ریه‌های تنفسی کشور در خطر؛ هشدار درباره تجزیه سازمان منابع طبیعی

سکوت، بی‌تفاوتی و عقب‌نشینی در قبال مصوبات شورای عالی اداری در خصوص انحلال یا تضعیف ساختاری سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، به ویژه با توسل به عناوینی فریبنده همچون «کوچک‌سازی و چابک‌سازی»، نه تنها یک خطای راهبردی و بی‌تدبیری محض، بلکه مصداق بارز و غیرقابل بخشش خیانت به انفال الهی و حقوق عمومی ملت ایران است که پیامدهای فاجعه‌بار و جبران‌ناپذیری را در پی خواهد داشت. این سازمان، به مثابه دژبان و حافظ اصلی ریه‌های تنفسی کشور، سفره‌های آب زیرزمینی، خاک حاصلخیز و تنوع زیستی بی‌بدیل ایران، وظیفه‌ای ملی، شرعی و انسانی بر عهده دارد که هیچ نهاد دیگری قادر به ایفا و جایگزینی آن نیست.

این «کوچک‌سازی» در واقع «کوچک‌سازی» سرنوشت محیط زیست و آینده سرزمین ماست. انحلال یا تجزیه این سازمان، به معنای برداشتن موانع قانونی و نظارتی از سر راه سودجویان، زمین‌خواران و غارتگران منابع طبیعی است که در کمین نشسته‌اند تا با کوچک‌ترین فرصت، به جان جنگل‌ها، مراتع، کوهستان‌ها، بیابان‌ها و تالاب‌های کشور بیفتند.

این اقدام نه تنها مغایر با اصول متعدد قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در باب حفظ محیط زیست و انفال است، بلکه ناقض قوانین بالادستی متعدد نظیر قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع نیز محسوب می‌شود. پیامدهای این تصمیم نابخردانه، صرفاً در حوزه زیست‌محیطی خلاصه نمی‌شود؛ تخریب منابع طبیعی، تشدید فرسایش خاک، بیابان‌زایی گسترده، کاهش نفوذ آب به سفره‌های زیرزمینی و بحران‌های آبی عمیق‌تر، افزایش وقوع سیلاب‌های خانمان‌برانداز و از بین رفتن اقلیم‌های متنوع زیستی، به طور مستقیم امنیت غذایی، سلامت و معیشت میلیون‌ها ایرانی، به ویژه جوامع محلی وابسته به این منابع را به خطر می‌اندازد.

علاوه بر این، با از دست رفتن سرمایه‌های طبیعی، اقتصاد ملی متحمل خسارات سنگین و جبران‌ناپذیری خواهد شد که بازسازی آن در آینده، نیازمند صرف هزینه‌های نجومی و زمان طولانی است. این تضعیف، به منزله نادیده گرفتن تعهدات بین‌المللی ایران در قبال کنوانسیون‌های جهانی حفاظت از محیط زیست و تنوع زیستی نیز تلقی می‌شود که می‌تواند به اعتبار و جایگاه کشور در مجامع بین‌المللی خدشه وارد کند. هرگونه تلاشی برای تضعیف این سازمان، خواه از سر بی‌تدبیری باشد یا تحت تأثیر منافع خاص گروه‌ها و افراد ذی‌نفوذ که زیر لوای شعارهای به ظاهر توسعه‌محور، به دنبال منافع شخصی هستند، در نهایت به ضرر منافع عمومی و آتیه فرزندان این سرزمین خواهد بود.

از این رو هوشیاری و واکنش قاطعانه از سوی همه دلسوزان کشور، اساتید دانشگاه، متخصصان محیط زیست، رسانه‌ها، نمایندگان مجلس و آحاد مردم، تشکل‌های مردم‌نهاد (NGO)، اتحادیه‌ها، انجمن‌های علمی منابع طبیعی به ویژه مرتع‌داری، جنگل‌داری، آبخیزداری و بیابان‌زدایی، همچنین انجمن‌های صنفی مرتعداران و کلیه فعالان و کنشگران عرصه منابع طبیعی، برای مقابله با این تصمیم خانمان‌برانداز ضروری است.

نه تنها باید از این اقدام جلوگیری کرد، بلکه باید برای تقویت و توانمندسازی سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، به منظور ایفای هرچه بهتر وظایف خطیر آن، گام‌های جدی برداشت. این “کوچک‌سازی” در عمل، «بزرگ‌ترین تخریب» است که تاریخ، مسببان آن را نخواهد بخشید. این یک مطالبه ملی است که نمی‌توان در برابر آن سکوت کرد.

ترحم بهزاد؛ 

 کارشناس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور