بحران‌ها را با روایت اول، کنشگری فعال و رسانه‌های محلی مدیریت کنید

به گزارش خبرنگار ایانا؛ اکبر نصراللهی، روز شنبه ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ در نخستین اجلاس روابط عمومی‌های وزارت جهاد کشاورزی که در مرکز آموزش عالی امام خمینی (ره)  برگزار شد، با اشاره به نقش محوری رسانه‌ها در مدیریت بحران، بیان داشت: بحران‌ها در کشور ما بیشتر قابل پیش‌بینی هستند ولی چون آمادگی لازم در شرایط عادی وجود ندارد، به بحران‌های غیرقابل کنترل تبدیل می‌شوند.

رئیس‌ دانشکدگان‌ هنر‌و‌رسانه دانشگاه آزاد اسلامی با انتقاد از نگاه تک‌مرحله‌ای برخی مدیران به بحران، عنوان کرد: بحران سه مرحله دارد؛ قبل، حین و بعد از بحران. 

وی ادامه داد: بسیاری از وعده‌ها در زمان بحران داده می‌شود ولی پیگیری لازم برای رفع آن‌ها پس از بحران انجام نمی‌شود. اگر از تجربه بحران‌های گذشته استفاده نکنیم، با همان خطاها در آینده دوباره مواجه خواهیم شد.

نصراللهی با اشاره به اهمیت روایت اول، افزود: روایت اول، به معنای روایت شتاب‌زده نیست بلکه روایت به‌موقع است. 

این استاد دانشگاه در حوزه ارتباطات با بیان اینکه در عصر ارتباط جمعی شخصی، هر فرد تولیدکننده محتواست و نمی‌توان منتظر نشست تا بحران بگذرد و سپس اطلاع‌رسانی کرد، شرح داد: روایت برتر و صحیح باید سریع و مستند ارائه شود.

وی ضمن بیان ضرورت استفاده از رسانه‌های محلی و ظرفیت‌های بومی مانند مساجد، دهیاری‌ها، ائمه جمعه، بسیج و ریش‌سفیدان در اطلاع‌رسانی به کشاورزان، اظهار داشت: برخی رسانه‌ها امکان ارتباط مؤثر با کشاورزان را ندارند، اما رسانه‌های محلی می‌توانند با زبان و فرهنگ منطقه پیام‌ها را منتقل کنند.

وی با تأکید بر اینکه در زمان بحران، روابط عمومی‌ها باید سریعاً تجهیزات لازم برای خبرنگاران فراهم کرده و اطلاعات دقیق در اختیار آنان قرار دهند، مطرح کرد: خبرنگار بدون اطلاعات دقیق، دچار خطا می‌شود و انتشار اطلاعات نادرست بحران را تشدید می‌کند.

نصراللهی از تعارض اطلاعات به عنوان یکی از بحران‌های رایج رسانه‌ای یاد کرد و گفت: در برخی بحران‌ها تا ۳۰ نوع تعارض در اطلاع‌رسانی شناسایی شده است. این به دلیل سخنگویان متعدد و غیررسمی است، سخنگو باید مشخص، واحد و در دسترس تمام رسانه‌ها، و نه فقط رسانه‌های رسمی باشد.

رئیس‌ دانشکدگان‌ هنر‌و‌رسانه دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه مدیریت رسانه‌ای بحران بدون مشارکت فعال و استفاده از ظرفیت فضای مجازی ممکن نیست، توضیح داد: در برخی بحران‌ها، کانال‌های تلگرامی یا صفحات اینستاگرامی مخاطب بیشتری از رسانه ملی دارند. چرا این ظرفیت را نادیده بگیریم؟

وی افزود: بحران‌های کشاورزی مانند ریزگردها، خشکسالی، سرمازدگی و آفات محصول، نوظهور نیستند بلکه از دهه‌های قبل وجود داشته‌اند اما به‌دلیل بی‌توجهی ساختاری به آن‌ها، به بحران بدل شده‌اند. بازآرایی ساختار اطلاع‌رسانی در وزارت جهاد کشاورزی ضروری است.

این استاد ارتباطات راهبرد اصلی روابط عمومی در شرایط فعلی را «کنشگری فعال» دانست و افزود: به جای واکنش سریع که یک راهبرد پسینی است، باید با پایش مستمر، آموزش، برنامه‌ریزی و روایت‌گری پیشگیرانه وارد عمل شد.

نصراللهی پیشنهاد کرد که روابط عمومی‌های وزارت جهاد کشاورزی با تهیه لیست بحران‌های محتمل، طراحی سناریوهای دقیق، تولید محتوای مستند و آموزش رسانه‌ای به مدیران و کارشناسان، مسیر جدیدی در مدیریت افکار عمومی بحران‌ها ایجاد کنند و از تجربه بحران‌های گذشته برای ساخت آینده‌ای امن‌تر بهره ببرند.

خبرنگار: فرناز فتحی