راهکارهای افزایش بهره‌وری در اراضی دیم استان کرمانشاه
تهران- ایانا- استان کرمانشاه یکی از قطب‌های مهم کشاورزی دیم کشور است، اما در سال‌های اخیر کاهش بارندگی و افزایش خشکسالی موجب افت بهره‌وری و کاهش درآمد کشاورزان شده است.
حدود ۷۷ درصد اراضی کشاورزی استان دیم بوده و بهره‌وری پایین این اراضی سبب شده میانگین درآمد کشاورزان کرمانشاه حدود ۲۹ میلیون تومان کمتر از میانگین کشوری باشد که قطعا این فاصله میانگین در اراضی دیم و آبی ،باغات و ...لحاظ شده و اگر تنها بحث اراضی دیم مد نظر باشد این فاصله درآمدی بیش از ۲۹ میلیون تومان محسوب می گردد.
برای بهبود این وضعیت، مجموعه‌ای از راهکارهای علمی و اجرایی در چند محور اصلی پیشنهاد می‌شود:
۱. ترویج بذرهای جدید مقاوم به خشکی، آفات و بیماری‌ها
به‌کارگیری بذرهای اصلاح‌شده و سازگار با شرایط اقلیمی استان، نقش مهمی در افزایش عملکرد محصولات دیم دارد. این بذرها با مقاومت بالا در برابر کم‌آبی، آفات و بیماری‌های رایج، موجب پایداری تولید، کاهش ریسک و افزایش عملکرد مزارع در شرایط اقلیمی متغیر می‌شوند.
۲. اصلاح الگوی کشت و توسعه کشت‌های جایگزین پربازده
جایگزینی محصولات پر آب‌بر با گونه‌های اقتصادی و مقاوم نظیر زعفران، پسته، بادام، گیاهان دارویی و معطر از جمله آنغوزه، زیره سبز، زیره سیاه و گل محمدی که خاستگاه طبیعی آن‌ها اراضی دیم استان است، علاوه بر صرفه‌جویی در منابع آب، موجب افزایش بهره‌وری اقتصادی و تنوع تولید در مزارع می‌شود.
۳. بهره‌گیری از مدیریت هوشمند و مکانیزاسیون
استفاده از فناوری‌هایی چون سامانه‌های دیجیتال، سنسورهای مزرعه و ماشین‌آلات GPSدار، موجب کاهش هزینه‌ها و بهبود ۳۰ درصدی بهره‌وری آب و کود شده است.
۴. مدیریت پایدار منابع آب و خاک
به‌کارگیری روش‌هایی مانند کشاورزی حفاظتی، بی‌خاک‌ورزی و ایجاد بانکت‌ها برای ذخیره روان‌آب، رطوبت خاک را حفظ و تاب‌آوری مزارع را افزایش می‌دهد.
۵. آموزش، ترویج و توسعه صنایع تبدیلی
آموزش کشاورزان، ترویج کشاورزی هوشمند و ایجاد واحدهای فرآوری و بسته‌بندی نخود، غلات و محصولات دیم، از خام‌فروشی جلوگیری کرده و ارزش افزوده تولیدات کشاورزی را افزایش می‌دهد.
پس از عملیاتی شدن طرح جهش تولید در دیمزارها و از سال زراعی جاری با اجرای طرح پایداری تولید در دیمزارها و حرکت به سوی کشاورزی دانش‌بنیان، کرمانشاه می‌تواند از کشاورزی سنتی به کشاورزی نوین و اقتصادی گذر کند و به الگوی ملی بهره‌وری در اراضی دیم کشور تبدیل شود به گونه ای که با افزایش بهره وری در اراضی زراعی و باغی بویژه در اراضی دیم بتواند فاصله در آمد سرانه کشاورزان استان را نسبت به میانگین کشوری به نحو شایسته ای ارتقاء دهد.
در این راستا بی گمان یکی از فاکتورهای اساسی پایداری تولید و تحقق خودکفایی ،از دریچه کشاورزی اقتصادی و دانش بنیان و افزایش بهره وری در اراضی دیم می گذرد .
افشین شورچه | رییس اداره روابط عمومی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه
دیدگاه تان را بنویسید