فناوری‌های نوین؛ حلقه گم‌شده بخش کشاورزی

تهران-ایانا- امروز در شرایطی که کشور یک روز با بحران آب، روز دیگر خشکسالی و روز دیگر تغییرات اقلیمی روبه‌روست، کشاورزی برای بقا می‌جنگد. و در حالی که کشاورزی در سایر نقاط جهان با سرعتی شگفت‌انگیز پیش به سوی کشاورزی هوشمند و استفاده از فناوری‌های نوین پیش می‌رود، کشاوزی ما همچنان اسیر روش‌های قدیمی و حتی منسوخ شده‌ مانده و فناوری‌های جدید هنوز جایگاه خود را به درستی پیدا نکرده‌ است. از میان بردن این خلاء فناوری بیش از هر زمان دیگری اکنون لازم است؛ چراکه که استفاده از فناوری‌های نوین نه تنها به ما در مدیریت منابع و افزایش بهره‌وری مدد می‌رساند بلکه می‌تواند موتور محرک تامین امنیت غذایی هم باشد.

استفاده از فناوری‌های نوین برگ برنده دستان کشاورز نیز هست. به این دلیل که این سیستم‌ها به کشاورزان کمک می‌کند با اطلاعات دقیق و به‌موقع، تصمیمات بهتری بگیرند و از این طریق، ضمن کاهش هزینه‌ها، تولید خود را در بلندمدت پایدار نگه دارند.

این فناوری‌ها به مجموعه‌ای از ابزارها، روش‌ها و سیستم‌های مدرن  گفته می‌شود که با بهره‌گیری از دانش روز، به بهبود فرایند کاشت، داشت و برداشت محصولات کمک می‌کند و شامل حوزه‌هایی مانند اینترنت اشیا، هوش مصنوعی، رباتیک، بیوتکنولوژی و سیستم‌های نوین آبیاری می‌شود. همچنین استفاده از فناوری‌ها، منجر به افزایش سرعت و دقت در کلیه مراحل تولید محصولات کشاورزی می‌شود.

در روش‌های سنتی، کشاورزان بیش از هر چیز به تجربه شخصی و دانش بومی متکی هستند؛ در حالی‌که در روش‌های مدرن، داده‌ها و ابزارهای تحلیلی جایگزین حدس‌وگمان و روش‌های آزمون‌وخطا شده‌اند. با ورود فناوری‌های دیجیتال به مزارع، فرایندهای کشاورزی از یک فعالیت تجربی، به یک فعالیت سیستمی  تبدیل شده است.

گفتنی است کشاورزی ایران به‌دلیل تنوع اقلیمی و پتانسیل بالای تولید، بستر مناسبی برای رشد فناوری‌های نوین محسوب می‌شود، اما پرواضح است که موانع بسیاری گریبان‌گیر بخش کشاورزی ایران برای رسیدن به کشاورزی هوشمند و استفاده از فناوری های نوین است. که از میان انبوه این موانع می‌توانیم به این موارد اشاره کنیم که پیاده‌سازی سیستم‌های هوشمند و تجهیزات مدرن، نیازمند سرمایه‌گذاری‌های اولیه سنگینی است که برای بسیاری از کشاورزان کوچک و متوسط، دشوار یا غیرممکن است. همچنین در دسترس نبودن پایدار به اینترنت پرسرعت در مناطق روستایی و کمبود متخصصین حوزه فناوری اطلاعات، روند دیجیتالی‌شدن کشاورزی را کند می‌کند. درعین حال، زیرساخت‌های مخابراتی و لجستیکی ضعیف در برخی مناطق ایران، مانع از پیاده‌سازی جامع سیستم‌های هوشمند می‌شود.

  بسیاری از کشاورزان، به‌دلیل آشنایی نداشتن با مزایای فناوری‌های نوین یا ترس از خطرپذیری و هزینه‌های بالا، در پذیرش روش‌های جدید مقاومت می‌کنند. در این میان، دولت و بخش خصوصی نقشی کلیدی دارند تا با ایجاد بسترهای حمایتی و زیرساختی، زمینه را برای پذیرش و گسترش فناوری فراهم کنند. سرمایه‌گذاری در بخش تحقیقات و آموزش کشاورزان، به‌عنوان مهم‌ترین اقدام، می‌تواند مسیر ایران را به‌سوی کشاورزی پایدار و فناورانه هموار سازد.

خبرنگار، صبا طاهری