حمایتی در داخل بخش کشاورزی به‌درستی تنظیم شود.

وی مثال زد:  خرید گندم تضمینی بوده، کود مناسب برای کاشت آن تأمین شده و دارای قیمت مشخص است؛ در صورتی‌که کشت جو چنین مزایایی نداشته و در حوزه سیاست‌گذاری توجه بیشتری می‌طلبد.

وی با تأکید بر این‌که تحقق اهداف برنامه الگوی کشت، به‌ویژه در زمینه توسعه کشت جو، نیازمند هماهنگی مؤثرتر سیاست‌های حمایتی، قیمتی و بازرگانی در وزارت جهاد کشاورزی است؛ افزود: اکنون بخشی از اراضی زیر کشت گندم کشور از نظر ویژگی‌های خاک و اقلیم، تناسب بیشتری با کشت جو دارد و باید در سیاست‌گذاری‌ها به این ظرفیت مغفول توجه شود.

خبرنگار: شهرزاد مسعودی