پسماندهای کشاورزی، منابع ارزشمند برای خاک، سوخت و صنعت

وقتی درباره کشاورزی حرف میزنیم، اغلب به گندمهای طلایی، شالیزارهای سرسبز و باغهای پربار فکر میکنیم. اما چیزی که معمولاً نادیده گرفته میشود، چیزی است که بعد از برداشت باقی میماند: پسماندها. کوههایی از ساقه، برگ، پوست، ریشه و ضایعات حاصل از فرآوری که بسیاری آن را بیارزش میدانند و در بهترین حالت آنها را میسوزانند تا از شرشان خلاص شوند. اما آیا ممکن است همین ضایعات بیارزش، کلید طلایی آیندهای پایدار و ثروتآفرین باشند؟
تهران - ایانا - امروزه، نگاه به پسماندهای کشاورزی دیگر مانند گذشته نیست. این ضایعات نه فقط مشکل نیستند، بلکه میتوانند بخشی از راهحل باشند. جایی که علم، فناوری و کمی خلاقیت وارد میدان میشود، پسماندها به منابع باارزشی تبدیل میشوند: از خاک تا سوخت و حتی صنعت.
برای نمونه، فرآیند کمپوستسازی پسماندهای گیاهی را به کودهای آلی زنده تبدیل میکند، چیزی که خاک تشنه کشاورزی امروز به شدت به آن نیاز دارد. این کودها ارزانتر از نمونههای شیمیاییاند، اثرات مخرب محیطزیستی ندارند و در درازمدت ساختار خاک را بهبود میبخشند. اما این فقط یک بُعد ماجراست.
در آزمایشگاهها و مزارع پیشرو، پسماندها به سوخت زیستی تبدیل میشوند. از دل همین برگها و پوستها، بیوگاز تولید میشود؛ منبعی از انرژی پاک که نه تنها جایگزین سوختهای فسیلی است، بلکه میتواند برق، گرما و حتی سوخت وسایل نقلیه را تأمین کند. برخی از این پسماندها نیز با پردازش بیشتر، به مواد اولیهای برای تولید پلاستیکهای زیستتجزیهپذیر یا خوراک دام تبدیل میشوند.
اهمیت ماجرا آنجاست که این نوع بهرهبرداری از پسماند، نه فقط برای محیط زیست مفید است، بلکه سودآور نیز هست. کشاورزی سنتی، در مواجهه با بحرانهایی مثل تغییر اقلیم، کاهش منابع آب و فرسایش خاک، نیاز به بازنگری دارد. اقتصاد پسماند، بهویژه در کشاورزی، به عنوان یکی از پایههای اقتصاد چرخشی، فرصتی کمنظیر برای احیای منابع و ایجاد اشتغال در مناطق روستایی به شمار میآید.
پسماندهای کشاورزی دیگر نباید به چشم زباله دیده شوند. آنها در واقع میراث خاموشیاند که اگر به اهمیتشان پی ببریم، میتوانیم آنها را به نفع زمین، اقتصاد، و نسلهای آینده به کار بگیریم . مسأله فقط جمعآوری یا امحای این پسماندها نیست؛ بلکه مسأله این است که بتوانیم آنها را مدیریت کنیم، و به چرخه زندگی بازگردانیم. این یعنی پسماند، دیگر پایان ماجرا نیست، بلکه شروع یک مسیر جدید است.
خبرنگار، صباطاهری
دیدگاه تان را بنویسید